12 augustus 2013 -
Het mooie voorjaars- en zomerweer bleef lang uit dit jaar. Veel mensen snakten naar mooi weer en vooral zon! Er waren zelfs mensen die een zogenaamde daglichtlamp op kantoor zetten om nog een beetje licht te krijgen. We snakken naar (zon)licht. Maar waarom dan toch? Vanuit onze interesse voor slimmer leren en het menselijk brein, houdt deze vraag ons bezig. Kan licht helpen bij de prestaties van mensen?
Tom Bos, adviseur leren en ontwikkelen bij de Boertiengroep, geeft antwoord. Bos: "Als therapiemiddel is de daglichtlamp al helemaal geaccepteerd. Lichttherapie wordt in Nederland beschouwd als reguliere geneeskunde. Bij lichttherapie krijgen onze ogen een extra dosis licht binnen, die kan helpen tegen bijvoorbeeld een winterdepressie. Dit komt omdat ons bioritme sterk beïnvloed wordt door licht en de afwezigheid ervan.
Tekort aan licht
Een tekort aan licht kan het bioritme ontregelen. En dan worden er op verkeerde tijden verkeerde stofjes aangemaakt in ons lichaam. Het stresshormoon Cortisol kan dan ongewenst hoog stijgen. Ook onze stemming en slaap worden er door beïnvloed. De aanmaak van het hormoon melatonine wordt geremd door daglicht dat binnenkomt door onze ogen. En het komt op gang bij afwezigheid van licht. Simpel gezien kan uw lichaam door te weinig licht de indruk krijgen dat het avond wordt en zich gaan voorbereiden op slapen. U ervaart dan veel minder energie en wordt rustiger. Dat is fijn als het kan, maar niet als je net moet presteren.
Dit is overigens ook een reden waarom tv kijken, iPad mee naar bed nemen of op je telefoon kijken niet slim is vlak voor het slapen gaan. Het licht van deze apparaten remt de melatonine aanmaak en verstoort daarmee de voorbereiding op het slapengaan."
Bewezen effect
Bos vervolgt: "Nog te vaak denken we dat inhoud en kennis belangrijker zijn dan de omgeving, als het gaat om werkprestaties. Als je maar goede mensen in dienst hebt dan maakt de omgeving waarin we werken niet meer uit. Wetenschappelijke onderzoeken tonen echter het tegendeel aan. Uit onderzoek van Philips blijkt bijvoorbeeld dat wanneer de verlichting in klaslokalen wordt aangepast naar daglichtlampen, de leerprestaties van kinderen kunnen verbeteren. En dit alleen maar door het licht af te stemmen op de activiteit die op dat moment verricht wordt. De concentratie van kinderen ging in onderzoekssituaties met maar liefst 35 procent omhoog wanneer er gedurende tien minuten licht werd aangezet dat de kleur heeft van zonlicht in het begin van de middag. Want daar krijgen we juist meer energie van."
Verlichting door goede verlichting
Helaas hebben veel kantoorpanden heel weinig daglicht en veel TL verlichting, stelt Bos. "Dit beperkt ons in onze prestaties. Het zorgt niet voor de aanmaak van de juiste stofjes en ons bioritme raakt in de war. Te weinig goed licht kan zorgen voor stress, moeheid en zelfs depressie. En dat komt de werkprestaties natuurlijk niet ten goede. In sommige fabrieken gebruiken ze zelfs licht dat automatisch een dagritme nabootst voor mensen die in de nachtdienst werken. Die hebben daardoor de juiste energie om goed te presteren. Als je zware machines bedient is dat wel zo prettig. Maar ook op het gewone kantoor kan de aanpassing van verlichting goed zijn voor het leveren van prestaties. Dus als de organisatie toch overstapt op Het Nieuwe Werken en het pand verbouwd wordt, neem dan goede verlichting mee in het plan. En laat die blindering voor de ramen die het zonlicht tegenhoudt maar achterwege. En krijgt u dat er niet door? Zoek dan uw verlichting - letterlijk - buiten de deur."
