Als peoplemanager kent u uw personeel en houdt u rekening met de wensen van elk individu. Deze persoonlijke aandacht is goed voor elk. Toch dient u er ook rekening mee te houden dat een team iets anders is dan een verzameling losse werkkrachten. De verhoudingen tússen collega's vormen een belangrijk deel van uw succes. Met de juiste aansturing kunt u ervoor zorgen dat zij ook werkelijk samenwerken. Waar moet u op letten?
U beschouwt zichzelf als een moderne manager; iemand die niet slechts de lakens uitdeelt maar die persoonlijk betrokken is bij het wel en wee van iedere medewerker. U stelt zich niet alleen op de hoogte van eenieders drijfveren in het werk, maar toont ook belangstelling voor ieders privé-leven. Als peoplemanager kent u uw personeel en houdt u rekening met de wensen van elk individu. Deze persoonlijke aandacht is goed voor elk. Toch dient u er ook rekening mee te houden dat een team iets anders is dan een verzameling losse werkkrachten.
Dynamische verhoudingen Elk teamlid heeft een relatie met elk ander teamlid. Sommige medewerkers hebben iets meer met elkaar dan met sommige andere teamleden. Soms kunnen bepaalde collega’s zeer goed met elkaar overweg en dan weer is het haat en nijd. Telkens veranderen de onderlinge verhoudingen en steeds gebeurt er weer wat anders tussen de mensen. De afwisselende onderlinge verhoudingen maken de groep zeer dynamisch. Mensen die samen werken, zijn van elkaar afhankelijk en beïnvloeden elkaar voortdurend. Met de juiste aansturing kunt u er voor zorgen dat zij ook werkelijk samenwerken. Op deze manier wordt uw team meer dan de som der afzonderlijke delen.
Ken uw personeel! Om goede aansturing aan uw team te geven is het belangrijk dat u uw personeel werkelijk leert kennen. Hiervoor dient u zich niet alleen te verdiepen in elke persoon op zich, maar ook in de onderlinge verhoudingen van de teamleden. U zou hiervoor iets moeten weten over de waardering en het begrip voor elkaar, de overeenstemming, de vooroordelen, de wederzijdse steun en de onderlinge competitie. Als u kunt bereiken dat teamleden zich goed op elkaar afstemmen draagt dit bij tot een grotere productiviteit en tevredenheid, terwijl rivaliteit een project kan doen mislukken of reden kan zijn dat betrouwbare medewerkers opstappen. U heeft er dus alle reden voor om bij te dragen aan een goede sfeer op uw afdeling.
Zicht op de relaties Als u zicht wilt krijgen op de relaties die verschillende medewerkers met elkaar hebben, zou u simpelweg naar hen kunnen luisteren. Luister, als twee teamleden met elkaar spreken over een afwezige derde en luister als een medewerker met u spreekt over een collega! Toch is het niet zo simpel als hier geschetst. U heeft namelijk een speciale positie in het geheel. U bent manager en juist om deze reden wordt u veelal nadrukkelijk de informatie onthouden die u zo graag wilt weten. In de ogen van medewerkers is de gossip over een collega niet bestemd voor de oren van managers! Deze roddel heeft namelijk ook een functie om de onderlinge verhoudingen vast te stellen. En wat betreft de medewerker die wel naar u toekomt om zo open te spreken over uitlatingen van ander een teamlid: zijn klikken is mogelijk part of the game! Het heeft misschien een geheel ander doel dan u op het eerste gezicht inschat. U kunt zijn informatie slechts zien als een signaal voor verdere oplettendheid.
Informatie via meerdere kanalen U dient er dus niet zomaar vanuit te gaan dat uw medewerkers u braaf op de hoogte houden van alles wat zich in uw team afspeelt. Natuurlijk moet u uw oren open houden en krijgt u op deze manier veel informatie. U moet echter ook uw ogen de kost geven. Als u let op de interacties die plaatsvinden, kunt u veel te weten komen over de onderlinge verhoudingen.
