Als u gezien wilt worden dient u als manager vaak prominent aanwezig te zijn. Uw uitstraling dient zodanig te zijn dat u op een positieve manier opvalt. Toch zijn er ook momenten waarop het wenselijk zou zijn om wat minder in het oog te springen. Als het u lukt uzelf onzichtbaar op te stellen kunt u in veel situaties nuttige informatie bemachtigen.
Als u gezien wilt worden dient u als manager vaak prominent aanwezig te zijn. Uw uitstraling dient zodanig te zijn dat u op een positieve manier opvalt. Toch zijn er ook momenten waarop het wenselijk zou zijn om wat minder in het oog te springen. Als het u lukt uzelf onzichtbaar op te stellen kunt u in veel situaties nuttige informatie bemachtigen. U zult op een receptie, bij een vergadering of tijdens een bijeenkomst van uw team wellicht kennis nemen van zaken waarover niet gesproken wordt als men bewust rekening houdt met uw aanwezigheid.
Onzichtbaarheid bestaat!
A man who can investigate crimes without being seen. A man who can go where no ordinary man could hope to enter. A man searching for the answer to his invisibility... The Invisible Man !
Eind vijftiger jaren van de vorige eeuw werd in Engeland de serie The Invisible Man geproduceerd. In de serie testte de wetenschapper Dr. Peter Brady zijn theorie van optische dichtheid en ontdekte hoe je materie onzichtbaar kon maken. Maar toen een optisch apparaat doorbrandde en hij chemicaliën over zich heen kreeg, werd hij zelf onzichtbaar. Het concept bleek een groot succes. Veel mensen stelden zich voor hoe het zou zijn om zelf onzichtbaar te zijn en wat dat zou betekenen. Het belangrijkste voordeel van onzichtbaarheid lijkt te zijn dat je geheime informatie kunt bemachtigen doordat anderen je niet kunnen zien. Tegelijkertijd ging men er vanuit dat zoiets niet werkelijk bestaat. Toch is het wel degelijk mogelijk om ergens fysiek aanwezig te zijn zonder dat anderen uw aanwezigheid bemerken. Anderen kijken weliswaar niet door u heen, maar tegelijkertijd ontgaat uw aanwezigheid hen volledig.
De onopvallende verschijning Er zijn mensen die de kunst van onzichtbaarheid fantastisch verstaan. Misschien kent u het fenomeen wel dat u zich een gelegenheid memoreert en de namen van de aanwezigen opsomt. U weet precies hoeveel mensen er waren, maar als u zich de gezichten tracht te herinneren slaat u steeds iemand over. Pas als u de foto’s terug kijkt herinnert u zich dat deze persoon er ook was. In de volksmond staan dit soort mensen bekend als de grijze muizen. Zij kleden zich onopvallend, spreken nauwelijks en maken qua uitstraling weinig indruk. Deze mensen worden zelden als een bedreiging ervaren en in hun aanwezigheid wordt daarom vaak gesproken over de meest gevoelige onderwerpen, als waren zij niet aanwezig.
Niet-mensen Julius Fast duidt deze mensen in zijn boek ‘Body Language’ aan als niet-mensen. De gastheer in het restaurant die uw wijn inschenkt of de schoonmaakster die de prullenbak op uw kamer komt legen kan komen en gaan, zonder dat u het bemerkt. Deze mensen worden volgens Fast gezien als een levenloos voorwerp en niet als een persoon waarmee u rekening dient te houden als u in een intieme discussie verwikkeld bent.
De effecten van gewenning In spionagefilms vermomt de spion zich nogal eens als een persoon die een functionele, maar afstandelijke rol heeft. Als kelner, liftboy of kamermeisje zou u veel over uw relaties te weten kunnen komen. Maar ja, aan deze wetenschap heeft u waarschijnlijk niet zo veel. Als manager heeft u zich een bepaalde positie in uw bedrijf verworven. En dan stelt u zich niet zo gemakkelijk meer onopvallend op, denkt u misschien. Als u uw gezicht ergens heeft laten zien, herinnert daarna vermoedelijk iedereen zich uw aanwezigheid. Door uw positie alleen al kan uw aanwezigheid een bepaalde lading hebben, waardoor het onmogelijk lijkt dat iemand u over het hoofd zou zien. Het is alsof Sinterklaas binnenkomt en iemand plotseling uitroept: ‘Oh, is hij er ook…!'.
