24 juli 2012 -
Vroeger hoorde u nooit over burn-out en nu stijgt het aantal burn-outgevallen gigantisch. Uit recent onderzoek van arbodienst 365 blijkt dat burn-out met elf procent is toegenomen in 2011 ten opzichte van 2010, zo stelt Nell van de Ligt van Ligtpunt. Ze gaat in op de ‘geschiedenis van de burn-out’ en wat er in de loop der tijd veranderd is met betrekking tot dat onderwerp.
Begin jaren 70 werd de term ‘burn-out’ in Amerika door psychoanalyticus Herbert J. Freudenberger geïntroduceerd. Hij stelde vast dat zeer toegewijde, betrokken en enthousiaste medewerkers van hulporganisaties om onverklaarbare redenen binnen één jaar veranderden in onverschillige, gedesillusioneerde en afstandelijke hulpverleners met een scala aan klachten.
Tegenwoordig weten we dat er een burn-out kan ontstaan nadat er langdurige blootstelling aan stress op het werk is geweest. Er zijn bepaalde risicovolle beroepsgroepen, maar uiteindelijk kan iedereen een burn-out krijgen.
Veel geld
Burn-out kost de samenleving heel veel geld. Door TNO worden de jaarlijkse kosten van de gevolgen van werkstress en burn-out geschat op ongeveer vier miljard euro.
Het punt is dat er een aanleiding moet zijn in de samenleving voor het ontstaan van burn-out. In het samenspel tussen mens en maatschappij moet er iets veranderd zijn, zodat deze relatief ‘jonge’ ziekte heeft kunnen ontstaan.
Wat is er veranderd?
Van de Ligt: "Laten we gaan kijken naar wat er veranderd is in onze samenleving wat betreft werkbelasting, waardoor we meer te weten kunnen komen over oorzaken van burn-out. Als we oplossingen zoeken, moeten we eerst de achtergronden en oorzaken weten. Een valkuil is dat burn-out wordt gezien als een modeziekte. Sommige mensen vinden burn-out, net als ADHD, Multi-Sclerose of andere nieuwerwetse termen een modern begrip en nemen deze ziektes niet serieus. Maar dan wordt het feit dat mensen ziek zijn, de kosten en het hele probleem ontkend. Daarbij wordt de mogelijkheid om oplossingen te zoeken voor dit probleem tevens weggenomen. Er duiken steeds nieuwe ziektes op in de samenleving, dat is een feit."
Drie veranderingen
Wat zijn de drie belangrijkste veranderingen in de laatste 40 jaar, waardoor burn-out kan ontstaan:
1. Er heeft, in een relatief korte tijd, een verschuiving plaatsgevonden van handarbeid naar hoofdarbeid. In deze tijd wordt er veel meer met het hoofd dan met de handen gewerkt. Door met name de vooruitgang van de technologie en door de automatisering van uitvoerende taken, wordt er meer bestuurd dan uitgevoerd. Het gebruik van de computer (sinds 25/30 jaar in Nederland) versterkt dit nog eens.
2. Mentale, sociale en emotionele belastbaarheid in het werk is enorm toegenomen. Werk is intensiever geworden en de druk is toegenomen omdat er een groter beroep gedaan wordt op de persoon. Er moet veel meer worden samengewerkt, overlegd, vergaderd, gepland en opgelost. Ga zo maar door. Daarbij is iedereen vrijwel ieder moment van de dag beschikbaar via de mobiele telefoon.
3. Het gezinsplaatje, het thuisleven is veranderd. Er wordt na werktijd ook nog inzet verwacht. Vroeger waren er rolpatronen. Moeder deed het huishouden en pa kwam tot rust na vermoeide arbeid buitenshuis. Nu zijn er thuis, als man en vrouw, minder rust - en ontspanningsmomenten. Er liggen naast het werk zorgtaken en/of huishoudelijke taken te wachten.
Minder rustmomenten
Kortom, burn-out is een nieuwere ziekte die ontstaan is, omdat de werkbelasting ten opzichte van vroeger veranderd en toegenomen is, maar ook omdat het gezinsleven anders wordt ingevuld. Er zijn minder rust- en ontspanningsmomenten. Het is dus belangrijk werk en privé goed af te stemmen, anders ligt overbelasting of zelfs een burn-out op de loer.
Vraag het gratis e-boek "7 tips om ziekteverzuim door stress en burn-out te voorkomen" aan op www.ligtpunt.nl.
