Risicoprofiel voorspelt duistere kanten van leidinggevenden
6 april 2012 -
Leidinggevenden met meer dan tien jaar ervaring zijn onafhankelijker, beslissen vaker zonder goedkeuring vooraf, en nemen het meer op voor hun medewerkers dan leidinggevenden die net de stap gemaakt hebben naar een managementfunctie. Daarnaast scoren midden-managers gemiddeld op charisma, een eigenschap waar topbestuurders vaak hoog op scoren.
Dit blijkt uit een eerste onderzoek van GITP naar risicoprofielen van 'dark sides' van de persoonlijkheid bij leidinggevenden in het middenmanagement.
Schaduwkanten
De risicoprofielen voorspellen welke schaduwkanten van iemands persoonlijkheid boven komen drijven als een persoon onder druk komt te staan. "Midden managers zijn natuurlijk niet de leidinggevenden die een organisatie met een misstap aan de rand van de afgrond zullen brengen," vertelt Alec Serlie, directeur Research en development van GITP. "Maar wat wel duidelijk is geworden uit de voorbeelden die we de afgelopen jaren uit de media hebben kunnen vernemen, is dat talentvolle personen scherpere kantjes aan hun persoonlijkheid kunnen hebben dan in eerste instantie werd verwacht. Met als dramatisch gevolg dat grote, vaak onkwetsbaar geachte organisaties aan de rand van de afgrond terechtkwamen, of er zelfs over heen vielen."
Pestgedrag en intimidatie
Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat 50 procent van de managers uiteindelijk een keer de fout in gaat. Denk bijvoorbeeld aan pestgedrag en intimidatie op de werkvloer. Dat kan op afdelingsniveau grote schade veroorzaken. "Het heeft dus zeker zin om een risicoprofiel van de schaduwkanten mee te nemen in een assessment van elke leidinggevende. Alleen de positieve kanten van persoonlijkheid in beeld brengen, zoals over het algemeen gebruikelijk is in de assessmentpraktijk, is niet genoeg." Wanneer uit de assessmentresultaten blijkt op welke duistere kanten een potentieel leidinggevende scoort, is dat overigens geen reden om iemand niet te selecteren. "Dat de kans op expressie van een donkere kant aanwezig is, hoeft niet nadelig te zijn. Een duistere kant heeft onder normale werkomstandigheden ook zijn positieve punten."
Countervailing power
De schaduwkant van een persoonlijkheid wordt onderverdeeld in elf profielen. Bij extreem hoge scores op een profiel is er sprake van een risicofactor. De midden-managers uit het onderzoek van GITP scoren bijvoorbeeld gemiddeld op het profiel Charismatisch. Kijken we echter naar de individuele scores dan zien we op dit profiel een grote spreiding. Dat betekent dat zich in de groep onderzochte midden-managers personen kunnen bevinden die het in zich hebben om uit te groeien tot CEO van een grote onderneming. Charisma is namelijk een profiel waarop een CEO veel hoger dan gemiddeld moet scoren om stevig leiderschap te kunnen tonen. "De CEO’s die de afgelopen jaren de fout in zijn gegaan, scoren ongetwijfeld hoog op dit aspect van persoonlijkheid. Daarnaast hebben topmanagers baat bij een Bevlogen en Kleurrijk profiel. Wanneer een organisatie dit weet, kan die beter anticiperen op de eigenschappen die aan de oppervlakte komen als deze mensen onder grote druk staan. Denk hierbij aan eigenschappen als grootheidswaanzin, een onterecht gevoel op beloning, humeurigheid, woede-uitbarstingen en dramatisch gedrag. Een manier om van de lusten van de donkere kanten te kunnen profiteren, zonder ten onder te gaan aan de lasten, is het installeren van countervailing power in de vorm van een deskundige en krachtige raad van toezicht of raad van commissarissen die de CEO durft tegen te spreken."
