Wereldwijd minder stabiliteit en meer onenigheid in fiscale landschap
21 november 2011 -
Bestuurders, belastingfunctionarissen en beleidsvormers zijn het erover eens: er is een periode aangebroken waarin het risico op wereldwijde belastinggeschillen duidelijk verhoogd is. Volgens de ' 2011-12 Tax risk and controversy survey: a new era of global risk and uncertainty' van Ernst & Young wakkeren de grootschalige verschuivingen in de wereldeconomie de geschillen aan tussen overheden en ondernemingen over de fiscale wetgeving en de handhaving daarvan.
Het rapport geeft blijk van grote zorgen onder corporate executives omtrent het probleem van fiscale risico’s en geschillen met de fiscus, nu en in de toekomst.
Belastingcontroles
Arjo van Eijsden, partner bij Ernst & Young: "Regeringen die middelen nodig hebben om hun begroting sluitend te krijgen, werken ook steeds vaker samen bij heffingen op transacties en het opleggen van aanslagen. Zo vinden ze nieuwe manieren om de belastinginkomsten uit andere landen te verhogen. Belastingaanslagen en boetes belopen inmiddels miljarden dollars. Het aantal informatie-uitwisselingsovereenkomsten tussen landen is meer dan vertienvoudigd, en gezamenlijke en gelijktijdige belastingcontroles zijn inmiddels realiteit."
Assertiever en doelgerichter
Van de deelnemende bedrijven in het onderzoek zegt 75 procent te merken dat ze vaker en ook agressiever door de fiscus worden gecontroleerd. Van de belastingfunctionarissen geeft 79 procent te kennen de komende drie jaar meer te gaan letten op fiscale risico’s in verband met internationale constructies en grensoverschrijdend transacties. De versterkte handhaving van de belastingwetgeving wordt ondersteund door een scala van nieuwe vereisten voor ondernemingen, die bijvoorbeeld meer informatie moeten verstrekken aan de fiscus. Volgens 78 procent van de tax directors en CFO’s zijn de eisen wat betreft informatieverstrekking en transparantie de afgelopen twee jaar opgevoerd. Deze ontwikkeling wordt zelfs door 83 procent van de Amerikaanse respondenten genoemd, door 85 procent van de Chinese respondenten en door 88 procent van de Braziliaanse.
Arjo van Eijsden: "Ook in Nederland is deze trend merkbaar. Particulieren en bedrijven worden steeds meer geacht transparant en coöperatief te zijn jegens de fiscus. Waar dat eerst nog op vrijwillige basis gebeurde (denk aan het horizontale toezicht), wordt dit meer en meer een verplichting voor alle bedrijven. Wie daar niet aan wil meewerken of in de visie van de Belastingdienst niet aan de fiscale verplichtingen voldoet, kan rekenen op forse sancties."
Risico en onzekerheid door hoog tempo van wetswijzigingen
De grootste ondernemingen maken zich zorgen over de snelle veranderingen in belastingwetgeving wereldwijd. Bedrijven met een omzet van meer dan vijf miljard dollar melden in grote meerderheid (75 procent) een toename van de risico’s en onzekerheid omtrent de belastingregels. Dit geldt zelfs voor 78 procent van de bedrijven in Brazilië, Rusland, India en China. Op de vraag waar dit risico in verband met wetswijzigingen zich het meest voordoet, noemen bedrijven vooral de opkomende markten. Volgens 73 procent van de deelnemende bedrijven in het onderzoek leidt het betreden van of ontplooien van activiteiten op opkomende markten tot een significante verhoging van het risico op belastinggeschillen. Verder geeft 92 procent van de Chinese en 62 procent van de Braziliaanse bedrijven aan dat ze de afgelopen drie jaar vaker en ook agressiever zijn gecontroleerd.
Bedrijven en belastingdiensten verstevigen relatie
Arjo van Eijsden wijst ook op een aantal bemoedigende trends uit het onderzoek. Belastingplichtigen en de fiscus spannen zich bijvoorbeeld in om onnodige conflicten te voorkomen door hun banden te versterken en procedures op te stellen om geschillen sneller te kunnen beslechten. Uit de onderzoeksresultaten valt op te maken dat bedrijven en belastingdiensten meer interesse krijgen in het versterken van hun relatie. Ze gaan daarbij uit van wederzijds goed vertrouwen, om voor beide partijen een billijke en efficiënte oplossing te waarborgen.
