Moeders peperen het hun kroost in 'je mag niet jokken!' en als je het toch doet 'groeit je neus!' Wij knikten braaf 'ja' en deden vervolgens 'nee'. Wij liegen met z'n allen wat af per dag. Er gaat vrijwel geen gesprek voorbij of we vertellen een leugentje. Gek toch want als het op normen en waarden aankomt staan eerlijkheid en integriteit met stip bovenaan de lijstjes. Begrepen onze moeders niet zo goed hoe de vork in de steel zit?
Ik kom op het idee voor deze column naar aanleiding van de reacties op mijn artikel 'Verkoopmythe: Wees authentiek'. Sommige mensen waren het flink met me oneens.
Een van de problemen met het begrip authentiek is dat we er wel een idee bij hebben, maar de precieze invulling verschilt van persoon tot persoon. Natuurlijk zijn er patronen herkenbaar. In haar boeiende column 'Kan je integriteit testen?' beschrijft Roos Vonk authenticiteit als volgt:
'Als je authentiek bent, is het idee, kun je ook je zwakke plekken onder ogen zien, ben je trouw aan je waarden en laat je je niet leiden door extrinsieke drijfveren.'
Het draait (o.a.) om eerlijkheid, trouw zijn aan jezelf en je zwak durven opstellen. In dit artikel concentreer ik me op het begrip eerlijk.
Loont eerlijk gedrag? Is het wel zo verstandig om altijd eerlijk te zijn? Ja, natuurlijk zeggen de meeste mensen. Vaak wel en regelmatig niet, zeg ik. Het hangt af van de situatie. Hieronder vindt u enkele voorbeelden.
Uit eten: U gaat samen met enkele vrienden naar een restaurant. Zij trakteren u op een etentje. Ze hebben hun favoriete restaurant uitgekozen. Laat u dat eten nou net niet lekker vinden. Helaas voldoet het restaurant aan al uw negatieve verwachtingen. Eigenlijk vindt u het eten smerig. Maar uw disgenoten genieten met volle teugen. U volgt het advies op dat u authentiek en dus eerlijk voor uw mening uitkomt. U zegt: 'Jakkes wat een smerige hap!' Ik vermoed dat de vriendschap enigzins bekoelt en op een laag pitje komt te staan. U kritiseert het restaurant, de smaak van uw vrienden en u toont weinig waardering voor hun geste.
De baas heeft een idee. Uw baas steekt zijn hoofd om de hoek van uw kantoor. Zijn gezicht vertoont een brede grijns: 'Ik heb een fantastisch idee!' U schrikt zich rot, want u kent zijn waanzinnige ideeën. Hij gaat onverdroten verder en presenteert zijn idee. Uw ergste vermoedens worden bewaarheid. Het is een waardeloos idee. Zegt u dat? Of houdt u zich tactisch op de vlakte en reageert met 'Fijn dat je altijd zo goed meedenkt. Vind je het goed dat ik er eventjes rustig de tijd voor neem om alle consequenties te overwegen?' Met wat sociale handigheid creëert u een beetje speelruimte. Zou u het idee meteen afschieten dan zijn de rapen gaar.
De nieuwe outfit: Een collega, vriend of kennis toont haar nieuwste aanwinst: een modieus mantelpakje. Helaas ziet u onmiddellijk dat het pakje weliswaar mooi is en ook nog van een duur merk, maar helaas niet zo goed samenvalt met haar figuur. Lucht u dan uw hart met 'meid geweldig pak alleen de combinatie van jouw pak en figuur spoort niet?' Kun je doen. Je kunt ook zeggen: 'Goh wat een mooi pak!' Feitelijk liegt u dan niet eens. Ik vermoed zeker niet dat ze op uw waardevolle modeadviezen zit te wachten. Het is mosterd na de maaltijd. U keurt haar keuze af. Of nog erger: ze ziet het als een vervelende opmerking over haar figuur.
Het ego eventjes op stal houden
U loopt dagelijks tegen situaties aan waarbij het verstandig is uw ego eventjes opzij te schuiven en niet uw authentieke zelf te zijn. Al is het maar om nodeloze conflicten te voorkomen. Het leven is een kwestie van geven en nemen. Noem het voor mijn part een spelletje spelen. Daar is vaak niks mis mee. Veelal dient u het belang van anderen er mee. Zolang u anderen niet schaadt is er weinig mee mis.
En natuurlijk is opereren vanuit je eigen waarden en normen belangrijk, maar niet altijd en overal. Bijkomende probleem is de grote individuele verschillen tussen normen en waarden.
Daarom zijn algemene adviezen uh.... te algemeen en dus nutteloos. Voor mensen die het spel niet mee kunnen of willen spelen blijft er weinig over dan de rol van sociale verschoppeling. Eerlijk duurt inderdaad het langst.
PS. Helemaal vergeten voorbeelden van verkopers in te voegen. De verkoper vindt de klant onsympathiek. Tot overmaat van ramp komt de klant met allerlei vragen en tegenwerpingen. Verkoper laat zijn gevoelens de loop (heel authentiek): 'Meneer eigenlijk vind ik u een [leleijke woorden] en heb ik geen zin zaken met u te doen'.
