20 juli 2012 -
Door de hervormingen in de Nederlandse sociale zekerheid, zal de sociale ongelijkheid steeds meer toenemen. Dat stelt onderzoeker Mara A. Yerkes in het zomernummer van vakblad Sociaal Bestek. Burgers worden steeds meer zelf verantwoordelijk gehouden voor hun arbeidsongeschiktheid. En dat treft de meest kwetsbare groepen.
Yerkes is als senior onderzoeker Werkgelegenheid en Educatie verbonden aan de universiteit van Queensland, Australië. Ze plaatst een kritische kanttekening bij de toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid voor sociale risico’s als arbeidsongeschiktheid. Die risico’s worden steeds minder door de overheid beschermd. Werkgevers en werknemers worden geacht hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Niet iedereen is echter in staat om individuele verantwoordelijkheid te dragen voor de bescherming van sociale risico’s volgens Yerkes. "Daardoor pakken hervormingen binnen de sociale zekerheid niet voor iedereen gelijk uit."
CAO
Volgens de onderzoeker worden tenminste twee groepen harder getroffen door de hervormingen ten aanzien van arbeidsongeschiktheid. Ten eerste worden mensen die niet onder een cao vallen, zoals zzp’ers, harder getroffen. Hervormingen die de overheid doorvoert, worden gecompenseerd in de cao. Hierdoor blijft er een zeker niveau van bescherming, maar niet voor de twintig procent van de werknemers die niet onder een cao vallen. De bescherming tegen arbeidsongeschiktheid kan zo sterk uiteen lopen, aldus Yerkes.
Kwetsbare groepen
De zogenaamde 35-minners, mensen die minder dan 35 procent van hun verdiencapaciteit zijn kwijtgeraakt door arbeidongeschiktheid, belanden volgens Yerkes vaak tussen wal en schip. "In de realiteit blijft het vrij lastig om mensen binnen dezelfde organisatie aan het werk te krijgen of te houden. Dat kan grote financiële, maar ook sociale psychische gevolgen hebben voor deze groep. We kunnen niet doen alsof hervormingen niet noodzakelijk zijn. Wel kunnen we binnen de sociale zekerheid oog hebben voor kwetsbare groepen, die door de hervormingen in precaire situaties terecht komen. Doen we dit niet, dan is maatschappelijke tweedeling het onvermijdelijke gevolg," waarschuwt Yerkes.
