Olieprijs zet ondernemersklimaat in opkomende markten onder druk
5 maart 2015 -
Problemen met betaling in harde valuta, insolvabiliteit van de overheid en inmenging van de politiek in de economie zijn in 2015 de belangrijkste politieke risico’s voor het bedrijfsleven in opkomende markten.
De risico’s daarvan nemen toe door de ontwikkeling van de olieprijs, de renteverhoging in de Verenigde Staten, het conflict tussen Rusland en de Oekraïne en activiteiten van terroristische groeperingen als IS en Boko Haram. In totaal stond het bedrijfsleven in twaalf van de onderzochte 163 opkomende economieën bloot aan hogere politieke risico’s. In zeven landen werd de situatie voor het bedrijfsleven veiliger. Dat blijkt uit de achttiende Political Risk Map, een wereldkaart die Aon jaarlijks opstelt en die de politieke risico’s voor het bedrijfsleven toont.
Meer risicobewust, maar vaak te laat
"We merken dat organisaties zich de afgelopen jaren bewuster zijn van de risico’s door wat er op het journaal te zien is," zegt Crick Dudok van Heel, senior consultant Trade Credit bij verzekeringsmakelaar en risicoadviseur Aon. "Vaak zijn de politieke risico’s dan echter al zodanig toegenomen dat verzekeringspremies fors zijn gestegen of verzekeraars het risico niet meer kunnen dekken."
Dudok van Heel adviseert organisaties daarom in een vroeg stadium de risico’s in kaart te brengen. "Neem Brazilië. Er is daar momenteel veel onzekerheid. Doordat steeds meer verzekeraars de markt voor politieke risico’s betreden, blijven de premies vooralsnog binnen de perken. Maar er komt een moment dat deze stijgen als die onzekerheid blijft."
Nederlandse organisaties zijn traditioneel internationaal georiënteerd. De internationale politieke risico’s zijn voor hen daarom extra relevant. Dudok van Heel noemt Nederlandse kassenbouwers als voorbeeld. "Zij springen in op de marktkansen in Rusland, dat juist nu graag zijn eigen producten verbouwt. Tegelijkertijd lopen ze daarmee het risico dat de Russische investeerders rekeningen niet in harde valuta kunnen betalen doordat de euro’s en dollars schaars worden." Door deze risico’s tijdig in kaart te brengen en af te dekken, kunnen ondernemers de kansen verantwoord benutten.
Verschuivingen op de kaart en trends in 2015
De politieke risico’s voor het bedrijfsleven namen toe in Angola, Centraal Afrikaanse Republiek, Burkina Faso, Ghana, Guinee, Haïti, Libië, Mozambique, Oman, Pakistan, Sierra Leone en Oeganda.
De meest risicovolle landen zijn Afghanistan, Centraal Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Democratische Republiek Congo, Eritrea, Guinee-Bissau, Iran, Irak, Noord-Korea, Pakistan, Somalië, Zuid-Sudan, Sudan, Syrië, Venezuela en Yemen.
In de Dominicaanse Republiek, Ecuador, Georgië, Laos, Panama, Swaziland en Zimbabwe namen de risico’s af. Vooral in Latijns-Amerika en de Caraïben daalden de risico’s het afgelopen jaar. Deze regio profiteert van de economische groei in de Verenigde Staten.
Olieprijs leidt tot toegenomen risico’s
Met name in Afrikaanse landen namen de risico’s toe. Als gevolg van de gedaalde olieprijs, lopen bedrijven die in deze regio zakendoen met olieproducerende landen (Angola, Ghana, Libië en Mozambique) een groter risico op problemen met betalingen in harde valuta en overheden die niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen.
Ook in landen als Iran, Irak, Libië, Rusland en Venezuela is zakendoen risicovoller geworden als gevolg van de gedaalde olieprijs. Hoewel landen in het Midden-Oosten ook last hebben van de lage olieprijs, hebben zij voldoende reserves, waardoor de politieke risico’s in deze landen beheersbaar zijn.
Rusland en de Oekraïne
Het conflict in Oost-Oekraïne, sancties tegen Rusland en de lage olieprijs zorgen ervoor dat zakendoen in deze regio zeer moeilijk is. Ook in omringende landen als Wit-Rusland en Kazachstan heeft dat negatieve gevolgen voor het internationale bedrijfsleven.
IS en Boko Haram
Naast de lage olieprijs, zorgt de strijd tegen extreme islamitische groeperingen in een aantal landen voor een ongunstig bedrijfsklimaat. De strijd tegen Islamitische Staat zorgt met name in Irak voor hoge risico’s, terwijl groeperingen als Boko Haram en al-Shabaab het toch al uitdagende bedrijfsklimaat bemoeilijken in Nigeria, Somalië, Kameroen, Kenia en Oeganda.
Een interactieve versie van de kaart is beschikbaar via deze link.
