24 januari 2014 -
Meerdere instanties dringen erop aan dat er binnen de gezondheidszorg een beter zicht op de geldstromen moet komen. Te veel patiënten begrijpen namelijk niet waarom zij telkens weer zo lang moeten wachten op zorg en ook de facturen zijn voor hen vaak onduidelijk.
Daarnaast zijn medewerkers ontevreden over hoe het er bij de administratie aan toe gaat. "IT biedt voor al deze problemen een oplossing," zegt Mark Raben, Director Innovation & Product Strategy bij SAP Nederland. "Het is dan echter wel belangrijk dat standaardisatie en automatisering een centrale rol binnen het ziekenhuis gaan innemen."
Zorgsector
In 2012 heeft de zorgsector de sociale zekerheid voorbij gestreefd als grootste sector binnen het publieke bestel. In tien jaar zijn de uitgaven binnen de zorg daardoor gestegen naar 64 miljard euro. "Ik las in Zorgvisie dat Kees Vendrik (lid van de Algemene Rekenkamer) bezorgd was over de onoverzichtelijke geldstromen binnen de zorg. Hij klaagde over het feit dat het college niet kan achterhalen of de ziekenhuizen hun verzekeringsgeld wel op de juiste en adequate manier uitgeven", zegt Raben. "Hij stelt dat het DOT-systeem (Diagnose Behandel Combinaties Op weg naar Transparantie) dit probleem moet oplossen."
Standaardisatie
Maar gooit het Nederlandse financieringssysteem geen roet in het eten? "Het klopt dat overheidsbepalingen en de vrije markt hier door elkaar heen lopen, maar dit hoeft geen belemmering te zijn. Genoeg organisaties hebben te maken met complexe en ingewikkelde bedrijfsprocessen en afwijkend beleid. Denk maar aan bedrijven die in meerdere landen actief zijn, en dus ook met verschillende wet- en regelgeving te maken hebben," aldus Raben. "Om de complexiteit tegen te gaan, zijn de managers van deze bedrijven bezig geweest hun processen zoveel mogelijk te standaardiseren. Een ERP-systeem kan standaardisatie zelfs afdwingen. Cruciaal punt is wel dat de gehanteerde software goed past bij de branche waarin het bedrijf (of de instelling) actief is."
Eilanden
Raben: "De Nederlandse ziekenhuizen hanteren echter al geruime tijd een zogenoemde eilandautomatisering, waarbij de systemen op zichzelf wel goed werken maar niet in staat zijn met andere systemen te communiceren. Dit is vooral een gevolg van het feit dat maatschappen in de meesten gevallen als zelfstandige entiteiten hun werk uitvoerden. Het resultaat is dat de systemen in de ziekenhuizen qua technologie op een houtje-touwtje manier aan elkaar geknoopt zijn. Met koppelingen probeerden de ziekenhuizen nog om het geheel met elkaar te laten communiceren, maar deze zijn vaak niet goedkoop en ook foutgevoelig. En dat is binnen een ziekenhuis uiteraard zeer onverantwoord."
Raben vindt het daarom hoog tijd dat ook de zorgsector gaat standaardiseren. Met de huidige technologie is dat ook goed mogelijk. Er is immers zelfs speciale voor ziekenhuizen ontwikkelde software beschikbaar. Hiermee kunnen (IT-)managers fungeren als een ‘shared services center’ – voor één of eventueel ook meer ziekenhuizen. "Specialisten hebben vaak het idee dat hun unieke werkwijze niet te vervangen is door standaard software. Als technologie-ontwikkelaars hebben wij de taak hen ervan te overtuigen dat bedrijfsprocessen in ziekenhuizen veel op elkaar lijken en daardoor op een effectieve manier zijn te standaardiseren. Bovendien valt er altijd een oplossing te vinden voor dat kleine percentrage processen dat teveel van elkaar afwijkt."
Transparante geldstromen
ERP-systemen zorgen voor een duidelijke weergave van financiële stromen en creëren daarmee openheid. Voor patiëntinformatie is een zelfde soort systeem nodig. "Er zijn al tal van apps beschikbaar," aldus Raben. "Met zulke applicaties kunnen artsen en verplegend personeel de gewenste informatie op hun mobiele device opvragen. Deze informatie kan uit verscheidene bronnen afkomstig zijn; EPD-bronnen, PAC- en lab-systemen, noem maar op. Een harde eis is wel dat de back-end overzichtelijk is ingericht, waarbij bijvoorbeeld patiëntnamen op dezelfde manier worden opgenomen. Als de bedrijfsstromen gedigitaliseerd zijn, verbetert dat de veiligheid van patiënten aanzienlijk. De administratie van het personeel is op orde, waardoor bestanden en documenten niet meer zoekraken. Ook de persoonsgegevens kunnen niet per ongeluk verwisseld worden. Zowel medewerkers als patiënten krijgen zo veel meer duidelijkheid.
Voorwaarden technologie
Om te standaardiseren zullen ziekenhuizen als eerste een solide IT-systeem moeten implementeren. Maar waar moet zo’n systeem dan idealiter allemaal aan voldoen? "Eén van de meest essentiële onderdelen is het beveiligen van (patiënt)gegevens. Hier moeten managers dan ook veel aandacht naar uit laten gaan. Daarnaast is het van belang dat het systeem de gegevens mobiel kan maken. Op die manier kunnen artsen en de verpleging gegevens te allen tijde inzien op een laptop en tablet. Bovendien kan de arts dan ook direct gegevens over zijn patiënt opvragen en deze bewerken. Beveiliging hoeft geen groot probleem te zijn; als managers maar draadloze netwerksystemen gebruiken die automatisch alle gegevens versleutelen."
De technologie is tegenwoordig zelfs zo vooruitstrevend dat ziekenhuisbedden met sensoren uitgerust kunnen worden, die zelfstandig informatie over de gezondheid van de patiënt verzamelen. De specialist kan deze gegevens direct vanuit zijn kantoor of spreekkamer opvragen. Zo zijn zij altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij hun patiënten. IT helpt de zorgsector bij het vereenvoudigen en verduidelijken van de bedrijfsprocessen. Dit geldt ook voor de financiële situatie. Het maakt alles inzichtelijk. "Mijn devies luidt dan ook – start met standaardisatie! Hierdoor zullen tal van ziekenhuizen een stuk efficiënter te werk kunnen gaan," besluit Raben.
Transparantie is al jaren één van de grootste knelpunten binnen de zorg. Er worden een hoop beloftes gemaakt maar we worstelen nog altijd met dezelfde issues als jaren terug...
