Versobering groen beleggen bespaart Rijk meer dan beoogd
8 september 2014 -
De versobering van het fiscale voordeel voor particulieren die groen beleggen betekent dat de Staat minder uitgeeft aan heffingskorting. Over de jaren 2011 en 2012 gaat het opgeteld om 84 miljoen euro.
Deze besparing is zeventien miljoen euro meer dan het kabinet had voorzien. Over 2013 zijn er nog geen definitieve cijfers. Sinds de kabinetsaankondiging in 2010 dat groen beleggen minder fiscaal voordeel oplevert, is het vermogen dat spaarders en beleggers in erkende groenbanken en groenfondsen steken aanzienlijk gedaald. In de jaren tot en met 2009 steeg het ingelegd vermogen geleidelijk naar 7,4 miljard euro. Na het kabinetsbesluit is deze inleg van particulieren gedaald naar 4,6 miljard euro eind 2013.
Dit stelt de Algemene Rekenkamer op 2 september 2014 in de rapportage Versobering heffingskorting groen beleggen – realisatie en effect. Eerder rapporteerde de Algemene Rekenkamer in de reeks ‘Zicht op bezuinigingen’ over bezuinigingen op de zorgtoeslag en de kinderopvangtoeslag, vandaag ook over de verhoging van het tarief voor assurantiebelasting.
Heffingskorting in stappen verlaagd
In 2010 golden er twee fiscale voordelen voor spaarders en beleggers die geld inbrachten in erkende groenbanken en groenfondsen: een vrijstelling voor box 3 van maximaal € 55.145 en een heffingskorting van 1,3 procent van het ingelegde vermogen. Het toenmalige kabinet besloot in 2010 de heffingskorting per 2011 geheel te laten vervallen. De Tweede Kamer verzachtte deze maatregel door in stappen deze heffingskorting te verlagen tot 0,7 procent.
De overheid bespaart door minder heffingskorting toe te kennen.
Kabinet had beperkt effect op vermogensinbreng voorzien
Bij het Belastingplan 2011 heeft de staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer laten weten een beperkt effect op het ingelegde vermogen te verwachten naar aanleiding van de maatregel. Uit het onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat particulieren meer dan 2,5 miljard euro hebben weggehaald bij de zogenoemde groenbanken. Het kabinet heeft de precieze relatie tussen de daling van het ingelegd vermogen en de bezuinigingsmaatregel niet onderzocht. De bedragen die groenbanken beschikbaar stellen voor het financieren van milieuvriendelijke projecten fluctueren sterk. In 2010 was dat 950 miljoen euro, in 2012 200 miljoen euro en in 2013 661 miljoen. Daarnaast zeggen groenbanken dat zij vanwege het weggevallen fiscale voordeel meer rente zijn gaan vragen op leningen aan groene projecten. Dat maakt de financiering voor ondernemers die investeren in groene projecten duurder.
Geen informatie over effecten bezuinigingsmaatregel, reactie minister
Het kabinet informeert de Tweede Kamer bijvoorbeeld in de begrotings- en verantwoordingsstukken, zoals de Miljoenennota, niet over de mate waarin deze bezuiniging is gerealiseerd en de effecten die zijn opgetreden sinds de versobering is doorgevoerd.
In reactie op de bevindingen uit dit onderzoek geeft de minister van Financiën, mede namens de minister en Infrastructuur en Milieu, aan dat het verschil tussen de geraamde en gerealiseerde opbrengst van deze bezuinigingsmaatregel vooral te verklaren is uit de economische ontwikkeling in afgelopen jaren. De minister voelt er niet voor om onderzoek te doen naar de effecten van elke individuele bezuinigingsmaatregel van het kabinet. De gevolgen van de kabinetsmaatregelen dienen wel in de besluitvorming betrokken te worden.
Dat laatste kenschetst de Algemene Rekenkamer als positief. Vandaar de suggestie om hierover de Tweede Kamer te informeren via de departementale jaarverslagen die altijd in mei door de ministers uitgebracht worden.
