Inzicht Tweede Kamer in gevolgen bezuinigingen beperkt
28 januari 2013 -
Tweede Kamer en kabinet moeten alert zijn op het stapelen van bezuinigingen bij uitvoeringsorganisaties. Achtereenvolgende kabinetten kondigden efficiencykortingen, taakstellingen en generieke bezuinigingen aan. Uitvoeringsorganisaties geven aan dat zij hierdoor de uitvoering moeten versoberen en in een enkel geval wettelijke taken niet meer volledig kunnen uitvoeren.
De Tweede Kamer heeft volgens de Algemene Rekenkamer beperkt inzicht in deze gevolgen van bezuinigingen. Daardoor vindt niet altijd politieke weging van gevolgen voor de uitvoering van beleid plaats. Dat blijkt uit een inventarisatie bij 22 uitvoeringsorganisaties. Het rapport en de 22 factsheets met daarin informatie per uitvoeringsorganisatie zijn op 24 januari 2013 gepubliceerd.
Extra bezuinigingen
Als gevolg van het Lenteakkoord en de bezuinigingen van het kabinet Rutte/Asscher wordt de komende vier jaar 28,4 miljard euro extra bezuinigd. Deze bezuiniging wordt gestapeld op de achttien miljard euro aan bezuinigingen die door het vorige kabinet zijn aangekondigd. De Algemene Rekenkamer vindt dat bezuinigen verantwoord moet gebeuren. Wanneer de bezuinigingen leiden tot versobering van taken of het afstoten van taken door uitvoeringsorganisaties, zou de Tweede Kamer betrokken moeten zijn. Op dit moment is dat beperkt het geval.
NVWA en NA: wettelijke taken bij meer bezuinigingen niet uit te voeren
Wanneer organisaties door bezuinigingen hun wettelijke taken niet meer volledig kunnen uitvoeren, moet volgens de Algemene Rekenkamer politieke besluitvorming plaatsvinden. Voorbeelden van organisaties waarbij dit het geval is zijn het Nationaal Archief (NA) en de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA).
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit geeft aan door de opgelegde bezuinigingen een deel van de wettelijke taken niet meer te kunnen uitvoeren. De NVWA houdt bijvoorbeeld toezicht op de hygiëne in de horeca, maar ook op de kwaliteit van levensmiddelen die ons land importeert. Door bezuinigingen worden minder inspecties uitgevoerd.
Ook het Nationaal Archief geeft aan haar wettelijke digitaliseringstaak niet meer volledig te kunnen uitvoeren wanneer de bezuinigingen worden doorgevoerd. Dit kan gevolgen hebben voor de toegankelijkheid van informatie voor burgers.
Reactie kabinet en nawoord Algemene Rekenkamer
De minister van Financiën geeft namens het kabinet in reactie op het rapport aan dat rapporteren over de gevolgen van de bezuinigingen per uitvoeringsorganisatie volgens hem niet mogelijk is. Het kabinet wil per uitvoeringsorganisatie inzichtelijk maken hoeveel wordt bezuinigd, maar niet op welke manier de organisaties deze bezuinigingen uitvoeren. Het kabinet herkent het risico dat efficiencykortingen in de praktijk leiden tot taakversoberingen niet. Daaraan gaat volgens de minister van Financiën altijd een politieke of bestuurlijke weging vooraf. De Algemene Rekenkamer noemt dat ' spijtig': inzicht in de gevolgen van bezuinigingen voor de uitvoering van taken is noodzakelijk om op een verantwoorde manier te kunnen bezuinigen. In het nawoord wijst de Algemene Rekenkamer op de mogelijkheden die webdossiers bieden om op transparante wijze de gevolgen van bezuinigingen voor de verschillende organisaties te monitoren en te presenteren.
Over het onderzoek
De Algemene Rekenkamer vroeg aan 22 uitvoeringsorganisaties op welke manier zij omgaan met de bezuinigingen die de afgelopen jaren zijn aangekondigd. Deze bezuinigingen worden door de verschillende ministeries verwerkt in de rijksbijdrage aan de verschillende uitvoeringsorganisaties. De uitvoeringsorganisaties bekijken vervolgens zelf hoe zij maatregelen nemen om de bezuiniging binnen de eigen organisatie op te vangen. Uit de inventarisatie blijkt dat veel organisaties denken dat zij kunnen besparen door effectiever te werken. Ook vangen veel organisaties de bezuinigingen op door minder taken uit te voeren. Een deel van de onderzochte organisaties heeft nog niet alle bezuinigingen opgevangen met maatregelen.
Betrokken uitvoeringsorganisaties De 22 uitvoeringsorganisaties die deel uitmaakten van de inventarisatie van de Algemene Rekenkamer zijn de volgende: Agentschap NL, Autoriteit Financiële Markten (AFM), Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR), Belastingdienst, Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), Dienst Uitvoering onderwijs (DUO), Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), Inspectie Jeugdzorg, Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT), Inspectie SZW, Nationaal Archief (NA), Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), Nederlandse Publieke Omroep (NPO), Openbaar Ministerie (OM), Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Sociale Verzekeringsbank (SVB), TNO, Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).
''Tweede Kamer en kabinet hebben geen inzicht in bezuinigingen bij uitvoeringsorganisaties.''
Volgens mij heeft de tweede kamer sowieso geen inzicht in alle bezuinigingen die ze doorvoeren. De versobering in Nederland is al lang aanwezig en nu wordt er aangegeven dat ze moeten opletten bij uitvoeringsorganisaties?
Uit ervaring met overheden, waaronder ook enkele keren 'excellente' ministers en topambtenaren, kan ik gerust zeggen dat vele van deze mensen in een cocon leven en geen enkel idee waar ziuj mee bezig zijn.
Dat is gewoon realiteit. Meer dan de helft van deze mensen zitten op plaatsen waarmee zij geen enkele affiniteit hebben laat staan ervaring in... Het is niet voor niets dat de overheid grossiert in financiële debacles en daar alles en iedereen de schuld van weet te geven en wanneer het een tikje hun eigen kant op komt dan het dat plots... 'lessen voor de toekomst..'
Er is geen enkele nuchterheid en redelijkheid op dat niveau te bespeuren dat denkt aan de mensen die zij ten dienste dienen te staan. Vanuit hun perceptie en beleving is de belastingbetaler er voor hun, niet andersom.
Als dit soort mensen zouden moeten floreren in het bedrijfsleven, kan dit alleen door ervoor te zorgen dat je lid bent van een netwerk want zelf op eigen kracht zal meer dan 75% domweg in de bijstand belanden.
Het is voor de meeste kiezer en belastingbetaler bijzonder stuitend te noemen om te mogen zien, ervaren en voor kosten op te mogen draaien door een zeer kleine groep veroorzaakt. Een zeer kleine groep die daar geen moment minder van zal slapen of zich wil realiseren wat de schade is die zij collectief aan de samenleving aan het aanrichten is.
