Zo betaalt Nederland in 2012: lage inkomens hard getroffen
18 juni 2012 -
Hoe zit het met het betaalgedrag van de Nederlander in tijden van crisis? GGN liet het uitzoeken door Motivaction. In tegenstelling tot de uitkomsten van het onderzoek van vorig jaar waaruit bleek dat de economie in rustiger vaarwater leek te zijn gekomen en men positiever leek te zijn over de economische situatie, blijkt dat het vertrouwen dit jaar weer sterk is gedaald: Nederlanders houden de hand op de knip en hebben weinig hoop op vebetering. Dit uit zich ook in het betaalgedrag.
Werd in 2011 de betaling van rekeningen voornamelijk uit gemakzucht niet voldaan, in 2012 zal geldgebrek steeds vaker de oorzaak zijn.
Verwachting en betaalgedrag
Uit het onderzoek blijkt dat Nederlanders weinig vertrouwen hebben in de toekomst. Ze voelen de gevolgen van de economische recessie sinds dit jaar in hun eigen portemonnee en zien het herstel van de economie somber in. 68 procent van de Nederlanders denkt dat de economische situatie de komende twaalf maanden verslechtert. In 2011 was dit nog maar 32 procent. Het onderzoek geeft met de Betaalgedragindex (BGX) in één oogopslag weer of Nederland het afgelopen jaar beter of slechter is gaan betalen. Deze index voor het betaalgedrag van consumenten wordt samengesteld op basis van informatie over betalen, zoals het (te laat) betalen van rekeningen, de hoeveelheid en omvang van eventuele betalingsachterstanden en de vraag of consumenten wel eens rood staan. De BGX is in 2012 over het geheel met drie punten gedaald in vergelijking met 2011, van 80 naar 77 punten. Dit houdt in dat het betaalgedrag verslechterd is. Opvallend is dat de BGX sterk afwijkt voor de verschillende inkomensgroepen: hoe hoger het inkomen, hoe hoger de BGX.
Lage inkomens krijgen harde klappen
Respondenten geven aan dat zij hun inkomen in 2012 hebben zien dalen. Zij verwachten dat het inkomen nog verder zal dalen vanwege belastingen en premies; ze gaan niet meer verdienen, maar wel meer betalen. Nederlanders met inkomens beneden modaal krijgen de hardste klappen te verwerken. Een gevolg hiervan is dat de Nederlandse consument de hand op de knip houdt en haar uitgaven zorgvuldig afweegt. In 2012 is minder aankopen doen de belangrijkste manier van bezuinigen. Dit in contrast tot 2011 waar bezuinigen in het teken stond van minder sparen. Concreet betekent dit minder vaak grote uitgaven en uitgaven aan luxe producten en een vermindering van gangbare uitgaven aan onder meer kleding en uitjes.
Betaalgedrag verslechterd
Op het moment van meting is er geen toename van het aantal Nederlanders met betalingsproblemen. Aangezien het rondkomen lastiger wordt, verwacht de consument in de toekomst wel problemen met betalingen. Echter de frequentie waarmee rekeningen te laat werden betaald, is in 2012 juist gestegen en zo is ook de hoogte van gemiddelde betalingsachterstand gestegen van 621,- euro in 2011 naar 822,- euro in 2012. De Nederlandse consument betaalt de zorgverzekering het vaakst te laat.
Vertrouwen in eigen financiële situatie daalt door politieke ontwikkelingen Ook omgevingsfactoren hebben invloed op het consumentenvertrouwen: Nederlanders krijgen via de media veel mee van de financiële situatie in Europa en ze worden overspoeld met berichtgeving over bezuinigingen in eigen land. Het aandeel Nederlanders dat verwacht dat de bezuinigingen van de overheid negatief uitpakken voor hun eigen financiële situatie, is het afgelopen jaar gestegen van 45 procent in 2011 naar 59 procent in 2012.
