13 november 2013 -
Als we denken aan mensen die succesvol zijn in leren, dan denken we al snel aan de hoogleraar met vele titels die met gemak nog meer leert in een korte tijd. Leren in optima forma: om gewoon jaloers op te zijn. In dit artikel gaat Helma van den Berg in op de vraag of iedereen succesvol in leren kan zijn.
Kan iedereen succesvol zijn of worden in leren? ‘Nee, natuurlijk niet,’ roepen de meeste mensen.
Maar, in het boek ‘Over de top’ staat dat Remy Rikers, hoogleraar Onderwijs- en Ontwikkelpsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, beweert dat ieder de top kan behalen in welk domein dan ook. Rikers zegt dat mensen die een goede mate van zelfregulatie hebben zichzelf optimaal kunnen ontwikkelen. Dus zelfs al zonder dat iemand echt talent heeft, kan hij al ver komen op een bepaald gebied.
Succesvol groeien
Dit kan volgens Rikers als we:
• Persoonlijke doelen stellen
• De doelen in actie omzetten (planning maakt die realistisch is)
• Achterhalen wat we nog moeten bijleren
• Nadenken over wat we nodig hebben om goed te kunnen presteren
• Aan zelfreflectie doen: nadenken over onze sterke en zwakke punten
• Ingrijpen als we niet op koers liggen.
Volgens Rikers kunnen we bovenstaande punten onder begeleiding trainen naast het punt dat we willen ontwikkelen. En uit onderzoek blijkt volgens Rikers: "Als u gezond bent en veel oefent, dan kunt u de top behalen in welk domein dan ook." Het komt er volgens Rikers op aan of iemand zich als persoon focust, veel moeite doet, goede leerstrategieën volgt, een stimulerende omgeving heeft en – zeker in de beginfase - succeservaringen opdoet.
Mirjam Pol over Succesvol leren
Pol beweert in haar boekje ‘Succesvol Leren’ dat het inderdaad zo is. Zo geeft ze al snel aan dat intelligentie niet zo belangrijk is om te leren als iedereen denkt. Doorzettingsvermogen, motivatie en zelfvertrouwen blijken studiesucces meer te bepalen dan intelligentie. Zonder die drie kunnen mensen niet leren en kunnen ze dus ook niet succesvol worden in leren.
Daarnaast geeft Pol aan dat iedereen kan leren ‘leren’. Hiervoor moet u zichzelf wel de ruimte geven, de kans, weten wat u wilt. Dus, als u niet verder komt, zoek uit wat u tegenhoudt.
Model Pol
De basis van het model van Pol is dat als één radertje het niet doet, de andere twee extra hard moeten werken om het niet werkende wieltje weer mee te krijgen. Het gaat natuurlijk veel soepeler als er evenwicht is, als alle tandwieltjes meewerken.
Bij het proces van leren leren, hoort volgens Pol het stellen van doelen (horend bij het tandwiel Willen). Dit is nog niet voldoende om succesvol te zijn in leren. Factoren die ook een rol spelen bij de stand van het radertje ‘willen’ zijn die van motivatie, zelfvertrouwen, piekeren en faalangst. Lastige factoren die u niet altijd volledig in de hand heeft. U kunt echter leren hoe u deze factoren beter naar uw hand kunt zetten. Het goed overweg kunnen met al deze aspecten maakt dat u kunt zeggen dat u ‘succesvol leert'.
