Consumentenklimaat verbetert aanzienlijk in Europa
15 april 2015 -
De stemming onder consumenten wat betreft het economisch herstel in de afzonderlijke Europese landen is in het eerste kwartaal van 2015 verbeterd. Consumenten in West- en Zuid-Europa waren bijzonder optimistisch en hadden er blijkbaar vertrouwen in dat ze zullen profiteren van een algemeen economisch herstel.
Ondanks de overwegend positieve economische cijfers waren consumenten in Oost-Europa duidelijk sceptischer. De impact van het conflict in de Oekraïne en de effecten van de economische sancties tegen Rusland spelen een belangrijke rol voor consumenten in deze regio. Dit zijn de bevindingen van het GfK-onderzoek naar het consumentenklimaat in vijftien Europese landen.
Langzaam maar zeker herstel
Langzaam maar zeker herstelt Europa zich van de financiële en economische crisis en in vrijwel elk Europees land groeide de economie duidelijk in het vierde kwartaal van afgelopen jaar. Ook voor 2014 in zijn geheel was in bijna alle landen sprake van economische groei. En de vooruitzichten zijn goed voor dit jaar. In veel landen stellen economische deskundigen hun voorspellingen voor 2015 bij. De prognose is momenteel 1,8 procent in Duitsland, 2,8 procent in Spanje, 1,3 procent voor de eurozone en 1,7 procent voor de Europese Unie (EU) in haar geheel. De situatie op de arbeidsmarkt is ook verbeterd. Het werkloosheidspercentage daalt langzaam, maar zeker in de meeste Europese landen. Maar de situatie is nog heel moeilijk in Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië en Griekenland. Er zijn verschillende redenen voor deze verrassend goede economische prestaties. De hervormingen, die werden en nog steeds worden doorgevoerd, niet alleen in crisislanden, maar ook in veel andere landen, beginnen nu vruchten af te werpen. Verder is de olieprijs op het laagste niveau sinds jaren, wat het voor veel bedrijven goedkoper maakt om hun producten te maken en te vervoeren. Consumenten betalen minder voor gas en verwarming. Daarnaast maakt de momenteel zwakke euro het gemakkelijker voor landen in de eurozone om te exporteren, omdat hun geëxporteerde producten goedkoper zijn dan die van niet-eurozonelanden.
Positieve stemming
Deze aanhoudende positieve trend is ook af te lezen aan de stemming onder consumenten. De stemming in West- en Zuidoost-Europese landen, waaronder Griekenland, is in sommige gevallen aanzienlijk verbeterd. De Grieken hopen op belangrijke economische verbeteringen en een stijging van salarissen nu er na de verkiezingen van eind januari een nieuwe regering aan de macht is gekomen. Beide indicatoren stegen circa 30 punten in het eerste kwartaal en zijn nu ruim boven nul. Afgewacht moet worden of dit herstel in het licht van aanhoudende problemen met de overheidsfinanciën blijvend is. De economie van Spanje verbetert ook gestaag. Economische deskundigen voorspellen een groei van 2,8 procent dit jaar. Even positief is de waardering van consumenten. Met 41 punten in maart zijn de economische verwachtingen nog nooit zo hoog geweest sinds ze in 1986 voor het eerst werden geregistreerd.
Het beeld in Oost-Europa daarentegen wordt behoorlijk beïnvloed door het conflict in de Oekraïne, de spanning tussen het westen en Rusland en door de hieruit voortvloeiende sancties.
De over de hele linie positieve stemming van Europese consumenten is ook terug te zien in het GfK-consumentenklimaat voor de EU 28. De eerste drie maanden van 2015 steeg de indicator met maar liefst 4.3 punten naar 9.8 punten in maart. Dit is de hoogste waarde sinds april 2008.
Nederland
De Nederlandse economie groeit. Als we de Nederlandse consumenten mogen geloven, blijft dit zo. De economische verwachtingen daalden aan het begin van dit jaar met zo'n 10 punten, maar tussen februari en maart verbeterde de indicator met 19,4 punten naar 28,1 punten. Dit is de hoogste waarde sinds juli 2014.
Ondanks de positieve economische cijfers verwachten consumenten in Nederland een daling in lonen en salarissen. Sinds december daalden de inkomensverwachtingen met 2,3 punten naar -13,6 punten. De laatste keer dat de indicator lager stond was in januari 2014.
Gezien het feit dat Nederlandse consumenten niet verwachten dat de inkomens zullen stijgen, is het geen wonder dat ze niet geneigd zijn om grote aankopen te doen. Toch is de koopbereidheid in het eerste kwartaal licht gestegen met 3,6 punten naar 1,0 punt. Dit is de hoogste geregistreerde waarde sinds januari 2008.
