23 november 2010 -
De 1.000 bedrijven met de grootste R&D-budgetten wereldwijd, hebben in het afgelopen jaar van recessie 503 miljard dollar uitgegeven aan onderzoek en ontwikkeling, 3,5 procent minder dan in 2008. Toch hebben zij hun innovatiebudget ontzien, in verhouding tot de omzet die drie maal zo snel daalde.
Na jaren van gestaag groeiende uitgaven aan research & development (R&D), zijn de innovatiebudgetten van de grote ondernemingen wereldwijd vorig jaar voor het eerst geslonken. Dit blijkt uit een onderzoek dat Booz & Company, voor het dertiende jaar in successie, doet naar innovatie onder de 1.000 beursgenoteerde bedrijven die het meest aan R&D besteden. Deze top 1.000 neemt bijna de helft van alle investeringen in onderzoek en ontwikkeling wereldwijd voor zijn rekening.
Strategische agenda
Nederlandse bedrijven hebben vorig jaar zeven procent minder aan innovatie en onderzoek uitgegeven dan in 2008, terwijl de gemiddelde omzet met 32 procent daalde. De hoogte van het R&D-budget zegt echter niet alles over het resultaat van de innovatie-inspanningen, zegt Georg List, partner bij Booz & Company: "Belangrijker is dat je goed weet wat je klanten willen en een aantal competenties ontwikkelt waardoor je je duidelijk van je concurrenten onderscheidt." Volgens List staat innovatie vaak hoog op de strategische agenda in de bestuurskamers van grote Nederlandse bedrijven: "Wel zouden bestuurders zich meer kunnen bezighouden met het afstemmen van hun organisatie en hun dienstverlening op hun productinnovatie."
Geografische verschillen
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de bezuinigingen bij de ‘big spenders’ geografisch ongelijk zijn verdeeld. De grote Japanse ondernemingen schroefden hun R&D-uitgaven gemiddeld elf procent terug. De Amerikaanse concerns besteedden 3,8 procent minder en de Europese ondernemingen bezuinigden slechts marginaal. Grote bedrijven uit China en India nemen slechts een procent van de totale R&D-uitgaven voor hun rekening, maar hun bestedingen groeiden vorig jaar weer stormachtig met 42 procent.
Auto-industrie Afgelopen jaar blijkt het beeld vooral sterk gekleurd te zijn doordat er in de auto-industrie draconisch is bezuinigd. Van alle R&D-bezuinigingen is 66 procent afkomstig uit de auto-industrie. Zo gaf Toyota een vijfde minder uit aan R&D, General Motors een kwart en Ford zelfs een derde. Ook de elektronica-industrie spendeerde minder aan product- en procesvernieuwing. In andere sectoren was veelal sprake van bescheiden stijgingen. Microsoft en grote farmacieconcerns als Merck, Roche en Glaxo verhoogden het budget met meer dan tien procent. Volgens Georg List, partner bij Booz & Company hebben hele sectoren door de crisis hard op de rem moeten trappen bij hun uitgaven aan R&D: "Toch zijn er ook binnen die sectoren uitzonderingen. Zo hebben een aantal Duitse autofabrikanten ondanks de crisis vorig jaar wel hun R&D uitgaven op peil gehouden. De resultaten hiervan zijn weliswaar pas op langere termijn zichtbaar, maar de investeringen worden nu al door de markt gewaardeerd."
Nederlandse bedrijven De elf Nederlandse 'big spenders' die in de top 1.000 zijn opgenomen hebben in tegenstelling tot hun Europese collega’s (-0,2 procent) fors bezuinigd: zij gaven vorig jaar samen 5.014 euro uit aan innovatie, ruim zeven procent minder dan in 2008. De omzet van de Nederlandse ondernemingen daalde bijna vijf maal zo sterk als de hoogte van het R&D-budget. Daardoor stijgt in Nederland wel de 'R&D-intensiteit' van 0,9 procent in 2008 naar 1,7 procent in 2009. Nederlandse bedrijven geven een veel kleiner percentage van hun gezamenlijke omzet uit aan onderzoek en ontwikkeling ten opzichte van het wereldwijde gemiddelde: de top duizend gaf vorig jaar gemiddeld 3,75 procent van zijn omzet uit aan R&D. Dit heeft ook te maken met de mix van industrieën van de Nederlandse ‘big spenders’ die over het algemeen wat minder R&D intensief is: "Bij grote Nederlandse bedrijven staat innovatie hoog op de agenda in de bestuurskamer," zeg List. "Wel zou men zich nog meer met nieuwe business- en servicemodellen rondom productinnovatie kunnen bezighouden, zodat er nog meer van kan worden geprofiteerd."
Innovatief imago In de jongste editie van het innovatieonderzoek heeft Booz & Company blijkt er dan ook geen verband te bestaan tussen hoge R&D-uitgaven en een sterke stijging van winst, omzet of beurswaarde. Hetzelfde geldt voor het innovatief imago van een bedrijf, zo blijkt uit een enquête die Booz & Company hield onder 450 ondernemingsbestuurders die verantwoordelijk zijn voor innovatiestrategie. Zij wijzen Apple aan als het meest innovatieve bedrijf ter wereld, terwijl dit bedrijf slechts drie procent van zijn omzet aan onderzoek en ontwikkeling besteedt. Google en 3M krijgen een tweede en derde plaats. In de innovatie toptien van de ondernemingsbestuurders komen maar drie bedrijven voor die ook voorop lopen in de ranglijst van de hoogste innovatiebudgetten: Toyota, Microsoft en Samsung. Volgens List blijkt hieruit dat sommige bedrijven met een relatief laag R&D-budget zeer succesvol kunnen zijn als het om innovatie gaat: "Je hoeft als bedrijf niet overal goed in te zijn. Belangrijker is dat je bij productinnovatie goed weet wat je klanten willen en een aantal competenties ontwikkelt waardoor je je duidelijk van je concurrenten onderscheidt. Uit ons onderzoek blijkt bovendien dat de meeste bedrijven niet goed zijn in het naar de markt brengen van nieuwe producten. Daar kun je behoorlijk veel geld mee verliezen hoe goed je als bedrijf ook bent in het ontwikkelen van nieuwe producten."
VS Grote Amerikaanse bedrijven domineren de top duizend. Zij geven het meest uit aan innovatie; 203,4 miljard dollar, wat 38 procent betekent van het totale bedrag van de grootste innovatiebestedende bedrijven wereldwijd. Europa volgt met 62,1 miljard dollar (32 procent van de totale uitgaven) op de tweede plaats en Japan met 127,4 miljard dollar (23 procent) op de derde plaats. De rest van de wereld, inclusief China en India, is goed voor krap zeven procent.
Roche
In 2009 is heeft het Zwitserse farmaceutische bedrijf Roche Holding in totaal het meeste aan R&D uitgegeven: 9,1 miljard dollar en11,6 procent meer dan in 2008. Toyota dat de afgelopen jaren op de eerste plaats stond is gezakt naar nummer vier op de ranglijst. De top vijf bestaat verder uit respectievelijk Microsoft, Nokia en Pfizer. Van de top tien op deze ranglijst is de helft afkomstig uit de farmasector.
