In veel managementboeken wordt benadrukt hoe belangrijk het is om uw medewerkers met een glimlach tegemoet te treden. Door te glimlachen laat u op een aangename manier aan uw medewerkers merken wat u van hen vindt. Een glimlach doet wonderen, het is zelfs goed voor uw gezondheid. Maar niet elke glimlach is gelijk. Frank van Marwijk over wat u met een glimlach kunt bereiken. Zijn belangrijkste boodschap: doe het veel! Een mooi voornemen voor 2003.
In vele managementboeken wordt benadrukt hoe belangrijk het is om uw medewerkers met een glimlach tegemoet te treden. Door te glimlachen laat u op een aangename manier aan uw medewerkers merken wat u van hen vindt. U geeft hiermee de boodschap: "Ik mag je en ik vind het prettig om naar je te kijken!" Managers die makkelijk glimlachen laten snel een positieve indruk achter. Als mensen naar elkaar glimlachen wordt dit meestal gezien als een teken van sympathie en goede verstandhouding. Het leek me daarom zinvol om in deze tijd van gelukwensen en goede voornemens eens stil te staan bij het positieve effect van deze belangrijke mimiek.
Verschillende redenen om te glimlachen Leiding geven is een zeer serieuze aangelegenheid! Tegelijkertijd realiseert bijna iedere manager zich welk positief effect een eerlijke glimlach bij anderen teweeg kan brengen. Daarbij is het wel goed om te weten dat er verschillende redenen kunnen zijn waarom we glimlachen en deze hebben niet altijd te maken met plezier.
Zo kunnen we bijvoorbeeld glimlachen als groet, als teken van herkenning, of slechts uit beleefdheid. In het contact met uw medewerkers kan uw glimlach dienen als aanmoediging of compliment. Verder bestaan er nog andere sociale interacties waarin de glimlach een functie heeft. Zo kunt u glimlachen ter verontschuldiging, als troost of ter bevestiging van een onderlinge verstandhouding. Als u zich onzeker voelt of verlegen bent in een bepaalde situatie, helpt uw glimlach om uzelf een houding te geven. De glimlach kan ook dienen als masker – om juist uw gevoel te verbergen. Tenslotte doet de glimlach ook dienst als belangrijk hulpmiddel om een gesprek te sturen.
Dezelfde universele mimiek wordt dus gebruikt om verschillende gevoelens uit te drukken. Om miscommunicatie te voorkomen is het belangrijk om u bewust te zijn van de manier waarop u glimlacht tijdens uw contacten met medewerkers en klanten. Ook is het goed om de betekenis van de smile van de anderen te leren interpreteren.
Niet elke glimlach is gelijk Als we een glimlach zouden moeten omschrijven, zou "het optrekken van de mondhoeken" een wat te simpele beschrijving zijn. Romanschrijvers verstaan het beste de kunst om een glimlach op papier te zetten. Ze spreken dan bijvoorbeeld over het 'twinkelen van de ogen' en geven daarbij een uigebreide beschrijving van het gevoel dat tijdens het glimlachen wordt overgedragen.
Als we glimlachen, gebruiken we meer dan alleen de mond. Alle spieren van het gezicht kunnen er in meedoen. Tevens is het belangrijk te kijken wanneer er wordt geglimlacht. De glimlach moet passen in de context van het contact. Als een medewerker of klant een serieus verhaal vertelt, kunt u in plaats van glimlachen beter een gelijksoortige gezichtsuitdrukking als de ander aannemen, om aan te geven dat u op dezelfde gedachtelijn zit. Het is ook zeer bepalend hoe lang een glimlach duurt en waar u heenkijkt. Iedere glimlach is dus anders en aan de verschillen daartussen kunnen we ook het best de betekenis van de glimlach bepalen.
Een blijde glimlach Wanneer we blij zijn om iemand te zien zullen we hem met een brede glimlach aankijken. Bij deze blijde glimlach 'straalt' uw hele gezicht. Uw mondhoeken zijn daarbij zover opgetrokken dat meestal ook uw tanden zichtbaar zijn. Uw wenkbrauwen gaan omhoog en u trekt uw onderste oogleden wat op, zodat naast en onder uw ogen rimpeltjes ontstaan. Deze blijde glimlach is aanstekelijk en blijft lang op uw gezicht staan, ook als u wegkijkt.
