Zelfonderschatting overheid leidt tot teveel externe adviseurs
2 november 2010 -
De structurele zelfonderschatting van mensen die bij de overheid werken, zorgt ervoor dat de overheid op grote schaal externe adviesbureaus inhuurt. Dit stelt Eric ten Harkel, directeur van IT-dienstverlener COOLProfs. Om het aantal externe adviseurs terug te dringen pleit hij voor een zelfbewustere overheid.
Het Rijk, provincies en gemeenten worden door gedwongen bezuinigen genoodzaakt minder dure krachten van buiten in te huren. Ondanks dat dit voornemen slechte tijden impliceert voor management- en organisatieadviesbureaus, kijken veel adviesorganisaties juist reikhalzend uit naar de bezuinigingsoperaties. Gerenommeerde adviesbureaus geven in verschillende bewoordingen aan dat hun kennis onontbeerlijk is voor een overheid die de transitie wil maken naar minder inhuur van externen.
Behoefte
Eric ten Harkel is verbijsterd over de houding van de adviesbureaus, maar onderkent dat het probleem niet zozeer bij dit soort adviesbureaus ligt: "Je kunt het de externe adviesbureaus niet kwalijk nemen. De overheid doet het zichzelf aan, en laat het telkens weer gebeuren. De bureausspelen slechts in op de behoefte die er klaarblijkelijk is in de markt. Het echte probleem is fundamenteler van aard en zit aan de kant van de inhurende partij, in dit geval de overheid. Het lijkt dat er een cultuur heerst van structurele zelfonderschatting . Dat er gedacht wordt "Wij kunnen het zelf niet, laten we maar iemand van buiten vragen om ons te helpen. Die komt vast overtuigender over."
Beeldvorming
Ten Harkel: "Dit beeld doet absoluut geen recht aan de werkelijkheid. Uiteraard werken ook bij de overheid veel zeer capabele mensen. Maar het is tekenend dat als de overheid minder externen zegt te gaan huren, diezelfde externen dit niet eens serieus nemen en staan te juichen dat er meer werk aan komt. Er is dus iets met de beeldvorming over de overheidsfunctionaris. Zowel bij hemzelf als bij anderen."
Negatieve beeldvorming
Ten Harkel vindt dat de overheid deze negatieve beeldvorming drastisch op moet krikken: "De overheid moet af van die onzekere houding dat ze het niet zelf kan. Want dat is pertinent niet waar. Dus gewoon de hulp van buitenaf drastisch inperken. Iedereen zal zien dat er dan geen hele erge dingen gebeuren. Integendeel, bij de overheid zullen aan den lijve ondervinden dat er dan mensen van de interne organisatie opstaan en het heft in handen nemen. Juist omdat hen nu eindelijk de kans wordt geboden zichzelf te profileren. Om met de woorden van Sergeant Stan Jablonski uit Hill Street blues te spreken, Let's do it to them before they do it to us."
Voorwaarden
Ten Harkel is niet per definitie tegen de inzet van externen, maar noemt wel een aantal voorwaarden die de efficiëntie en effectiviteit van externen zullen verhogen: "Hulp van buitenaf heeft in veel gevallen echt wel een toegevoegde waarde. Bijvoorbeeld als specifieke kennis of mankracht bij de opdrachtgever ontbreekt. Het is hierbij belangrijk dat externen worden ingehuurd volgens het principe fixed quality, fixed date en fixed price. Alleen op die manier houd je de kosten binnen de berken en kun je het gewenste resultaat beter garanderen."
Daarnaast is de in zichzelf gekeerde en zachte bedrijfscultuur binnen overheidsorganisaties een probleem. Intern ga je discussies uit de weg en laat collega's heel wil je je positie en carrierekansen niet verspelen. Externen worden onbewust en makkelijk vanuit een psychologisch inzicht ingezet om extra doortastendheid en force te creeren als zaken door interne verhoudingen, en dus geen gebrek aan deskundigheid, niet lopen. Externe kunnen makkelijker op basis van onafhankelijkheid en ongeacht het aanzien van personen doorpakken. Ze gaan toch ooit weer.
Dat het zelfbeeld van overheid geen goed wordt gedaan door de publieke / maatschappelijke beeldvorming draagt zeker bij tot een negatief en introvert (minderwaardig) zelfbeeld.
Jammer, er zit kennis genoeg maar men stuurt intern te veel op ''leven en laten leven, niet te hard en zakelijk graag''. Dit verklaart voor een deel de grote blunders bij projecten en geldverspilling dienaangaande, en het feit dat je met bloopers gewoon carriere kunt blijven maken. Een bijkomstigheid van deze cultuur is het principe van ''ons dekt ons''. Heel gevaarlijk en voor de zittende populatie onbevredigend. Vooral als je voor de nodige uitdagingen staat.
Op dit HRM gebied kan nog een hoop verbeteren binnen alle geledingen van wat overheid genoemd wordt. Zoniet zul je een gigantische uittocht zien van m.n. kenniswerkers die het ondernemerschap in de bedrijfscultuur missen.
Eric heeft voor een groot deel gelijk: Organisaties moeten het ZELF DOEN. Ruim 90% van de oplossingen en kennis is aanwezig op de werkvloer. Veranderen met gezond verstand noemen wij dat. Onze organisatie faciliteert organisaties om in korte tijd verander en verbeter trajecten met succes op te pakken volgens een bewezen methode. Het werkt gewoon: het gaat snel met een betere kwaliteit en tegen lagere kosten. Daarnaast is het duurzaam omdat het verbeteren van de klantgerichtheid, processen en vaardigheden volgens een continu proces in de organisatie blijft en managers hun medewerkers zelf opleiden en begeleiden.
Kees Ruskamp
