Wat heeft een charismatisch leider dat hem de kunst van het leidinggeven zo gemakkelijk afgaat? Heeft hij een natuurlijk talent voor het ontwikkelen van visie? Is het zo'n goede spreker dat hij zijn ideeen altijd wel weet te verkopen of is het iets in zijn houding, zijn lichaamstaal, dat hem deze bijzondere uitstraling geeft? En is dit te leren, of is het een aangeboren eigenschap? Bestaat er dus zoiets als een geboren leider of hebben we het allemaal in ons, en hoeven we het alleen maar te ontwikkelen. De charimatische leider ontleed door Frank van Marwijk.
Misschien kent u zelf wel zo iemand: een leider met een bijzondere gave om anderen te boeien en te inspireren, door de kracht van zijn persoonlijkheid; een leider met charisma. Wat heeft deze persoon dat hem de kunst van het leidinggeven zo makkelijk afgaat? Heeft hij een natuurlijk talent voor het ontwikkelen van visie? Is het zo'n goede spreker dat hij zijn ideeen altijd wel weet te verkopen of is het iets in zijn houding, zijn lichaamstaal, dat hem deze bijzondere uitstraling geeft? En is dit te leren, of is het een aangeboren eigenschap? Bestaat er dus zoiets als een geboren leider of hebben we het allemaal in ons, en hoeven we het alleen maar te ontwikkelen. De charimatische leider ontleed.
Do'sEen charismatisch leider: 1. komt naar je toe 2. stelt vragen 3. knikt en kijkt je aan 4. glimlacht 5. zegt ja en soms nee...
Coach in plaats van baas De charismatische leider komt zelfverzekerd maar ongedwongen over. Hij heeft overzicht en ook oog voor details. In het directe contact met zijn medewerkers gedraagt hij zich eerder als een coach dan als een 'baas'. Hij is bereikbaar en houdt geen grote formele afstand ten opzichte van hen aan. Hij sluit zich niet op in zijn kantoor om, voornamelijk per post, van daaruit met zijn medewerkers te communiceren, maar verplaatst zich letterlijk op hun terrein. Hij luistert goed naar de ideeen en wensen van zijn personeel en toont interesse en begrip, zowel in het werk als in de personen. Hij vraagt meer dan hij mededeelt en kent zodoende de eigenheid en de persoonlijke kwaliteiten van elk individu. Hierdoor wekt hij sympathie.
Dont'sEen charismatisch leider: 1. sluit zich niet af 2. toont geen ongeduld 3. drijft zijn zin niet door 4. breekt geen beloften 5. eist niet en zegt nooit nooit...
Afstemmen op de ander De lichaamstaal van deze leider komt prettig over. In contact kijkt hij je recht in de ogen. Hij glimlacht makkelijk, op de juiste momenten en op een natuurlijke manier. Als hij spreekt ondersteunt hij zijn woorden met rustige open handgebaren. Zijn houding en gebaren stemmen overeen met wat hij zegt. In gesprek weet hij makkelijk het vertrouwen van zijn gesprekspartner te winnen. Hij weet namelijk dat het belangrijk is om af te stemmen op de ander. Als hij luistert kijkt hij zijn gesprekspartner aan met een ontspannen gezicht en houdt daarbij misschien zijn hoofd een beetje schuin. Door te knikken of te hummen moedigt hij de ander aan om door te spreken. Met zijn ogen en wenkbrauwen volgt hij de spreker in zijn gevoelsuitingen. Hij toont belangstelling door zijn armen en voeten in de richting van zijn gesprekspartner te draaien en door iets naar voren te leunen.
Presentatie Als de leider zijn beleidsplan presenteert aan zijn medewerkers, komt het maar weinig voor dat hij hen daarbij overrompelt met iets totaal nieuws. Tijdens de frequente contacten met hen heeft hij namelijk al genoeg mogelijkheden gezien om ideeen uit te wisselen. Het zijn dan ook niet alleen zijn eigen verzinsels die hij presenteert, maar vooral ook de idealen van de medewerkers zelf, die hij heeft verpakt in zijn beleidsvisie. Hij weet dat de plannen het best zullen worden uitgevoerd als deze een breed draagvlak bij zijn personeel hebben, en om dit te bereiken hoeft hij nog maar weinig te doen. Ook tijdens de presentatie van het beleidsplan blijft hij in dialoog met zijn personeel. Hij instrueert niet, maar legt uit, motiveert en beantwoordt vragen. Zijn presentatie is levendig en hij maakt veel gebruik van voorbeelden om zijn verhaal te illustreren. Aan de lichaamstaal van zijn toehoorders beoordeelt hij hoe zijn woorden over komen. Als er weerstand of onbegrip is, herkent hij dit direct aan de houdingen en blikken van zijn mensen. Dit geeft hem de mogelijkheid om zijn presentatie bij te sturen. Soms zal hij iets moeten herhalen, verduidelijken of zijn spreektempo moeten aanpassen. Tijdens een vergadering verstaat hij de kunst om met zijn handen en zijn blikrichting het verloop van een gesprek te sturen. Zijn houding straalt rust uit en zijn gezichtsuitdrukking en gebaren stemmen overeen met zijn woorden en intonatie. Hierdoor komt hij betrouwbaar over.
Echt en spontaan De persoon die ik nu heb beschreven is dus eigenlijk gewoon een leuke man of aardige vrouw met een gezonde dosis zelfvertrouwen, met een sterk geloof in het bedrijf, een fijne neus voor zaken en met veel belangstelling in andere mensen. Wat deze charismatische leider laat zien is dus zeer echt en spontaan. Deze leider zal ook nakomen wat hij heeft beloofd. Is het dan toch een karakter dat van huis uit is meegekregen of is het aan te leren?
Persoonlijkheid wordt al op jonge leeftijd gevormd en het is dus best mogelijk dat dit overtuigende karakter voor een belangrijk deel met de paplepel is ingegoten. Toch kunnen we op latere leeftijd nog veel aan onszelf veranderen. Onze instelling ten opzichte van anderen en tot ons werk bepaalt of we werkelijk zo'n charismatisch leider kunnen worden. Bewustwording van uw eigen lichaamstaal en dat van anderen draagt zeker bij tot beter leiderschap maar dit moet dan wel op oprechtheid gestoeld zijn. Zonder dit komt je lichaamstaal heel onnatuurlijk over. De verschillende lichaamstekens kunnen elkaar dan tegen spreken. Je samengeperste lippen zeggen bijvoorbeeld iets anders dan je geopende handen. Hoewel dit niet altijd bewust zal worden waargenomen, kan dit toch een gevoel van wantrouwen geven. Het is bijna niet mogelijk om anderen met lichaamstaal te misleiden. Maar waarom zou u? Als u het werkelijk goed voor hebt met uw medewerkers en als u overtuigd bent van uw visie, oprecht in uw besluiten en zeker van uzelf, dan hoeft u zich over uw lichaamstaal ook niet meer zo'n zorgen te maken.
