Nederland wereldwijd tweede in toename pensionado’s
3 december 2012 -
Nederland staat wereldwijd op een gedeelde tweede plaats als het gaat om de toename van het aantal gepensioneerden. Desondanks ontlopen wij de zwaarste financiële klappen als gevolg van de vergrijzing. Dat blijkt uit een analyse van Mercer naar de pensioendruk als gevolg van vergrijzing.
Uit het onderzoek van Mercer blijkt dat de groep van vijftien tot en met 64 jaar tot 2020 over de hele wereld kleiner wordt, met een uitschieter van zes procent krimp in Hong Kong. Het percentage gepensioneerden van de totale Nederlandse bevolking stijgt met vier procent, van zestien procent in 2012 naar twintig procent in 2020. Deze toename zet Nederland wereldwijd op een gedeelde tweede plaats, samen met Japan, Tsjechië, Finland, Zuid Korea, Polen en Slovenië. Hong Kong en Singapore staan op een gedeelde eerste plaats. Het onderzoek maakt duidelijk hoe groot de druk is op openbare ouderdomsvoorzieningen als de AOW en het equivalent daarvan in andere landen.
Hong Kong krijgt te maken met de grootste afname in de beroepsbevolking, namelijk van 76 procent in 2012 naar 70 procent in 2020. Canada, Japan en Rusland zien een afname van vier procent. In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Nederland en China gaat het om een afname van twee procent. In opkomende markten als Brazilië, India, Indonesië, en Mexico groeit de beroepsbevolking.
Europa krijgt het zwaar, Nederland ontloopt de zwaarste klappen Marc Heemskerk, Retirement Principal bij Mercer: "Achter de kleine percentages gaan heuse aardverschuivingen schuil in de bevolkingssamenstelling van landen. We hebben het over honderden miljoenen werknemers of pensioengerechtigden in acht jaar tijd. Dat heeft enorme gevolgen voor oudedagsvoorzieningen die door overheden worden gefinancierd. Je kunt wel zeggen dat Europa financieel gezien de klos is. De impact voor het Nederlandse pensioensysteem is kleiner dan elders, doordat wij kapitaaldekking hebben. Langer werken en een lager inkomensniveau lijkt noodzakelijk, tenzij de arbeidsproductiviteit zodanig stijgt dat we ons kunnen permitteren om veel ouderen te verzorgen." Dat het Nederlandse pensioenstelsel relatief bestendig is tegen invloeden van buitenaf blijkt uit de Melbourne Mercer Global Pension Index. Het Nederlandse stelsel voerde jaren lang de lijst aan als beste pensioensysteem ter wereld, hoewel het dit jaar voor het eerst is ingehaald door Denemarken.
Overheid trekt zich internationaal terug, werkgever neemt rol over
In reactie op hun ouder wordende bevolking, hebben veel landen de verplichte pensioenbijdrage van hun burgers vergroot, de pensioenleeftijd verhoogd en gekort op uitkeringen. Tegelijkertijd worden werkgevers geacht het gat in gezondheids- en pensioensvoorzieningen op te vullen. Heemskerk: "De internationale trend dat werkgevers de rol van de overheid overnemen komt langzaam op gang. We krijgen met name in opkomende markten steeds meer vragen van werkgevers om pensioenen (opnieuw) in te richten. Nu gaat het nog om grote bedrijven en multinationals, maar dat komt doordat zij meer capaciteit hebben om op dit soort trends in te springen. Kleinere bedrijven volgen straks ook – ze hebben geen keus. Voor Nederland zien we deze trend nauwelijks overigens. De werkgevers hebben hier via hun toezegging in de omvangrijke tweede pijler altijd al een belangrijk aandeel. Nederland heeft hiermee een voortrekkersrol."
Opkomende markten in een race tegen de klok
Opkomende markten hebben zo hun eigen uitdagingen. Ook zij vergrijzen, maar daarnaast hebben zij ook een inhaalslag te maken op het gebied van rijkdom en welvaart. Voor hen is de vraag of ze rijk worden voor ze oud worden. Heemskerk: "Opkomende markten staan voor de keus of ze de Westerse wereld volgen, inclusief een welvaartsstaat met houdbaarheidsproblemen. Vooral China is een interessant geval, omdat het één-kindbeleid de vergrijzing in feite versnelt, doordat er geen voeding van onderaf plaatsvindt."
