Eerlijk belastingstelsel kan arme landen 100 procent meer inkomsten opleveren
5 mei 2014 -
Het OESO plan om belastingontwijking door bedrijven tegen te gaan, moet terug naar de tekentafel, omdat het de armste landen niet bij onderhandelingen over nieuwe wereldwijde belastingregels betrekt.
Juist arme landen lopen miljarden aan inkomsten mis, doordat internationale bedrijven de belastingregels misbruiken. Dit stelt Oxfam Novib in het rapport Business Among Friends.
Winsten wegwerken
De bestaande belastingregels maken het bedrijven mogelijk om hun winsten in landen weg te werken, waardoor ze daar veel minder of geen belasting afdragen. Als multinationals belasting zouden afdragen in landen waar zij economisch actief zijn, dan zouden de belastinginkomsten in sommige ontwikkelingslanden met meer dan 100 procent kunnen stijgen. Dit bleek uit een studie door belastingdeskundige Alex Cobham en de econoom Petr Janský.
Oxfam International directeur Winnie Byanyima spreekt deze week in Parijs op de OESO-top in een panel over Belasting en Ontwikkeling. "Bedrijven misbruiken de regels en benadelen arme landen en versterken zo de extreme ongelijkheid in de wereld. Doordat deze landen worden buitengesloten van onderhandelingen dreigen alle aanpassingen aan de regels alleen maar nog meer de belangen te dienen van de rijke en machtige elite."
Strengere regels
De cijfers van Cobham and Janský's laten zien dat strengere belastingregels voor bedrijven in de Filippijnen een stijging van 75 procent aan belastingafdrachten door multinationale bedrijven zou betekenen; Ecuador zou de inkomsten met 99 procent zien stijgen, Zuid Afrika met 106 procent en India 180 procent. Honduras zou zelfs 400 procent meer inkomsten uit bedrijfsafdrachten kunnen krijgen.
Voor armere landen zijn de cijfers niet te berekenen, door gebrekkige dataverzameling en door de grote geheimzinnigheid rond belastingafdrachten. Maar het is aannemelijk dat ook deze landen substantieel zouden winnen bij strakkere regels.
Buitenlandse investeringen
Landen worden meegezogen in een competitie om buitenlandse investeringen aan te trekken. Zo bieden ze bedrijven belastinguitzonderingen en lage belastingtarieven. Landen lopen hierdoor grote bedragen aan belastinginkomsten mis, terwijl ze dat geld hard nodig hebben om bijvoorbeeld gezondheidszorg en onderwijs te verbeteren. Schattingen geven aan dat het 'belastinggat' - het bedrag dat ontwikkelingslanden mislopen door belastingontwijking - 104 miljard dollar (75 miljard euro) per jaar bedraagt.
Oxfam dringt er op aan dat ook de armste landen betrokken worden bij de onderhandelingen over belastinghervorming en bepleit het opzetten van een World Tax Authority, om tot een eerlijk en gelijkwaardig belastingsysteem te komen, dat de belangen van alle landen in acht neemt.
Winnie Byanyima: "Het OESO actieplan biedt een unieke kans voor een revisie van de internationale belastingregels voor bedrijven, zodat ze alle economieën ten goede komen. Maar dan moeten we het wel goed doen. Deze kans is te zeldzaam en te belangrijk om te worden verkwanseld.'"