De methode waarmee u er toch voor zou kunnen zorgen dat uw aanwezigheid minder prominent is, is gewenning. De bewoners van Big-Brother waren zich bij binnenkomst in het huis ernstig bewust van de camera’s die hen vanuit elke hoek aanstaarden. Maar na verloop van tijd wenden zij zodanig aan deze apparaten dat zij ze niet meer bemerkten. Zij konden hierdoor hun alledaagse gedrag laten zien en zij toonden oprechte emoties. Mede om deze reden werd de serie zo’n succes.
Frequente aanwezigheid is de hoofdmoot Hoe vaker u aanwezig bent, hoe minder bijzonder uw aanwezigheid wordt ervaren. In het begin zullen uw medewerkers het misschien vreemd vinden dat u zo vaak in hun midden bent, maar ook hier treedt gewenning op. Zelfs het feit dat u manager bent van de club zal uw medewerkers niet meer hinderen om vrijuit te spreken. Als u vaak genoeg aanwezig bent, kunt u een volgende stap nemen op de weg naar onzichtbaarheid.
Als uw medewerkers - of andere relaties - met elkaar spreken blijft uw aanwezigheid het meest onopvallend als u er blijk van geeft dat u geen deel uitmaakt van het gesprek. U kunt bijvoorbeeld doen alsof u ergens mee bezig bent dat uw aandacht opeist. Het is wenselijk dat u een grotere fysieke afstand aanhoudt dan de gespreksdeelnemers tot elkaar. Het is ook belangrijk om uw lichaam en hoofd van hen af te wenden. Maak in ieder geval géén oogcontact, want oogcontact trekt onmiddellijke aandacht en maakt u deelgenoot van de interactie.
Informatie die langs u heen gaat U zult in het begin bemerken dat het lastig is om u te concentreren wanneer u degene die aan het woord is niet aan kunt kijken. Ook de grotere fysieke afstand die u aanhoudt helpt u niet echt uw aandacht er bij te houden. Gewoonlijk kijkt u een spreker het liefst aan. Als u uw hoofd in de richting van de ander draait kunt u beter horen wat hij zegt. En ook de bewegingen van zijn ogen, mond en mimiek verduidelijken de informatieoverdracht.
De volgende keer dat u een restaurant bezoekt zou u eens kunnen oefenen in het afluisteren van gesprekken zonder dat u merkbare aandacht geeft. Als u luistert naar een gesprek dat plaatsvindt aan een andere tafel ontvangt misschien niet meer dan een verzameling losse flarden. Uw neiging is dan groot om uw oren extra te spitsen, zijwaarts te leunen in de richting van de sprekers of een snelle blik te werpen. U zou zelfs graag verduidelijkende vragen willen stellen en dat is bijna van uw gezicht af te lezen. Focus u liever zo min mogelijk op de communicatie die plaatsvindt. Deze communicatie richt zich namelijk niet tot u. Zodra u zich richt op de overdracht die zich voordoet, maakt u onderdeel uit van het proces en is uw aanwezigheid meteen voelbaar.
Geen lik op stuk beleid Het is overigens raadzaam niet meteen aan de slag te gaan met de informatie die u in uw onzichtbare toestand heeft verworven. Als u meteen - lik op stuk - actie onderneemt op hetgeen u heeft gehoord, is het met uw onzichtbaarheid meteen gedaan. Al zou u zich verstoppen achter het gordijn – de waakzaamheid is vanaf dat moment op het hoogste niveau. Bundel de losse flarden van informatie die u heeft ontvangen, maar ga niet aan de haal met de conclusie. Tracht hetgeen u hebt waargenomen via andere - officiële - kanalen opnieuw te ontvangen. Pas daarna kunt u er concreet wat mee doen.
De tweede golf Enige tijd terug leerde ik u een methode voor systematische herhaling: De tweede golf. Gebruik deze methode nu om (opnieuw) kennis te nemen van eerdere - tijdloze - artikelen. Lees deze week mijn achtste artikel voor Managersonline.nl: Welke nieuwjaarswens spreekt er uit uw handdruk? Misschien gaan uw gedachten op dit moment niet uit naar nieuwjaarswensen, maar de techniek van de goede handdruk is het gehele jaar toepasbaar.
