Ik ben een Turkse vrouw, ik draag een hoofddoek en geef mannelijke collega's geen hand. Ik ben dus een beetje anders dan anderen. Ik heb een coordinatorfunctie bij een non-profit organisatie en volg nu ook een hoger management opleiding. Ik maak me zorgen of ik bij mijn toekomstige werk als manager geaccepteerd word. Ik begrijp bijvoorbeeld de kantoorpolitiek van witte mensen niet. Ik heb ook geen rolmodellen, die ik steun kan vragen. Hoe kan ik goed functioneren ondanks mijn 'anders zijn'.
Vraag: Ik ben een Turkse vrouw, ik draag een hoofddoek en geef mannelijke collega's geen hand. Ik ben dus een beetje anders dan anderen. Ik heb een coordinatorfunctie bij een non-profit organisatie en volg nu ook een hoger management opleiding. Ik maak me zorgen of ik bij mijn toekomstige werk als manager geaccepteerd word. Ik begrijp bijvoorbeeld de kantoorpolitiek van witte mensen niet. Ik heb ook geen rolmodellen, die ik steun kan vragen. Hoe kan ik goed functioneren ondanks mijn 'anders zijn'.
Antwoord: We hebben vreemd genoeg allemaal met het ‘anders zijn’ te maken, omdat we unieke individuen zijn en in principe altijd in meer of mindere mate verschillen van elkaar. Wat ons mensen als groep scheidt of bindt is cultuur, onze waarden, normen en gedragingen. Zo ontstaan tradities en we hebben het dan gauw over wij- en zij-groepen. Dat heeft te maken met beeldvorming. Mensen delen hun sociale omgeving in op basis van bijvoorbeeld beroep, woonplaats, sekse, religie, etniciteit, afkomst, taal en leeftijd. Hieraan wordt een sociale identiteit gegeven en dit kan leiden tot stereotypering en vooroordelen.
Je valt op als je buiten de heersende groepsnormen valt. Dat opvallen heeft voordelen, maar ook nadelen die soms zorgen voor spanningen. De multiculturele samenleving heeft daar mee te maken. Ik ben echter van mening dat waar spanning is, groei mogelijk is.
Diversiteit Politiek-maatschappelijk gezien, is in de huidige tijdsgeest een Turkse vrouw met een hoofddoek onderdeel van vele discussies. Onbekend maakt onbemind, dus Ik kan me heel goed voorstellen dat je met vragen zit.
Als ik organisatiekundig naar je vraag kijk, dan begrijp ik je zorg, terwijl ik je tegelijkertijd mee wil geven dat diversiteitbeleid steeds gangbaarder wordt in organisaties. Organisaties gaan steeds bewuster om met vraagstukken op het gebied van leeftijd, geslacht en de multiculturele samenleving. Ze raken steeds meer overtuigd van de voordelen van diversiteit. Met een divers personeelsbestand komt er namelijk meer potentieel beschikbaar en vraagstukken kunnen vanuit bredere invalshoeken benaderd worden. Organisaties kunnen hierdoor innovatiever zijn en er ontstaan mogelijkheden om nieuwe markten aan te boren. De diversiteit in wensen, gebruiken en behoeftes neemt namelijk ook toe. Volop kansen en mogelijkheden dus voor organisaties en medewerkers, die daarop kunnen inspelen. En je kunt een keuze maken voor organisaties die kiezen voor innovativiteit en diversiteit, als je straks van loopbaan verandert.
Spanningsveld Wat jij ‘de politiek van witte mensen’ noemt, zou ik willen herleiden tot organisatiecultuur. Een ieder probeert een situatie te definiëren in het belang van eigen ervaringen, inzichten, ambities en belangen. De één handelt soms wat assertiever en soms agressiever dan de ander. Op kantoren gelden informele en formele omgangsvormen en gedragregels en die raken alle medewerkers. De omgangsvormen en regels zijn dynamisch en elke medewerker heeft daar invloed op, bewust of onbewust! In dat spanningsveld zul je je moeten handhaven. En dat kan een prettige uitdaging zijn, omdat het, wederzijds, gaat om het verkennen en ontwikkelen van nieuwe grenzen. Als de omgangsvormen en gedragsregels niet duidelijk worden gecommuniceerd, kies er dan voor om daar naar te informeren of ze zelf te achterhalen. Je kunt dan gemakkelijker je positie bepalen en meedoen aan het organisatiespel.
