9 september 2013 -
Met de introductie van Het Nieuwe Leren (HNL) worden in onze maatschappij nieuwe vaardigheden gevraagd, zoals zelfstandig nieuwe kennis kunnen verwerven, goed kunnen samenwerken, zelf verantwoordelijkheid nemen om daadwerkelijk te leren óók samen met anderen. In dit artikel gaan Lian Bongers en Marjolein Risseeuw in op met name dit laatste leerdoel, specifiek leren met verschillende generaties in een organisatie.
Hoe kunnen verschillende generaties van elkaar leren, elkaar begrijpen, respect ontwikkelen voor de verschillen en optimaal gebruik maken van de diversiteit? Dan moeten eerst de clichés worden ontkracht. Daarvoor is enig inzicht in de wensen en eisen van de verschillende generaties ten aanzien van werk en leiderschap vereist. U hoeft hiervoor geen zware programma’s of trainingen op te zetten. Het kan veel simpeler: met een generatiedialoog.
Het Nieuwe Leren met vier generaties op de werkvloer
Organisaties hebben tegenwoordig te maken met werknemers van vier verschillende generaties. Die generaties verschillen nogal qua wensen en eisen ten aanzien van leiderschap en samenwerken en ten aanzien van leren en innoveren. Dat betekent dat u ze verschillend kunt benaderen om ze maximaal van betekenis te laten zijn voor de organisatie.
Juist de diversiteit in voorkeuren ten aanzien van leren kan tot verrassende leersituaties leiden die kennisoverdracht, interactie en het opdoen van gezamenlijke ervaringen combineren. En als u vier generaties samen laat leren, leren ze ook om beter samen te werken. Bedrijven die willen groeien en de concurrentie voor willen blijven, doen er goed aan een context te bieden waarbij de aanwezige generaties samen leren.
Het erkennen en gebruiken van generatieverschillen brengt een evolutionair proces op gang. De verschillende generaties worden zich met een generatiedialoog bewust van elkaars rijke kennis, ervaring en zienswijzen en worden door elkaar geïnspireerd tot verandering en ontwikkeling. De confrontatie van verschillende invalshoeken leidt tot verbinding, creativiteit en innovatieve oplossingen voor ‘oude’, steeds terugkerende problemen.
De Nederlandse keuken biedt de generatiedialoog
Kies bewust en zorgvuldig voor het perspectief van waaruit wordt geleerd. In een generatiedialoog verdiept elke generatie zich eerst in de specifieke kwaliteiten van de eigen groep met tijdgenoten en zoekt naar overeenkomsten en mogelijke wrijvingspunten met anderen. De verschillende leerstijlen binnen de generaties staan centraal: de babyboomers doen bijvoorbeeld graag kennis op uit een boek of door af te kijken, de generatie X houdt van discussiëren, Y is gewend te experimenteren en Einsteiners gaan gewoon doen met gebruik van moderne technologie. Daarna volgt een plenair debat waarbij kenmerken en verschillen worden uitgewisseld.
Ingrediënten
Men neme zoveel mogelijk verschillende aanwezige generaties in de organisatie. De vier mogelijke generaties die aanwezig zijn op de werkvloer zijn de Babyboomgeneratie(1945-1960), de X-generatie (1960-1075), de Y-Generatie (1975-1990) en de Einsteingeneratie (1990-2005). Het behoren tot een generatie is bepalend voor de kenmerken en behoeften van werknemers.
Recept voor Het Nieuwe Leren in vijf stappen 1. Een goede kok
- Zorg dat iedere generatie een goede leerhouding heeft en vanuit zijn of haar kracht en talenten werkt. Hiervoor is een topkok benodigd die thuis is in de procesbegeleiding van een generatiedialoog. 2. Smaakmakers
- Zorg dat ook de jongste generaties (generatie Einstein en Y) gehoord worden en actief meedoen. Dit werkt alleen als zij behandeld worden als gelijkwaardige partners. En zorg voor diversiteit in smaken en leeftijden.
- Er ontstaat een gezondere melange en rijkere smaak als de verschillende generaties worden aangesproken op hun talenten en valkuilen. Jongeren gaan makkelijk om met nieuwe moderne technologieën, ouderen kunnen putten uit rijke ervaringen met succesvolle en minder succesvolle projecten.
- Voer voor een goede inhoudelijke dialoog met behulp van het juiste materiaal (bijvoorbeeld het generatiespel of de bijsluiter). 3. Bindmiddel
- Voor meer begrip tussen de verschillende doelgroepen helpt een empatische leider uit generatie X. Deze is vaak goed in staat om de verbinding te maken tussen de uiteenlopende kwaliteiten uit de diverse generaties. 4. Kookwekker
- Regel strakke procesbegeleiding of toezicht. Vraag een collega om de tijd in de gaten te houden. De jongeren hebben altijd haast en de ouderen wijden wel eens onnodig uit. Met strakke tijden blijft iedereen actief en bij de les. De Y-generatie is hiervoor geschikt. 5. Opdienen
- Ga vooral doen en uitvoeren, ga de dialoog aan, stem de taal op elkaar af en leer van elkaar om tot nieuwe inzichten te komen en te verbeteren.
Resultaat
Met deze collectieve vorm van leren, waarbij de generaties naar elkaar luisteren, begrip kunnen opbrengen voor elkaars voorkeursstijlen (bijvoorbeeld een laag of hoog gewenst tempo) en waarbij zij onderlinge irritaties herkennen en bespreken wordt Het Nieuwe Leren effectief. En zo wordt er samen slimmer geleerd in organisaties, waardoor het rendement op de gezamenlijke activiteiten groter wordt. Denk hierbij aan:
- Collega’s die gaan samenwerken vanuit begrip voor diversiteit
- Management Team vergaderingen die aanzienlijk korter worden
- Innovatieteams die hun energie langer behouden
- Top management dat meer respect krijgt voor elkaar
Dit recept over Het Nieuwe Leren is een eerste uit een reeks over de praktijk van Het Nieuwe Leren.
