22 december 2010 -
Winterdepressies worden mede veroorzaakt doordat kantoorpanden niet zijn ontworpen met de juiste verlichting. Dat stelt architect Joost Valk, directeur van Vital Places, Werkgevers kunnen volgens Valk zorgen voor een vitaal verblijfklimaat door zogenoemde volspectrumverlichting te gebruiken, en na te denken over lucht- en waterkwaliteit.
Hij beroept zich daarbij op wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat driekwart van de lichtprikkels die het menselijk oog opvangt, rechtstreeks terechtkomt bij de hypothalamus, een gebied in de hersenen dat wordt beschouwd als de 'hoofdcomputer' van het lichaam. Bij mensen met depressieve klachten is de functie van de hypothalamus vaak verstoord. Dat zou met de juiste lichtsignalen kunnen worden hersteld.
Volspectrum Volgens Valk is het gebruik van het juiste licht op de werkvloer daarom van essentieel belang voor een prettig werkklimaat. Volspectrumverlichting kan niet alleen ondersteunen bij het verhelpen en voorkomen van winterdepressie, maar bevordert volgens hem ook het gezichtsvermogen en de concentratie.
Er worden zelfs gevallen gemeld waarbij tandbederf afneemt en de cholesterolspiegel daalt, beweert Valk. "Veel werkgevers zijn zich sinds de jaren '80 wel bewust van het feit dat je een 'sick building' moet voorkomen, maar zijn vaak niet op de hoogte van de mogelijkheden. Vaak blijft het bij het aanschaffen van een lamp. Om te voorkomen dat een kantoorpand een 'sick building' wordt, is het verstandig om met werknemers te praten over hun behoeften en ervoor te zorgen dat niet1 detail, maar de hele werkomgeving optimaal is. Dan moet je naast verlichting bijvoorbeeld ook denken aan gezonde lucht, zuiver water en de juiste beplanting," stelt de architect. Concentratievermogen Valk past zijn bevindingen toe in projecten zoals die op basisschool De Zwanebloem in Zwaanshoek. Directrice Carla Mesman heeft een klaslokaal ingericht met het 'Vitale Licht' van Valk, en laat de leerlingen daar een half jaar werken. Na zes maanden wordt geruild met een klas die een half jaar in een 'normaal' verlicht lokaal heeft gewerkt. Daarna wordt de balans opgemaakt.
Mesman was in eerste instantie sceptisch maar ervaart na een paar maanden dat bij de leerlingen een hogere mate van concentratie is opgemerkt door ouders en docenten. In haar eigen kantoor waar het vitale licht ook is geïnstalleerd zegt zij een verhoging van de productiviteit te ervaren.
Onderzoek In Nederland wordt door het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) van het Universitair Medisch Centrum Groningen doorlopend onderzoek gedaan naar de heilzame werking van licht. In 2009 onderzocht klinisch psycholoog aan het UMCG Ybe Meesters het effect van lichttherapie op mensen met een burnout.
Volgens Meesters nemen typische burnoutkwalen als energieverlies en vermoeidheid, emotionele uitputting, spierpijn, rug-, nek- of gewrichtspijn, duizeligheid, spanningshoofdpijn, slaapstoornissen en prikkelbaarheid af door de dagelijkse blootstelling aan volspectrumverlichting. Het onderzoek leverde geen direct concreet bewijs op dat burnoutpatiënten volledig genezen door de juiste lichttherapie, maar de vooruitgang die proefpersonen boekten, zijn wel bemoedigend, aldus Meesters. Het UMCG werkt daarom momenteel aan een vervolgonderzoek waarbij het effect van bepaalde kleuren licht (blauw en wit) op de stemming van de depressieve proefpersonen wordt onderzocht. De resultaten hiervan worden komend voorjaar verwacht.
