Liever stimuleren dan stigmatiseren – geen quotum in Participatiewet
3 december 2012 -
Het regeerakkoord Rutte II kondigt de Participatiewet aan. Deze verplicht werkgevers met 25 of meer werknemers om op termijn vijf procent arbeidsgehandicapte medewerkers in dienst te hebben. Dit voornemen leidt tot veel beroering. Onderzoek van De Normaalste Zaak onder werkgevers die al mensen met een arbeidsbeperking in hun bedrijf hebben, wijst uit dat stimuleringsmaatregelen veruit de voorkeur genieten.
Dwang levert stigmatisering van arbeidsgehandicapte werknemers op en slechts ‘vluchtige’ arbeidsplaatsen. De Normaalste Zaak, platform voor werkgevers die nu al werkend perspectief bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, bevroeg haar partners over het quotum dat Rutte II wil opnemen in de aangekondigde Participatiewet. En over wat verder wel en niet werkt om meer mensen met een beperking aan het werk te helpen.
Weinig draagvlak voor quotum De helft van de deelnemers aan het onderzoek kan zich vinden in wetgeving om inclusief ondernemen te bevorderen. Maar nog geen vier op de tien wil een quotum. Als belangrijkste redenen noemen deze ervaringsdeskundige werkgevers dat je daarmee arbeidsgehandicapten stigmatiseert en slechts ‘vluchtige’ arbeidsplaatsen creëert, terwijl belangrijke randvoorwaarden (heldere regels, eenvoudig inzicht in beschikbare kandidaten en voldoende begeleiding) ontbreken.
Motiveren en belemmeringen wegnemen
De redenen voor bedrijven om ook naar de talenten te kijken van mensen die nu nog aan de zijlijn staan, is veelal een mix van ziel en zakelijkheid: toekomstige krapte op de arbeidsmarkt, de wens om maatschappelijk verantwoord te ondernemen, de eis tot social return in inkoop-/ aanbestedingstrajecten van overheden en afspraken in cao’s. En motivatie bij werkgevers is nodig, want uitdagingen zijn er genoeg voor wie inclusief wil ondernemen: het vinden van passende kandidaten, het organiseren van een duurzame match, de intensieve begeleiding van de medewerkers en het creëren van draagvlak binnen de organisatie. Een belangrijk obstakel daarbij is het woud aan regelgeving, dat nauwelijks aansluit op de praktijk van werkgevers. Geen quotum opleggen, maar belemmeringen wegnemen, (economisch) stimuleren en gewenst gedrag belonen, daar moet de overheid zich volgens de partners van De Normaalste Zaak op richten. Ook kan de overheid natuurlijk zelf als werkgever het goede voorbeeld geven en de eigen best practices verzamelen en verspreiden.
Advies
Probeer eerst de helft van de werkgevers door het wegnemen van (administratieve) lasten en positieve stimulans in beweging te krijgen. Kijk daarna of een quotum of richtlijn nog wel nodig is. Waarschijnlijk is het tegen die tijd ook voor die andere helft ‘de normaalste zaak’om ruimte te maken voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
