7 augustus 2014 -
Agile is al lang niet meer een nieuwe hippe trend wat alleen een paar enthousiaste softwareontwikkelaars doen. Volledige bedrijven zijn overgestapt op een Agile werkwijze. Dit stelt Niels Verdonk, managing director van agile42 Nederland.
"Van de verschillende Agile methoden is Scrum is de meest wijdverspreide en beperkt zich niet meer tot softwareontwikkeling alleen. Het wordt ook toegepast in het ontwikkelen van hardware, kijk bijvoorbeeld naar Wikispeed. Maar ook buiten de wereld van IT is Scrum mateloos populair en heeft het haar weg gevonden naar andere afdelingen, zoals marketing en sales. Toch lopen organisaties tegen uitdagingen aan als ze Scrum op grote schaal binnen de organisatie willen toepassen dat meerdere afdelingen overstijgt," aldus Verdonk
Agile-transitie middels waterval-aanpak
Wat maakt het nu zo lastig om Agile op te schalen in de organisatie? Agile betekent letterlijk behendig en lenig. Het is erop gericht om te gaan met de hoge variatie en onvoorspelbaarheid van complexe productontwikkelingsprocessen. Door in korte perioden van één tot maximaal vier weken, iteraties genoemd, telkens een werkend product op te leveren, zijn organisaties in staat om te gaan met deze risico’s en op basis van de resultaten de doelstellingen bij te stellen. Verdonk: "Jammer genoeg zie ik bij veel bedrijven die Agile in willen voeren, dat deze invoering vaak aangepakt wordt als een traditioneel waterval-project, waar de doelen van te voren vastliggen en er een hoop planning aan vooraf gaat. Zo streeft Agile haar doel natuurlijk flink voorbij. Toch is het wel begrijpelijk, immers zo’n reorganisatie is ingrijpend voor alle betrokkenen en iedereen wil graag van tevoren weten waar hij aan toe is. Maar er kunnen een hoop zorgen weggenomen worden door op kleine schaal te beginnen en te laten zien wat het daadwerkelijk voor de organisatie betekent."
Meerdere teams en producten
Ook blijkt een Agile-transitie een lastige klus als er binnen een organisatie meerdere teams aan hetzelfde product werken. Immers moeten meerdere teamresultaten één samenhangend geheel worden. Hoe kan er bijvoorbeeld voor gezorgd worden dat teams samen aan de belangrijkste zaken werken? Verdonk: "Binnen Scrum willen we zelfsturende teams, maar deze teams moeten nog steeds samen één geïntegreerd product opleveren en hiervoor is afstemming vereist. Het is al best lastig voor één Scrumteam om zelfsturend te zijn en hun verantwoordelijkheid te nemen. Maar om meerdere zelfsturende Scrumteams samen te laten werken is nog een stuk lastiger. Als organisaties aan meerdere producten werken, dan komt daar nog bij dat de inzet van het aantal teams per product blijft aansluiten op de doelen en prioriteiten."
SAFe, DAD en LESS
Toch zijn er weldegelijk frameworks en methoden voor handen om Scrum op te schalen, met ieder zo zijn voor- en nadelen. Verdonk: "Scrum is ontstaan vanuit de principes van Lean en Agile en het zijn deze principes die gebruikt worden als men op grotere schaal Scrum wil toepassen. Op basis hiervan zijn een aantal frameworks en methoden ontwikkeld die een structuur bieden om Scrum op grote schaal toe te passen. De drie meest gebruikte frameworks zijn SAFe, DAD en LESS."