Eigen rol(model) op kantoor Bepaal eerst je eigen rol, voordat je op zoek gaat naar een rolmodel. Hoe gaat het in je huidige functie? Hoe ga je om met spanningsvelden die er ongetwijfeld zullen zijn (geweest). Hoe reageren mensen op je en hoe ga jij om met die reacties? Observeer je eigen gedrag en houding en onderzoek je sterke punten en je aandachtspunten. Begin er mee om je niet anders te voelen, hoe lastig dat ook is. Stigmatisering ontstaat namelijk door de aandacht op het “anders zijn” te richten. Daar wordt al verschil mee gecreëerd. Voel je uniek, maar onderdeel van het geheel, want dat ben je. Werk vanuit dat gevoel, zodat je jezelf kunt zijn, zonder je te verdedigen. Een defensieve houding werkt vaak averechts. Als je op een krachtige manier jezelf kunt zijn, met respect voor jezelf en anderen en trots bent op wie je bent, daarnaast je werk goed doet en het organisatiespel mee kunt spelen, dan creëer je je eigen, soms alternatieve, carričrepad! Mijn ervaring is ook dat dan alle verschillen wegvallen. En wie weet, maak je door je gedrag bedrijfsculturen toegankelijker en ben jij straks een voorbeeld voor anderen.
Rolmodel Behalve dat je een hoofddoek draagt en andere gebruiken hebt die vaak onbekend zijn, ben je ook een vrouw die carričre wil maken. Onderzoek wijst uit dat vrouwelijke managers vaak niet doorstromen naar hogere functies door gebrek aan netwerken en aan vrouwelijke rolmodellen. Helaas zijn er weinig zichtbare rolmodellen, maar ze zijn er wel. Misschien kun je eerst gaan bepalen waar ze aan moeten voldoen. Als je je eigen rol bepaald hebt en je sterke punten en aandachtspunten op een rij hebt gezet, dan kun je die gebruiken om je rolmodel(len) te bepalen. Als je ze definieert, dan vind je ze vaak ook. En je kunt ze gerichter gaan zoeken. Het kunnen er meer zijn, afhankelijk van je ontwikkelbehoefte.
Zoek daarna een mentor, die je kan begeleiden om te komen waar je wilt komen en je te steunen bij het starten van je gewenste loopbaan. Werk ook aan je netwerk en benader wat mensen in je omgeving met je vraag om een mentor. Leer ook andere (vrouwelijke) managers kennen. Wellicht vind je daartussen je rolmodel(len).
Mijn ervaring is dat ongeacht je achtergrond of sociale identiteit, er enkele universele aandachtspunten nodig zijn om je (top)ambities te bereiken, namelijk je (werk)kwaliteiten kennen, zichtbaar zijn voor sleutelfiguren, standvastig zijn, maar ook flexibel in sommige (verander)situaties, initiatiefrijk zijn, betere prestaties leveren dan verwacht wordt en blijven werken aan je doelstellingen.
Ik hoop dat jij straks een rolmodel bent voor velen.
Klik hier voor de 25 laatst verschenen artikelen op Managersonline.nl.
Asha Kalijan is directeur van Adimco en houdt zich op het gebied van organisatie- en persoonlijke ontwikkeling bezig met advies, implementatie en coaching. De wederzijdse invloed tussen mens en organisatie staat centraal in haar benadering. Ze coacht tevens managers bij het verbeteren van hun persoonlijke effectiviteit.
Vraag het Asha Heeft u een vraag voor Asha, stuur deze in. De vraag wordt volledig anoniem en niet herleidbaar op de site geplaatst. U kunt onderstaand formulier gebruiken (naam en emailadres worden niet op de site gepubliceerd). Velden met een * zijn verplicht. Naam
Emailadres * (op dit adres ontvangt u direct het antwoord van Asha)
