1 oktober 2012 -
Sinds 2000 moesten vier op de tien CEO’s die weggingen bij een Nederlandse ondernemingen op de AEX en AMX vroegtijdig terugtreden vanwege slechte prestaties en/of onenigheid met het bestuur. Wereldwijd ging maar een kwart van alle vertrekkende CEO’s om die reden weg. Dit blijkt uit de CEO Succession Study van Booz & Company die dit jaar voor de twaalfde keer is uitgevoerd.
Volgens Kees Cools, Partner bij Booz & Company wijst dit niet alleen op goed functioneren van corporate governance bij Nederlandse ondernemingen: "Uiteraard is het goed dat commissarissen van Nederlandse ondernemingen er niet voor terugdeinzen om sneller in te grijpen dan in andere landen. Anderzijds moeten ze zich wel afvragen waarom dat zo vaak nodig is."
Veelvuldig gedwongen vertrek
Over de afgelopen twaalf jaar gemeten ligt het gemiddelde percentage vertrekpercentage van topmannen die bij Nederlandse bedrijven op de AEX en AMX weggingen met 19.6 procent veel hoger dan in de rest van de wereld (13.1 procent). Het gemiddeld vertrekpercentage bij ondernemingen uit de VS en Canada ligt op 13,5 procent en op 13.9 procent in de rest van West Europa. Maar ook het percentage CEO’s van Nederlandse bedrijven dat vanwege een conflict of tegenvallende prestaties gedwongen moest terugtreden ligt aanzienlijk hoger. Maar liefst 41 procent van de CEO’s die vertrokken bij Nederlandse beursfondsen ging om die reden vroegtijdig weg, ten opzichte van een kwart (28 procent) wereldwijd.
Vorig jaar leek het wat lager: toen moest 12,5 procent van alle CEO’s die bij Nederlandse ondernemingen eerder weg wegens tegenvallende prestaties en/of onenigheid binnen het bestuur. Maar in de eerste acht maanden van 2012 vonden meer wisselingen plaats dan in het hele jaar 2011, met reeds 30 procent als gevolg van onenigheid met het bestuur en/of tegenvallende prestaties.
Lagere aandelenrendementen
Nederlandse CEO’s die gedwongen moeten vertrekken laten wel aanzienlijk lagere aandelenrendementen zien dat hun collega’s die gepland of vrijwillig vertrekken: gemiddeld -0,5 procent aandelenrendement bij gedwongen vertrek versus 7,5 procent jaarlijks aandelenrendement voor CEO’s die zonder rumoer vertrekken.
Volgens Kees Cools, Partner bij Booz & Company wijst dit niet alleen op goed functioneren van corporate governance bij Nederlandse ondernemingen: "Uiteraard is het goed dat commissarissen van Nederlandse ondernemingen er niet voor terugdeinzen om sneller in te grijpen dan in andere landen. Anderzijds moeten ze zich wel afvragen waarom dat zo vaak nodig is."
Nederlandse CEO’s zitten korter aan het roer
Een van de gevolgen is dat de gemiddelde zittingsperiode van een CEO bij een Nederlands bedrijf over de afgelopen twaalf jaar gemiddeld ruim twee jaar lager ligt dan elders in de wereld: 5,1 jaar in Nederland ten opzichte van 7,4 wereldwijd. Gemeten over de afgelopen twaalf jaar zat slechts 38 procent van de Nederlandse topmannen langer dan vijf jaar aan het roer, ten opzichte van 47 procent in West-Europa en zelfs 63 procent in de VS en Canada.
In de afgelopen vijf jaar zijn er in Nederland veel meer outsiders tot CEO benoemd: in de afgelopen vijf jaar 45 procent terwijl dat wereldwijd op nog geen twintig procent ligt.
Wereldwijd blijven insiders gemiddeld een jaar langer aan de top dan outsiders. Gemeten over de afgelopen twaalf jaar zitten insiders internationaal gemiddeld 5,5 jaar op het pluche, terwijl outsiders gemiddeld 4,5 jaar aan het hoofd van de onderneming staan. In Nederland, is er weinig verschil in de zittingsperiode van insiders of outsiders: CEO’s die van buiten de onderneming afkomstig zijn staan sinds 2000 gemiddeld 4,3 jaar aan het roer en insiders, waarvan men zou verwachten dat zij doordat zij het bedrijf al van binnenuit kennen en daardoor langer aan het roer staan, gemiddeld 4,2 jaar.
Insider CEO’s presteren beter dan outsiders
In het buitenland wordt door insiders gemiddeld ook betere resultaten behaald: zij hebben de afgelopen zeven jaar gemiddeld 3,9 procent aandeelhouderswaarde gecreëerd tijdens hun bestuursperiode en outsiders maar 2,7 procent. Ook in Nederland presteren topmannen van buiten het bedrijf over het algemeen slechter dan de eigen kweek: Over diezelfde afgelopen zeven jaar werd door insiders nul procent waarde gecreëerd gedurende hun zittingstermijn, terwijl outsiders daar een procent bij achterbleven. Alleen in de laatste twee jaar liggen die cijfers in Nederland andersom.
Aaanvullende bevindingen
- CEO’s in de VS en Canada zitten langer in het zadel dan hun West-Europese collega’s. Bestuursperiodes van tien jaar of meer komen daar vaker voor.
- In 2011 vond er een opmerkelijk hoog percentage van 22 procent aan CEO-wisselingen plaats bij de grootste ondernemingen in Brazilië, Rusland en India, Ook het deel dat vroegtijdig vertrok vanwege slechte prestaties en/of onenigheid met de board was met 4,4 procent het hoogste in Brazilië, Rusland en India. In China bleef het vertrekpercentage met 6,8 procent laag.
- Ook hoger dan het wereldwijde gemiddelde is het percentage CEO’s dat in 2011 bij bedrijven in Japan in vertrok: 16,8 procent, echter vroegtijdig noodzakelijk vertrek blijft net als
- De hoogste percentages bestuurswisselingen vonden vorig jaar plaats bij bedrijven in de energie- telecom- en utilitiessector met respectievelijk negentien, achttien en zestien procent. In de telecom- en utilitiessector liggen de percentages bestuurswisselingen liggen ook historisch hoog. In Europa heeft de overgang van telecom- en energiebedrijven van voormalige overheidsbedrijven in private ondernemingen ook zijn weerslag gehad aan de top.