Oppervlakte- en dieptestructuur Als u met uw medewerkers samen bent, kunt u kijken naar wat deze mensen op een bepaald moment met elkaar doen. U kunt luisteren naar wat ze zeggen, opletten wie er het meest aan het woord is en hoe daarop gereageerd wordt. Wie reageert er op wie en is deze reactie positief, dan wel negatief? Hoe is de toon? Wie hult zich juist in zwijgen en gaat helemaal op in zijn werkzaamheden of kijkt zuchtend uit het raam? Wie doet het af met een lolletje? Al deze interacties kunt u vanaf de buitenkant waarnemen. U kijkt hier naar de oppervlaktestructuur van de groepsdynamiek. De gesprekken gaan veelal gewoon over het werk. Toch kunt u hierdoor een aardig beeld krijgen van de onderlinge verhoudingen van uw medewerkers zoals wie de informele leiding heeft in het team en wie het met elkaar eens zijn.
Om meer over de betrekkingen te weten te komen zou u iets moeten weten over de diepere beweegredenen voor ieders gedrag. Wat is de achterliggende motivatie om iets te zeggen of iets te doen? Welke gevoelens hebben de medewerkers voor elkaar? U komt dan op het terrein van dubbele boodschappen, onderliggende conflicten en andere verborgen verhoudingen.
In veel gevallen zijn deze ook onduidelijk of zelfs onbewust voor de medewerkers zelf. Dat het klikt met een collega, of dat het juist niet botert, is het enige wat ze beseffen, maar wat er nu klikt en waarom het niet botert, is hen ook volslagen duister. Hier spreek ik over de dieptestructuur van de groepsdynamiek. Het mag duidelijk zijn dat de dieptestructuur zich wat minder goed laat vangen. Kijken en luisteren helpen hier bijna niet meer: hier moet u uw voelsprieten uitsteken!
De taal die iedereen spreekt Wat zou het prettig zijn als u zich werkelijk kon bedienen van tentakels om de verstopte emoties, spanningen en conflicten in de groep helder te krijgen. Toch ontbreekt het u hier niet geheel aan. Uw teamleden zullen hun gevoelens namelijk laten merken door hun lichaamstaal.
Medewerkers die goed met elkaar overweg kunnen, kijken elkaar bijvoorbeeld met regelmaat aan. Hiermee geven ze te kennen dat ze elkaar steunen. Rivalen zullen elkanders aanblik eerder vermijden, tenzij ze rechtstreeks met elkaar in de strijd gaan. Ook verandering van mimiek kan een aanwijzing geven. Veel mensen zijn zich meestal onbewust van hetgeen hun gezicht laat zien en zelfs mensen die er in geoefend zijn om hun emoties te verbergen tonen soms een kort moment van andere expressie. Ook houding, bewegingen, afstand en nabijheid kunnen u tonen of bepaalde medewerkers op dat moment met elkaar overweg kunnen.
Sturen zonder woorden Als u uw team gedurende lange tijd op genoemde wijze observeert, kunt u een indruk krijgen van hetgeen er op een bepaald moment speelt op de afdeling. U dient deze gegevens telkens in de context van het moment te plaatsen en zelfs dan kunt u er nog niet eens altijd conclusies aan verbinden. Door uw oplettendheid krijgt u wel een zeker idee over de verhoudingen.
Het is niet altijd nodig om te spreken over relationele kwesties die u meent te hebben bemerkt. Door een knikje of een glimlach kunt u in veel gevallen op subtiele wijze laten blijken dat u iets door hebt of iemand steun geeft. Anderen zien dit ook, en zo kunt u hen soms al weer in de goede richting duiden. Spreken over gevoelskwesties is vaak moeilijk en soms zelfs pijnlijk voor de medewerkers die het betreft. Toch kunt u dit niet altijd vermijden. Als het gaat om verborgen groepsconflicten en geheimen, is het meestal goed om voor openheid te kiezen. Hierbij dient natuurlijk wel voorop te staan dat u uw medewerkers met respect tegemoet treedt.
