2 april 2014 -
De mogelijkheid om te innoveren heeft eerder een sociale inslag dan een technologische. Innovatie is met name succesvol door de mensen die met creatieve ideeën komen, niet door machines die het werk uitvoeren.
Dit zegt Mark Raben, Head of Customer Innovations bij SAP Nederland. "De huidige technologie is echter zeer geavanceerd, waardoor bedrijven hun creativiteit sneller dan ooit kunnen omzetten in waardevolle producten en diensten. Binnen bedrijven - of in het persoonlijke leven – komt men er vroeg of laat achter dat bepaalde manieren van werken verouderd zijn. Zulke, vaak traditionele, denkbeelden en werkwijzen zijn dan snel aan vernieuwing toe om tot betere resultaten te komen. Innoveren is dus cruciaal om u als bedrijf of persoon te blijven ontwikkelen, te kunnen groeien en concurrerend te zijn."
Innovatievermogen
Maar hoe gaat zoiets anno 2014 in zijn werk? "Als we het hebben over innovatie, gaat het om nieuwe manieren van managen, samenwerken en organiseren. Dat betekent een toenemende focus op kennisuitwisseling en talentontwikkeling, maar ook op research & development (R&D), bedrijfsprocessen en de gehele IT. Door de continue stroom aan nieuwe, opkomende technologie, denken we al gauw dat innovatie gedreven wordt door IT. Uit onderzoek van Panteia en de Erasmus Universiteit blijkt echter dat succesvolle innovatie tot stand komt door mensen. Innoveren is dus veel meer een sociaal proces (zegt 77 procent van de respondenten), dan een technologisch proces (23 procent). We moeten daarom zoveel mogelijk gebruikmaken van elkaars ervaring, talent en kennis."
De onderzoekers van Panteia hebben een meting gedaan naar het innovatievermogen van de Nederlandse topsectoren, zoals Agro & Food, Chemie, Creatieve Industrie, Life Sciences en Transport. Hierin maken zij een onderscheid tussen de harde en de zachte kant van innovatie. Raben: "met de harde kant van innovatie bedoelen zij de investeringen in IT, zoals R&D, de bedrijfsprocessen, automatisering en patenten. Bij de zachte kant van innovatie gaat de aandacht uit naar het bevorderen van het ondernemerschap, vakmanschap en co-creatie met externe partijen." De resultaten tonen aan dat organisaties, die op de ‘zachte manier’ innoveren, meer radicale innovaties doorvoeren (plus 36 procent) en hogere bedrijfsprestaties realiseren (plus 21 procent).
Co-creatie
"Binnen sociale innovatie leunen bedrijven sterk op de vakmensen en specialisten van binnen en buiten de organisatie. Nederland is tenslotte een kennisindustrie. Die kennis moeten we onderling wel delen, want anders verdwijnt die ervarenheid op het moment dat die vakmensen het bedrijf verlaten. Binnen innovatie draait het dus allemaal om co-creatie. De interactie tussen mensen moet ervoor zorgen dat zij vernieuwende ideeën vorm gaan geven. Dit kunnen zowel samenwerkingen op het B2B- als het B2C-vlak zijn," vertelt Raben.
Het delen van kennis en ervaring is bovendien niet alleen voorbehouden aan het topmanagement. Medewerkers door de gehele organisatie, maar ook consumenten, kunnen zeer bruikbare suggesties hebben. "Denk aan chipsfabrikant Lays, die via de wedstrijd ‘Maak de Smaak’ de consument deel laat nemen aan het ontwikkelproces en nieuwe smaken laat bedenken. Dit concept is zeer succesvol gebleken."
