Als iemands woorden niet beter zijn dan zijn zwijgen, dient hij te zwijgen, vertelt ons een oud Chinees spreekwoord. In onze westerse communicatie wordt veel aandacht besteed aan inhoud en woordkeuze. We staan minder stil bij de o zo belangrijke effecten van timing en stilte. Spreken is vaak zilver, maar zwijgen goud. Wees u dus bewust van die gulden kracht van stilte in de communicatie en maak daar effectief gebruik van.
Als iemands woorden niet beter zijn dan zijn zwijgen, dient hij te zwijgen, vertelt ons een oud Chinees spreekwoord. In onze westerse communicatie wordt veel aandacht besteed aan inhoud en woordkeuze. We staan minder stil bij de o zo belangrijke effecten van timing en stilte. Spreken is zeker zilver, als u de goede woorden kiest op het juiste moment. Zwijgen blijkt in veel gevallen nog beter: zwijgen is goud! Wees u dus bewust van die gulden kracht van stilte in de communicatie en maak daar effectief gebruik van.
Een minuut stilte is niet genoeg... Met stilte herdenken we de slachtoffers van oorlog en geweld. Deze stilte biedt ons de gelegenheid om stil te staan bij wat er gebeurd is en tegelijkertijd brengt het ons samen. Door stil te zijn uiten we een zwijgzaam protest. De stilte heeft te maken met rust, respect en gevoelens. In de communicatie met onze medemens heeft stilte vaak met de overdracht van emoties en gevoel te maken.
Stilte in een groep Juist doordat stiltes zoveel met gevoel te maken hebben, vinden mensen het soms lastig als het stil is. Als er gesproken wordt durven mensen elkaar aan te kijken, maar als het stil is, is dat een stuk moeilijker. Als een gesprek om bepaalde redenen stilvalt, weet men vaak letterlijk niet meer waar men moet kijken. Stil blijven is een kunst apart. De stiltes die vallen in een groep, zijn voor sommigen moeilijk te verdragen. Men moet wat zeggen, ook al valt er niet veel te vertellen. Dit komt de communicatie niet altijd ten goede.
In therapiegroepen laten de therapeuten met opzet stiltes vallen om de groepsleden op elkaar te laten reageren. Deze stiltes duren kort als de groep pas bij elkaar is. Als de groep vaker bijeen is geweest, voelen de groepsleden zich veiliger om het stil te laten zijn.
In vergaderingen kunnen soms langdurige stiltes vallen, bijvoorbeeld als het gesprek moeizaam op gang komt of wanneer er bepaalde emoties in het spel zijn. Als voorzitter van zo’n vergadering doet u er vaak goed aan deze stiltes enige tijd te laten voortduren en niet meteen te doorbreken. In de meeste gevallen komt het gesprek vanzelf weer op gang.
De stiltes in uw presentatie Menig manager die nog weinig ervaren heeft met spreken voor een grote groep, heeft grote angst om stil te vallen tijdens zijn betoog. De spreker vreest dat hij geen woorden kan vinden en dat het publiek zijn zwijgen zal ervaren als gebrek aan kennis. Het tegendeel is in veel gevallen waar. Als u in staat bent bewust een stilte te laten vallen in uw toespraak, getuigt dit van beheersing en kracht in uw overdracht. Door de stilte prikkelt u de aandacht van de luisteraars. U kunt er een bepaalde passage mee accentueren of er extra gevoel mee in uw boodschap leggen. Door stil te zijn schept u een zekere gespannen verwachting bij uw publiek. Als u daarna de stilte doorbreekt door langzaam en zacht te spreken of juist met enige stemverheffing, vergroot u het effect.
Stiltes in een gesprek Tijdens een tweegesprek stemmen we onze woordkeuze af op de gesprekspartner. Met intonatie benadrukken wij deze woorden. Wat echter vaak vergeten wordt, is dat stiltes in zo’n gesprek ook nodig zijn en dat deze een belangrijke rol spelen in het communicatietraject.
De hoeveelheid stilte in een gesprek en de lengte daarvan wordt door verschillende factoren bepaald. Waarschijnlijk in de eerste plaats door de aard van het gesprek. Als het onderwerp emotioneel beladen is, vallen er bijvoorbeeld meer stiltes. De stiltes worden langer wanneer er een beslissing genomen moet worden. Veel mensen denken dat stilte betekent dat er niets te zeggen valt. Niets is minder waar. Stiltes hebben een belangrijke functie bij het sturen van het gesprek. Ook biedt een stilte de gelegenheid om na te denken.
Zwijgen is soms beter Als er een lange stilte valt tijdens een gesprek kunt u de neiging hebben om toch maar wat te zeggen om die stilte op te vullen. Wat u dan zegt op zo'n moment is misschien niet zo zinvol, terwijl wachten op een reactie van de ander een veel effectiever resultaat teweeg zou brengen. Als u slechts spreekt om de leegte op te vullen, haalt u de spanning uit de dialoog, hetgeen in uw nadeel kan werken. Soms kan er beter maar niets gezegd worden.
Als manager komt u sterker over wanneer u in staat bent een langer durende stilte in het gesprek te verdragen. Vooral tijdens een onderhandeling kunnen soms ijzige stiltes vallen. Als u zo'n stilte doorbreekt, verwacht uw gesprekspartner op zijn minst dat u komt met een beter voorstel. Door te blijven zwijgen, kunt u de ander dwingen tot het nemen van een besluit.
Lichaamstaal krijgt de nadruk Als het stil is, wordt lichaamstaal nog veel belangrijker dan dat deze gewoonlijk al is. In een gesprek wordt onze aandacht voor een groot deel afgeleid door de woorden die worden uitgesproken. Als het stil is valt alles meer op. De stilte richt de aandacht dus meer op de non-verbale communicatie van de aanwezigen. Elke gezichtsuitdrukking en iedere beweging valt extra op als het stil is. Neem dus een ontspannen houding aan wanneer er een stilte valt tijdens een gesprek. Kijk uw gesprekspartner strak, maar verwachtingsvol aan als hij nadenkt over een voorstel dat u hem gedaan heeft.
Gepaste stilte U kunt uzelf door oefening aanleren om bewuster om te gaan met stiltes. Gepast gebruik van stilte zal uw communicatieve vaardigheden zeker goed doen. Toch is hier enige vorm van waarschuwing op zijn plaats. Let er op dat u geen langdurige stiltes gebruikt in een machtstrijd. Zwijgen is goud, maar doodzwijgen verstikt uw communicatie!
