Bedrijven storten meer geld om pensioentekorten te dekken
29 september 2010 -
Bedrijven uit de AEX 25 hadden eind 2009 op basis van IFRS een totaal pensioentekort van 18,1 miljard euro. Een daling ten opzichte van de 24,6 miljard euro in 2008 die echter niet te danken was aan betere beleggingsresultaten, maar aan substantiële extra stortingen in de pensioenkas.
Zo besteedden deze bedrijven 7,1 miljard euro aan het dekken van tekorten en 2,5 miljard euro aan het financieren van nieuwe pensioenopbouw voor huidige wereldwijde medewerkers. Dat blijkt uit een recent onderzoek van accountants-en adviesorganisatie PwC. Voor haar rapport 'Pensions on the ropes' heeft PwC de pensioenverplichtingen geanalyseerd van de AEX 25-bedrijven die volgens IFRS rapporteren. Hieruit blijkt ondermeer dat naast iedere euro die deze bedrijven de afgelopen vijf jaar aan premie voor nieuwe pensioenopbouw betaalden, nog minimaal een euro bijgelegd werd om aan verplichtingen over het verleden te kunnen voldoen.
Premies en stortingen
Over de afgelopen vijf jaar betaalden de onderzochte bedrijven 32 miljard euro aan pensioenpremies voor hun medewerkers zowel in Nederland als in het buitenland. Het gaat hierbij om een combinatie van de jaarlijkse inleg voor de nieuwe pensioenopbouw van medewerkers en aanvullende stortingen om tekorten te dekken. Voor 2009 bedroeg de totale bijdrage 9,6 miljard euro, beduidend meer dan de zes miljard euro in 2008. Uit de analyse van PwC blijkt dat de afgelopen vijf jaar minder dan de helft van de pensioenpremie werd besteed aan nieuwe pensioenopbouw voor medewerkers en dat een jaarlijks groeiend bedrag besteed wordt aan het dekken van tekorten voortkomend uit bestaande pensioenverplichtingen.
Meer rendementen
"Hoewel de rendementen op beleggingen in 2009 een stijgende lijn vertoonden, heeft dit onvoldoende bijgedragen aan het verkleinen van de pensioentekorten van ondernemingen. De stijging werd vooral teniet gedaan door de lagere obligatierendementen die ondernemingen moeten gebruiken bij het bepalen van hun pensioenverplichtingen." Dat stelt Mischa Borst, partner binnen de pensioenpraktijk van PwC. "Voor 2010 verwachten we dat de totale pensioenkosten van de onderzochte bedrijven gaan dalen. Op iets langere termijn kunnen we een weer een stijging verwachten. Zeker wanneer de IASB begin 2011 met nieuwe boekhoudregels komt, waarbij de verwachte beleggingsopbrengsten naar beneden zullen moeten worden bijgesteld. Daarnaast is de verwachting dat bedrijven dan tekorten volledig op zullen moeten nemen in hun balans."
Geen one-size-fits-all
Pensioen wordt een steeds groter financieel vraagstuk voor ondernemingen. Voor de aanpak van dit vraagstuk bestaat geen "one-size-fits-all" oplossing. Wel constateert Borst dat het onderwerp 'pensioen' in internationale organisaties nog te weinig centraal wordt gemanaged. "Veel internationale bedrijven hebben te maken hebben met een veelheid aan pensioenregelingen. Een belangrijke eerste stap is dan ook het zorgen voor concrete besturingsinformatie. Op basis van die informatie is een goede analyse mogelijk, kunnen bestuurders hun doelstellingen formuleren en op zoek gaan naar de beste aanpak." Hoewel er zoals gezegd niet één oplossing is voor de huidige pensioenproblematiek, doet PwC wel enkele aanbevelingen. Organisaties zouden ernaar moeten streven om kennis van (internationale) pensioenverplichtingen te centreren om deze zo beter te kunnen managen. Daarnaast is het belangrijk om te kijken of er een efficiencyslag gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld door te sturen op het beleggingsbeleid en het risicobeheer of door schaalgrootte te benutten via het sluiten van collectieve internationale contracten.
Verantwoordelijkheidsgevoel
Een eerder PwC-onderzoek onder Nederlandse werkgevers liet al zien dat 94 procent van de werkgevers vindt dat ze de verantwoordelijkheid hebben om voor hun werknemers een pensioen te organiseren. Een constatering waaruit het goede werkgeverschap van de onderzochte bedrijven blijkt aangezien substantiële bijstortingen in de pensioenpotten werden gedaan. Verrassend is echter dat 83 procent aangeeft dat de hoge kosten die gepaard gaan met het pensioen, hen tegenwoordig minder gemotiveerd maakt om voor hun werknemers een 'kwalitatief goed pensioen' te verzorgen.
"Uit de cijfers blijkt nog maar eens voor welke uitdagingen bedrijven staan als het gaat om hun historische pensioenverplichtingen. Overigens geldt dit niet alleen voor hun werknemers in Nederland, maar ook daarbuiten. De keuzes die overheden en toezichthouders maken in deze pensioencrisis zullen een grote invloed hebben op bedrijven en hun resultaten," besluit Borst.