Rol IT
Raben besluit: "IT blijft een zeer belangrijke rol vervullen om innovatie tot stand te brengen. Maar wil een bedrijf echt succesvol innoveren, dan is het aan te raden om de focus op de mensen te leggen. Kijk eerst naar de creativiteit van interne en externe partijen, maak ieders ideeën bespreekbaar, accepteer andermans analyses en invalshoeken. En belangrijker nog – wees ook bereid om te veranderen. Vaak komen er tijdens zulke besprekingen zeer waardevolle mogelijkheden en kansen op tafel. Hiermee kunnen managers hun organisatie naar een hoger niveau tillen en groei realiseren. Sociale innovatie is het gezamenlijk opstellen van nieuwe bedrijfsdoelen en –initiatieven. IT helpt deze doelen technisch te bewerkstelligen en is zelfs in de meeste gevallen al voorhanden."
Inderdaad zonder sociale innovatie geen technologische innovatie. Het lijkt zo simpel.
Uit onderzoek blijkt dat maar weinig HRM’ers zich met innovatie bezighouden en de cultuur en structuur zo inrichten dat creativiteit bevorderd wordt.
Naast de hierboven door Mark Raben genoemde co-creatie zijn er nog meer quick-wins om organisaties op weg te helpen, die snel en gemakkelijk een voedingsbodem voor innovatie creëren:
- let bij werving en selectie van nieuwe medewerkers op een innovatief profiel (creatief, onderzoekend, initiatiefrijk). Hoe hebben ze bijvoorbeeld op belangrijke veranderingen in hun leven gereageerd;
- betrek alle medewerkers, ook de flexwerkers, bij innovatie en zie ontwikkeling breder dan klassiek MD voor alleen de toppers in je organisatie;
- stimuleer creativiteit door vertrouwen te geven, betrokkenheid te tonen en open te staan open voor ongebruikelijke ideeën;
- investeer in opleidingen om creativiteit te bevorderen. Geef bij indiensttreding bijvoorbeeld een introductiecursus “intrapreneurship” (die zijn gratis op internet te vinden);
- stimuleer persoonlijke groei en geef medewerkers een eigen ontwikkelbudget en laat ze zelf bepalen wat ermee te doen;
- via open-innovatie en co-creatie met klanten, leveranciers, distributeurs en onderwijsinstellingen worden ideeën, kennis en ervaringen uitgewisseld. Leer bijvoorbeeld van klachten;
- organiseer regelmatig innovatie events waar medewerkers kunnen sparren met managers over ideeën, nodig outsiders uit die iets vertellen over innovatie en organiseer mini-MBA’s voor managers;
- creëer multidisciplinaire teams, laat mensen buiten hun eigen functieprofielen kijken en doe aan job-crafting. Schep multidisciplinaire ruimtes voor overleg. Het Nieuwe Werken kan helpen in de work-life balans, maar pas ook op, want voor het scheppen van een creatieve sfeer moet je elkaar regelmatig kunnen ontmoeten;
- organiseer jaarlijks de ‘Week van de uitwisseling’ waar medewerkers meelopen met een collega van een andere afdeling, of zelfs bij een klant of leverancier;
- laat medewerkers iedere week opschrijven wie ze hebben ontmoet waar ze als mens of professional van kunnen leren en groeien. En stel de vraag iedere keer tijdens het werkoverleg: Wat heb je op de werkvloer gehoord over dit team dat ons een kans biedt om te groeien;
- communiceer organisatie breed regelmatig over creativiteit, innovatie en laat de ideeën zien;
- kijk naar de lange termijn, draag visie uit en creëer een informeel management. Stimuleer “Management by walking arround” en leg je oor te luisteren op de werkvloer.
Samenvattend: Innoveren als bedrijf? Begin bij je eigen medewerkers.
het belang van sociale innovatie is nu wel duidelijk. Als consularissen luisteren we als klankbord goed naar de ondernemers en bestuurders.
Het lijkt wel of veel leiders bang zijn hun organisaties daadwerkelijk klantgericht en meer ondernemend in te richten. Het woord sociaal helpt hierbij ook niet.Een nieuwe klantgedreven zakelijkheid zou misschien een betere invalshoek zijn.