Groet of herkenning De blijde glimlach is een spontane en open manier van glimlachen. We lachen onze medewerkers en klanten echter niet voortdurend op deze intense manier toe. Als we dat wel zouden doen, zouden zij ons zelfs als een beetje vreemd gaan beschouwen. Vaak is onze glimlach veel gematigder. Als we gewoonlijk een medewerker of klant ontmoeten, zullen we naar hem glimlachen als teken van groet of herkenning. We kijken hem aan, geven misschien een knikje en glimlachen kortdurend. Hierbij vertrekken we niet ons hele gezicht en blijven onze lippen meestal op elkaar. Als we wegkijken verdwijnt ook de glimlach van ons gezicht. Zouden we een fractie van een seconde langer blijven kijken en glimlachen, dan geven we hiermee te kennen dat we even willen praten. De glimlach helpt dus bij het aangaan en onderhouden van een contact. Opvallend bij de glimlach als teken van herkenning is het kortdurend optrekken van de wenkbrauwen.
Verlegenheid of verontschuldiging Als we glimlachen uit verlegenheid of ter verontschuldiging, houden we ook onze lippen op elkaar en slaan we onze ogen neer. Soms buigen we ook ons hoofd iets. Let op de volgorde: Als we eerst naar beneden kijken en daarna pas glimlachen, krijgt de medewerker of klant misschien het gevoel dat we hem uitlachen. Een subtiel verschil, maar zeker niet onbelangrijk!
Intercultureel kan de functie van glimlachen nogal verschillen. Europeanen vinden bijvoorbeeld van Japanners dat ze veel glimlachen. Meer dan wij glimlacht een Japanner ter verontschuldiging of als teken van verlegenheid. De Japanner lacht dan breeduit, waarbij zijn tanden soms zichtbaar zijn. Dit kennen wij alleen als een teken van vrolijkheid, maar bij hen heeft het dus een andere betekenis.
Een ongemeende glimlach Zoals eerder genoemd kan door middel van een glimlach ook ons werkelijke gevoel gemaskeerd worden. Als iemand die we eigenlijk niet zo aardig vinden naar ons lacht, moeten we wel teruglachen om de ander geen gezichtsverlies te laten lijden. We lachen dan echter wel als een boer met kiespijn. We trekken onze lippen kort omhoog en zullen de ander daarbij zo kort mogelijk aankijken. In onze contacten met anderen kunnen we de pijnlijdende boer echter liever niet te veel imiteren. Een medewerker of klant zou onze glimlach wel eens juist als negatief teken kunnen interpreteren. Toch kan het zijn dat u soms onbewust wel op deze manier op anderen reageert. Als u met iemand een meningsverschil heeft gehad dat nog niet geheel is uitgesproken, zal het u misschien moeite kosten om diens spontane glimlach op een positieve manier te beantwoorden. Probeer hier eens bewuster op te letten! Uw glimlach kan zeker bijdragen tot verbetering van de verstoorde verstandhouding.
Durf te glimlachen! Zoals gezegd kan een glimlach verschillende betekenissen hebben. In de meeste gevallen brengt een glimlach toch een positief effect teweeg. Voor glimlachen is soms heel wat moed nodig. Naar iemand glimlachen die niet teruglacht, kan een bepaald gevoel van schaamte geven. Van nature vrezen we voor gezichtsverlies. Daarom zijn sommige managers wat zuinig met hun glimlach. Toch kunt u er maar beter niet te zuinig mee zijn! Menig sollicitant verspeelde een veelbelovende baan omdat hij of zij te gespannen was om een spontane glimlach op het gezicht te toveren. Veel verliefden zijn de partner van hun leven misgelopen omdat ze niet durfden te lachen. En veel managers zijn de deal van hun dromen misschien wel misgelopen omdat ze niet spontaan konden lachen. Welgemeend glimlachen kunt u bijna niet te veel doen. Op dit vriendelijke gebaar reageren de meeste mensen positief. En als ze dat niet doen zegt dat waarschijnlijk meer over hen.
Een glimlach doet wonderen! Lachen is gezond! Onderzoek heeft aangetoond dat deze veronderstelling werkelijk waar is. Als iemand lacht scheiden zijn hersenen bepaalde stoffen af die positief bijdragen aan een goede gezondheid. Misschien is de glimlach nog wel het meest gezond. Iemand die veel glimlacht heeft in ieder geval een gelukkige uitstraling.
We hopen dat we u hiermee enig idee hebben gegeven van het belang van glimlachen. Door te glimlachen straalt u sympathie uit. Het kan u zeker helpen bij het leggen van contacten met anderen en het bereiken van uw doel. Managers die er een gewoonte van maken om welgemeend te glimlachen, worden meer gewaardeerd en kunnen makkelijker aansluiting bij anderen vinden. Ze bereiken meer bij hun medewerkers en zorgen ervoor dat klanten terugkeren. Maar nog belangrijker dan dit alles: ze voelen zich ook prettiger! Glimlachen is een goede eigenschap; wij hopen dan ook dat u met een glimlach het nieuwe jaar binnen treedt.
