Politiek gekonkel: het zit allemaal tussen uw oren
18 september 2012 -
We hebben het de afgelopen weken weer veelvuldig gezien. Politici die elkaar het vuur aan de schenen leggen en in een kwaad daglicht stellen. Elkaar betichten van draaikonterij en leugens. Links en rechts betichten elkaar van politieke doodszonden. We hebben het gezien in 2008 bij Wouter Bos die consequent als ‘draaikont’ werd weggezet. En met succes. Maar waarom heeft dit zoveel impact en wat doet u ertegen?
Jan Willem Bouwmeester, trainer en adviseur bij de Boertiengroep, geeft antwoord: "Wat we ook van dit gekonkel vinden, we worden erdoor beïnvloed. Onderzoek leert ons hoe gedrag wordt aangestuurd door ons brein. Als we iets maar vaak genoeg ‘gevoed’ krijgen, ontstaat er een patroon. En onze hersenen zijn effectieve patroonmachines. Hoe belangrijker de boodschap of ervaring, hoe sterker het patroon. Logisch. Daarnaast speelt emotie een belangrijke rol. Hoe sterker de emotionele boodschap, hoe meer impact op het patroon en op onze beslissingen.
Twee systemen
Bij het tot stand komen van een beslissing kiest ons brein tussen twee systemen. Het ene systeem is logisch, bewust, kritisch en rationeel. Het is trager en redeneert stapsgewijs. De ander is associatief, automatisch, snel en onwillekeurig. Dit associatieve systeem is sterk ervaringsgericht en wordt gedreven door de meer primitieve delen van ons brein, waaronder ons emotionele brein. Dit laatste systeem heeft vaak de voorkeur bij beslissingen. Ons brein is ‘lui’ en houdt van efficiëntie. Dit terwijl we onszelf zo rationeel, logisch en bewust vinden.
Politiek gekonkel
In dit voorbeeld van politiek gekonkel speelt ‘framing’ een grote rol. Iedereen maakt gebruik van frames; het is jouw bril waarmee je naar de werkelijkheid kijkt. Een frame is een bepaalde manier van kijken, een interpretatie van de wereld. Framing heeft te maken met taal, beeld, maar vooral emotie. Uit onderzoek blijkt dat framing sterk samenhangt met de amygdala; ons emotionele centrum. Met als gevolg dat framing een grote invloed heeft op onze besluitvorming.
Standvastig
Frames zijn ontzettend standvastig. Wanneer er eenmaal een frame is, dan is ons brein erop gebrand dit frame in stand te houden. Het gaat zelfs op zoek naar bevestiging. Denk terug aan het voorbeeld van Wouter Bos. De kans is niet erg groot dat u aan hem terugdenkt als een standvastig persoon. Het is maar de vraag in hoeverre dit waar is.
De vraag is: in hoeverre bent u geframed? Het kan lastig zijn dit te achterhalen. Een goed begin is de basis van de invloed van een frame: de emotie. Welke emotionele meningen heeft u de afgelopen weken ervaren? In hoeverre is deze mening te herleiden tot observeerbaar gedrag?
Wat kunt u doen wanneer u geframed wordt?
Ontkennen is bevestigen. We zijn erop gebrand frames in stand te houden
Zet er dus iets tegenover. Een eigen verhaal met eigen betekenis en emotie. Wees hierin consistent. De kracht van herhaling is hier van toepassing. Hierbij gaat het niet zozeer over consistentie en herhaling in taalgebruik, maar consistentie en herhaling in emotionele betekenis.
Wilt u zelf framen? Met framen hoeft niets mis te zijn. We proberen elkaar iedere dag bewust of onbewust, te beinvloeden. Van belang is de intentie waarmee u framet. Houd het dus zuiver. Manipulatie triggert al snel een bedreigende situatie. Mensen zijn er primair op gericht bedreiging (en daarmee uw boodschap) te vermijden."
