'Alleen regenboogcoalitie kan chaos na verkiezingen voorkomen'
28 augustus 2012 -
'Een ellenlange kabinetsformatie dreigt na de verkiezingen op 12 september. En de stabiliteit van het gevormde kabinet is allerminst verzekerd, zo kan op basis van de afgelopen tien jaar (vijf kabinetten! ) gezegd worden. De in Zwitserland beproefde Regenboogcoalitie biedt zicht op een stabiel landsbestuur. En binnen een week kan zo'n regeringsploeg in het zadel zitten.'
Dat stelt trendwatcher Adjiedj Bakas, die in zijn boek 'De Staat van Morgen' de overheid van de toekomst beschrijft. Ook het Regenboogmodel komt daarin aan de orde. Volgens Bakas is 'chaos na de kabinetsformatie', waarmee de Volkskrant dit weekend opent, onnodig als politici het voorbeeld van Zwitserland volgen.
De oorzaak van de val van een reeks aan kabinetten komt volgens Bakas door het verdwijnen van het politieke midden. "Die trend is met de komst van D66 in gang gezet en het einde is nog lang niet in zicht. CDA, PvdA en VVD waren gewend de lakens uit te delen, maar geen van die partijen haalt waarschijnlijk meer dan 40 zetels."
Lafheid
Bakas wijt het weglopen van kiezers bij de grote bestuurspartijen aan lafheid: "Nederlanders zijn beslist niet dom. Neem nou de euro. Kiezers zien dat dit een onhoudbaar project is. Niet omdat ik dat wil, liever niet zelfs, maar omdat het zuiden van Europa nu kunstmatig in leven wordt gehouden. Dat is domweg te duur in een tijd dat onze pensioenen en zorg onder druk staan. En wat is het standpunt van de oude middenpartijen, inclusief D66 en Groen Links? Doormodderen met geld naar Zuid-Europa sluizen. Politiek-correct dus. En dan is het gek dat mensen zich van je afkeren? De euro lijkt wat dat betreft op het thema immigratie."
Regenboogcoalitie
Na de implosie van het politieke midden, zit er volgens Bakas maar een ding op: volgens het Zwitserse Regenboogmodel werken. Dat betekent dat alle grote partijen na de verkiezingen vertegenwoordigd worden in het kabinet. Daardoor zal de ministersformatie een zeer ruime, bijna ongekende, meerderheid in het parlement hebben. De partijen leveren naar evenredigheid van grootte een aantal ministers en staatssecretarissen. De grootste partij kiest als eerste welke post ze wil bezetten, waarna de tweede partij aan zet is enzovoort. "Natuurlijk ontstaat er dan gedonder over waar bezuinigd op moet worden," zegt Bakas. Dat is volgens de trendwatcher op te lossen door een aantal duidelijk spelregels in acht te nemen. Het begrotingstekort op maximaal drie procent houden, is er een van. Een andere spelregel: als de ministersploeg binnen drie weken niet uit de bezuinigen komt, dan wordt de kaasschaaf-methode gehanteerd. "Naar evenredigheid van het budget van het ministerie moet dan een bijdrage aan de bezuinigingen worden geleverd."
Regeerakkoord
Een regeerakkoord is niet nodig. Elke minister weet hoeveel hij moet bezuinigen en maakt hiervoor een plan. Daarvoor zoekt hij steun bij andere partijen in de coalitie, waarna hij het in de Tweede Kamer verdedigt. Een meerderheid is er dus altijd. Mocht er een partij uit de Regenboogcoaitie stappen, dan is er geen man over boord. Bakas: 'Dat een rimpeling in de Hofvijver, want zo'n coalitie heeft dan nog altijd meer dan honderd van de 150 zetels.' Snel zal een partij niet afhaken, verwacht hij. 'Dan heb je dus helemaal niets meer te zeggen en zit je moederziel alleen in de Kamer."
Het volgende kabinet ziet er op basis van de huidige peilingen zo uit: SP, VVD, PVV, PvdA, D66, GroenLinks, Christen Unie. Als Roemer en Rutte evenveel zetels halen, kunnen ze een duo-premierschap vervullen. "Eventueel kan de Partij voor de Dieren nog aansluiten in ruil voor een staatssecretaris voor de diertjes. Die zal het dan wel moeilijk krijgen, want de meeste partijen willen niet zo ver gaan als deze partij. Maar een beetje invloed is altijd beter dan geen invloed, niet?"