Scaled Agile Framework (SAFe)
Verdonk merkt dat SAFe momenteel veel aandacht krijgt. "Het is gebaseerd op de evolutie van het schalen van Scrumteams bij Nokia in Finland. Het een verzameling van Agile praktijken die gebruikt worden op team-, project- en portfolioniveau. Op teamniveau lijkt het erg op Scrum. Op project- en portfolioniveau heeft SAFe een uitgebreide set aan hulpmiddelen om er voor te zorgen dat de prioriteiten van de business juist vertegenwoordigd zijn. Hiervoor introduceert SAFe diverse rollen en verantwoordelijkheden, zoals onder anderen Portfolio Manager, Release Manager, Enterprise Architect en Release Architect. Hoewel dit waarschijnlijk bijdraagt aan het succes van SAFe, omdat het minder bedreigend overkomt voor de carrièrepaden van medewerkers ten opzichte van een platte organisatie, betekent dit wel dat teams in SAFe echter te weinig betrokken bij de afstemming met andere teams en producten. Deze verantwoording ligt dan bij een managementlaag daar tussen."
Disciplined Agile Development (DAD)
Het DAD proces framework noemt zichzelf een hybride aanpak. Naast Scrum maakt het ook gebruik van meer traditionele software ontwikkelingselementen. Verdonk: "In vergelijking met Scrum legt DAD meer de nadruk op de architectuur en technische risico’s. Er is bijvoorbeeld naast iemand die verantwoordelijk is voor de functionaliteit, ook iemand die verantwoordelijk is voor de architectuur. Opmerkelijk is dat DAD nog meer aanpassingen doet in de traditionele Scrumrollen en zelfs een teamleider introduceert. Hoewel DAD duidelijk een stap in de goede richting is vanuit traditionele softwareontwikkeling, zit ook hier nog een vrij grote nadruk op het middenmanagement. Met name de introductie van een teamleider lijkt niet veel goeds te betekenen voor het zelfsturende karakter van teams. Deze rol wordt in Scrum juist bewust weggelaten om de nadruk te leggen op een gedeelde verantwoordelijkheid."
Large Scale Scrum (LeSS)
De laatste van de drie (LeSS) is ontstaan uit de concepten van het boek ‘Scaling Lean and Agile’ van Craig Larman en Bas Vodde. Zij probeerden Scrum op grote schaal toe te passen en daarbij zo min mogelijk concessies te doen aan de randvoorwaarden van Scrum, Agile en Lean. Verdonk licht toe: "LeSS bestaat uit twee frameworks, één voor projecten tot tien teams, en één voor projecten vanaf tien teams. Eén van de basiselementen van LeSS is de Feature Teams. Dit zijn multidisciplinaire teams die alle vaardigheden in zich hebben die nodig zijn om volledige functionaliteiten op te kunnen leveren op alle lagen van de architectuur. Dit in tegenstelling tot componententeams, die gespecialiseerd zijn in één bepaalde technische vaardigheid zoals het ontwikkelen voor iPhone, of een architectuurlaag zoals een middleware-oplossing."
Kiezen?
Bovenstaande drie genoemde frameworks en technieken benaderen het opschalen van Scrum ieder op hun eigen manier, maar welke is nu het meest geschikt of succesvol? Verdonk:"Alle drie de frameworks hebben goede elementen en belangrijk is om in gedachte te houden dat het niet strikt noodzakelijk is om één aanpak te volgen. Waar SAFe en DAD echt processen zijn met strikt voorgeschreven elementen, is LeSS toch wel het framework dat in essentie het meest trouw blijft aan de principes van Scrum en Agile."
Een Agile transitie op een Agile wijze
Desondanks moeten organisaties zich realiseren dat iedere organisatie uniek is, bijvoorbeeld qua grootte, het aantal producten of projecten, de cultuur en marktdynamiek. Niels Verdonk beveelt dan ook aan om te gebruiken wat zich bewezen heeft binnen de organisatie en dit daarna stap voor stap te optimaliseren. "Scrum is geen proces dat simpel even ingevoerd kan worden, maar een framework dat een structuur biedt waarbinnen processen geoptimaliseerd kunnen worden. Als organisaties dan een Agile-werkwijze willen invoeren, waarom dan niet op een Agile-wijze? Bijvoorbeeld met het Enterprise Transition Framework (ETF). Dus door in korte iteraties, stap voor stap, organisaties te veranderen, door op kleine schaal, op basis van aannames, veranderingen uit te proberen, deze vervolgens te evalueren en eventueel bij te sturen en als de organisatie er klaar voor is, verder uit te rollen."
