9 oktober 2014 -
De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen stond eind september 2014 op 108 procent. Daarmee is de dekkingsgraad in de maand september met ongeveer vier procentpunt gedaald.
Deze forse daling wordt grotendeels verklaard door het effect van de driemaandse middeling van de te hanteren rente. Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon Hewitt.
Marktrente gestegen
In september is de marktrente licht gestegen. Normaliter zou dit naar verwachting leiden tot een verbetering van de financiële positie van pensioenfondsen, doordat de waarde van de verplichtingen daalt. "Onder de huidige rekenregels wordt de rekenrente voor de verplichtingen echter berekend als het driemaands gemiddelde," stelt Frank Driessen, Chief Commercial Officer bij de afdeling Retirement & Financial Management van Aon Hewitt. "Hierdoor kan bij een stijging van de marktrente toch de waarde van de verplichtingen toenemen. Als dan ook nog bij een stijging van de marktrente het totaalrendement op de beleggingsportefeuille negatief is, wordt de daling van de dekkingsgraad versterkt."
Negatief rendement
Driessen wijst erop dat de waarde van de obligatieportefeuille door de stijging van de marktrente is gedaald. Het rendement op obligaties bedroeg in september -2.4 procent. Dit beleggingsverlies kon niet worden gecompenseerd door de aandelen, die slechts een beperkt positief rendement boekten van 0,5 procent. Doordat de vastgoedportefeuille ook met negatieve rendementen kampte, was het totaalrendement over de maand september negatief, namelijk -1,6 procent.
Waarde verplichtingen gestegen
Ondanks de lichte stijging van de marktrente daalde de rente voor de waardering van de verplichtingen. Vanwege de driemaands middeling vervalt de hogere marktrente uit juni waardoor de rente over juli tot en met september 2014 lager uitvalt. Door de lagere rente steeg de waarde van de verplichtingen met 2,4 procent.
Middeling verdwijnt per 1 januari
Wanneer op 1 januari de nieuwe financiële spelregels voor pensioenfondsen ingaan, verdwijnt de driemaands middeling van de rekenrente. Hierdoor zijn bewegingen in de marktrente meer direct waarneembaar in de dekkingsgraad. De driemaands middeling zoals we die nu kennen, kan bij een stijging van de marktrente toch leiden tot een daling van de dekkingsgraad, stelt Driessen. "Overigens is het omgekeerde in het verleden ook voorgekomen: een dalende marktrente die tot een stijging van de dekkingsgraad leidde. Dit was bijvoorbeeld in augustus het geval toen de rente sterk daalde."
Beperkte gevolgen daling dekkingsgraad
De daling van de dekkingsgraad in september heeft slechts beperkte gevolgen. Omdat 2014 is bestempeld als overgangsjaar naar de nieuwe spelregels, hoeven pensioenfondsen in 2014 geen extra maatregelen te nemen als de dekkingsgraad verder zakt.
Zonder grote mutaties op financiële markten in het vierde kwartaal is het waarschijnlijk dat diverse pensioenfondsen onder de nieuwe spelregels in een tekortsituatie zullen starten. Naar verwachting leidt dit tekort niet direct tot nieuwe kortingen op pensioenen, maar wel tot langdurig uitblijven van indexaties.
