3 februari 2015 -
Meer dan een miljoen managers en executives in Nederland en Vlaanderen worstelen met stress- en burnoutklachten. Vaak zonder dat ze zich hiervan bewust zijn.
Hun drive en doorzettingsvermogen doet ze vroeg of laat belanden in een vicieuze cirkel van alsmaar meer en harder werken. Herken de vijf fases bij uzelf en doorbreek hun slopende patroon. "Het gaat vaak om leiders van een team, project of bedrijf met een groot verantwoordelijkheidsgevoel," vertelt Heidi Does van centrumvoormindfulwerken.nl. "Ze zijn consciëntieus en doen wat ze beloven. Ze laten zich niet zomaar kennen als er wéér meer werk bijkomt. Ze zetten hun schouders eronder en gaan ervoor. Net zolang tot die klus geklaard is. Ze zijn hun gewicht in goud waard voor hun team, hun afdeling, hun organisatie. Ze gaan door waar anderen stoppen."
Vijf desastreuze fases in een slopende vicieuze cirkel
Volhouden en doorzetten zijn krachtige kwaliteiten. Toch schuilt er volgens Does een levensgroot risico in als we diezelfde kwaliteiten grenzeloos inzetten. Want grenzeloos volhouden en doorzetten zorgt ervoor dat we vroeg of laat vastlopen in een slopende vicieuze cirkel van alsmaar harder werken...
Die vicieuze cirkel bestaat uit vijf fases:
Fase 1:u houdtveel ballen in de lucht
U hebt uw handen vol en doet u best om alle ballen in de lucht te houden. Veel dingen doet u zelf. Dat gaat het snelst en dan weet u tenminste zeker dat de kwaliteit goed is. Medewerkers en collega’s zien dat ook. Ze kloppen graag bij u aan met nieuwe klussen of ad hoc vragen om hulp en advies. Nog meer ballen dus. En u? U zet een tandje bij. Want: zometeen wordt het weer rustiger en hebt u uw hoofd en handen weer vrij om met uw eigen prioriteiten aan de slag te gaan.
Fase 2: u raakt het overzicht kwijt
U hebt inmiddels zoveel om handen, dat u het overzicht verliest over hoofd- en bijzaken. Iedereen weet u ondertussen te vinden. Want zij weten: als ze het bij u neerleggen hoeven zij zich geen enkele zorg meer te maken. U lost het immers op? Voor u het goed en wel doorhebt ben u vooral bezig met andermans problemen en deadlines. Daar verliest u veel tijd mee. Tijd die u liever aan uw eigen projecten zou besteden. U gooit er nog een schepje bovenop...
Fase 3: u verliest uzelf in brandjes blussen en ad hoc klusjes
Uw grenzeloze inzet begint zich te wreken. In fase 3 zit uw aandacht grotendeels bij de uitvoering van operationele taken, brandjes blussen en ad hoc klusjes. En tussendoor lopen ook alledaagse werkzaamheden gewoon door. Zoals emails beantwoorden, vergaderingen bijwonen, klanten bezoeken. Ook al werkt u keihard, uw to-do lijst lijkt alleen maar langer te worden. Maar afhaken staat niet in uw woordenboek. U zet door...
Fase 4: u ervaart geen voldoening meer
Gaandeweg ervaart u nog maar weinig voldoening in het werk dat u doet. Zonder dat u er erg in had is uw werk een kwestie van taken afstrepen geworden. U hoopt dat, als uw to-do lijst eenmaal leeg is, u weer ruimte krijgt voor die dingen die voor u belangrijk zijn. Misschien dat u vanavond thuis nog even doortrekt, of van het weekend. Dan ben je weer helemaal bij en vrij om te doen waar u goed in bent en plezier in hebt. Dus: u zet u schouders er nog maar eens onder...
Fase 5: u verliest uw status van expert
U hebt keihard gewerkt en ein-de-lijk hebt u de boel weer op de rit voor uzelf. En juist dan komen er weer nieuwe vragen, klussen en projecten op u af. U vindt het lastig om daar nu nee tegen te zeggen. Uw agenda is immers niet meer zo vol... De verwachtingen en prioriteiten van anderen slokken uw kostbare tijd en aandacht weer op. Uw vicieuze cirkel van alsmaar harder werken begint van voren af aan. Hoe vaker dit gebeurt, hoe eerder uw status van expert op uw vakgebied hieronder te lijden heeft. Het lukt u in alle hectiek namelijk niet goed meer om de unieke waarde van uw talenten en kwaliteiten voor het voetlicht te brengen. Omdat het u aan tijd en aandacht ontbreekt om juist die projecten en opdrachten aan te pakken die perfect bij uw ervaring en expertise passen.
Patroon
Does: "Zonder verdere interventie is dit een patroon dat zich blijft herhalen. Dat leidt uiteindelijk tot stress- en burnoutklachten. Het is daarom belangrijk zo snel mogelijk de verschillende fases van deze vicieuze cirkel te herkennen. Bij uzelf en bij uw medewerkers en collega’s. Hoe eerder u de signalen herkent en uw verantwoordelijkheid hierin neemt, hoe sneller u het slopende karakter ervan doorbreekt. Daarmee kan uitval door stress- en burnoutklachten voorkomen worden."
