Winstgevendheid en kostenbeheersing banken staan onder druk
11 juli 2013 -
Retail banking is een belangrijke inkomstenbron voor banken in Europa maar de winstgevendheid staat onder druk, zo blijkt uit de Retail Banking Radar 2013. De Retail Banking Radar is de jaarlijkse analyse van de prestaties van 93 Europese retail banken door A.T. Kearney. Vijf jaar na het begin van de crisis is de Europese bancaire sector verdeeld in vier ‘continenten’.
Ondanks de crisis blijft retail banking een belangrijke bron van inkomsten voor Europese banken. Sinds de piek van de crisis, zo blijkt uit de Retail Banking Radar, is het inkomen uit retail banking relatief stabiel gebleven. "Gedreven door economische onzekerheid zijn de spaartegoeden van consumenten toegenomen terwijl de groei van leningen, in lijn met het GDP, langzamer toenam," verklaart Johan Kestens, Partner bij A.T. Kearney.
Toch loopt de winstgevendheid van de meerderheid van de retail banken terug. In 2012 genereerden de 93 banken opgenomen in de studie de laagste inkomsten sinds het begin van de crisis. De winst lag bijna vijftien procent lager dan in 2011 en het rendement op activa liep van 0,7 procent terug naar 0,6. Deze dalingen zijn voornamelijk toe te wijzen aan de druk op interest marges en aan de significante toename van de risicoprovisies in Italië, Spanje en Portugal.
Vier retail banking continenten
De regionale verschillen in de bancaire sector binnen Europa worden steeds duidelijker: er bestaan vier ‘Europa’s’ binnen het huidige Europese retail bankinglandschap.
- Scandinavië en Zwitserland hebben de onzekere tijden achter zich gelaten en laten een toename in winstgevendheid en productiviteit zien.
- De West-Europese banken zijn relatief stabiel, al lijden ze wel onder de lage groei en margedruk.
- In Oost-Europa hebben de banken het nog steeds zwaar, maar er zijn duidelijke tekenen van herstel waarneembaar. Uitzonderingen zijn Hongarije en Roemenië.
- Voor de Mediterrane retail banken is de crisis alles behalve over, verregaande kostenbesparings-maatregelen hebben niet kunnen voorkomen dat de winstgevendheid er tot een historisch dieptepunt is gezakt. Retail banken in Spanje en Portugal verliezen geld op iedere klant die ze bedienen.
In de Retail Banking Radar verduidelijkt A.T. Kearney deze regionale verschillen aan de hand van de performance indicatoren voor banken.
- Inkomsten per klant: Na een post-crisisopleving daalden de gemiddelde inkomsten per klant van 646 in 2011 naar 635 euro in 2012. Alleen banken in de Benelux, Scandinavië, en Zwitserland weerstonden deze trend, door hogere tarifering gecombineerd met een sterkere economie.
- Aandeel inkomsten uit rente: Ondanks de lage rentestanden en de beperkte vraag naar consumtenkrediet is het aandeel van inkomsten uit rente in 2012 toegenomen tot 69 procent van de totale inkomsten van retail banken. In 2007 was dit nog 63 procent.
- Inkomsten per werknemer: Arbeidsproductiviteit was een van de weinige indicatoren in Europa die verbeterde in 2012. De inkomsten per werknemer stegen naar 196.500 euro en lagen daarmee boven de 195.300 euro van 2007. Deze indicator laat zien dat het snijden in personeelsbestanden een veel gebruikte maatregel voor kostenreductie is geweest.
- Kosten-inkomstenratio: De laatste vijf jaar beweegt de kosten-inkomstenratio zich tussen 58 en 59 procent. "De stabiele kosten-inkomstenratio’s laten zien dat banken de kosten in lijn met de verwachte inkomsten wisten te houden. Het laat echter ook zien dat veel banken zijn weggebleven van een meer fundamentele herinrichting van hun business - en operating modellen," verklaart Kestens.
- Winst per klant: Door hogere reserveringen stond de winstgevendheid in 2012 onder druk. De winst per klant daalde met zestien procent ten opzichte van 2011 en met 30 procent ten opzichte van 2007. Deze daling wordt voornamelijk veroorzaakt door banken in Spanje, Portugal, Italië en enkele Zuidoost-Europese landen. In Portugal verliezen Retail banken gemiddeld 69 euro per klant.
- Risicoprovisie in verhouding tot inkomsten: Na een piek in 2009 leek het er op dat risicoprovisies stabiliseerden en afnamen. Echter de afwaardering van leningen nam in 2012 weer toe tot meer dan zestien procent van de totale inkomsten, vooral door banken in Spanje, Portugal en Italië. Zonder deze landen zou de risicoprovisie in Europa zijn gedaald tot het pre-crisis niveau van negen procent.