Of tegen een klagende klant: 'Hou toch eens op met dat gez...k ik heb wel wat beters te doen dan dit geleuter aan te horen.
Niet erg klantvriendelijk. Maar wel een heel erg authentiek gedrag.
Michel Hoetmer helpt ondernemers en verkopers nieuwe klanten te werven en meer te verkopen via praktische verkooptrainingen. Wilt u wekelijks praktische verkooptips ontvangen? Meld uzelf aan voor de gratis verkooptips van SalesQuest.
Er is weinig waar ik me meer aan erger. Ik ken zo iemand: neemt afscheid op een feestje en zegt tegen de gastvrouw: ''Meid ik heb genoten, wat was het gezellig. En je ziet er werkelijk prachtig uit!'' In de auto naar huis komt het eruit: 'Verschrikkelijk zeg, wat een vreselijke mensen, de toastjes waren slap en wat had ze een afchuwelijke bloemetjesjurk aan'.
Ik kan dus niet van deze persoon op aan. Als ik vermoed dat ze ergens ontevreden over is, moet ik een ander bellen, want daar vertelt ze het wel tegen. Niet rechtstreeks tegen mij, 'want dat is zo onaardig'. Hypocrisie van de bovenste plank, zo ervaar ik dat.
Je kunt ervoor kiezen tegen je vrienden te zeggen dat je het eten matig vind, maar dat je geweldig geniet van de gelegenheid en hun gezelschap.
Je kunt ervoor kiezen het idee van je baas neutraal te ontvangen en aan te geven dat het de moeite waard kan zijn maar dat het verstandig lijkt er nog even verder naar te kijken.
Je kunt ervoor kiezen je collega te vertellen dat je nog even moet wennen aan de outfit.
Anders dan Michel, ben ik ervan overtuigd dat het wel belangrijk is om te opereren vanuit je eigen normen en waarde. Altijd en overal.
Om jezelf trouw te blijven hoef je niet te vervallen in grofheden of verbaal geweld. Ik vind het een kunst om te proberen helder te zijn, en daarbij de ander 'heel te laten'. Vrijwel zonder uitzondering wordt dat door anderen gewaardeerd. En verder spreekt mijn nonverbale gedrag teveel boekdelen en kost het me teveel moeite om alle leugentjes om bestwil te onthouden. Reuze lullig als je uiteindelijk toch door de mand valt, ook dat weet ik uit ervaring...
Edwin
|
|
14
-
05
-
2010
|
08
:
45
uur
Beste Michael,
Volgens mij ben je aan het goochelen met een aantal begrippen. Authentiek, emotioneel intelligent, bot, ongezouten, empathisch, eerlijk.
Ik denk dat het handig is om respectvol te zijn. Rekening te houden met andermans gevoelens. ik denk dat het, zeker op de langere termijn, onhandig is om sociaal wenselijk gedrag te vertonen. Zoals een wij man al een zei: 'wie liegt moet een goed geheugen hebben''.
esther
|
|
14
-
05
-
2010
|
09
:
28
uur
een hoera voor bovenste reactie!
Daar ben ik het zo mee eens.
je hoeft een ander niet met de grond gelijk te maken als je eerlijk wilt zijn....juist mensen die een leugentje om bestwil willen betrachten (wat uiteindelijk in negen van de tien keer toch wel uitkomt) zijn van die mensen die denken een ander daarmee te sparen maar zelf te bang zijn en te weinig ruggegraat durfen tonen om hun waarheid en eerlijkheid ten toon te spreiden en daarmee hun medemens, en zichzelf enorm tekort doen.
Vaak gaan dit soort types, als de waarheid toch boven tafel komt, draaien en nog meer leugens verkopen om uiteindelijk hun gelijk te krijgen, ook dat weet ik uit ervaring.
Wees een held, hoe moeilijk soms ook, we hebben allemaal recht op de waarheid, het is alleen de kunst dit op een goede manier te brengen!
Interessant artikel. In de afgelopen 20 jaar heb ik vanuit mijn beroep als psycholoog met vele honderden mensen over eerlijkheid en handigheid gesproken. Mijn conclusie: respectvolle eerlijkheid loont op de lange termijn wel degelijk. Dat wil niet zeggen dat je overal maar je mening over moet geven. Soms is het beter te zwijgen.
Het effect van eerlijkheid wordt bepaald door je motief. Ben je er op uit de ander te helpen met je eerlijkheid, dan zal het uiteindelijk (meestal) als een magneet werken: de ander komt graag bij je terug. Betrouwbaarheid trekt aan. Ben je alleen op je eigen voordeel uit, dan zal eerlijkheid afstotend gaan werken. Manipulatie creeert uiteindelijk altijd een gevoel van onveiligheid.
Wel zie ik dat manipulerende personen op korte termijn onzekere mensen aantrekken wanneer je inspeelt op een gevoel van exclusiviteit. Als je wilt kun je daar als verkoper gebruik van maken. Ik hou daar niet van. En ik geloof dat het zich op lange termijn uiteindelijk tegen je keert.
Mijn advies dus: zeg wat je doet, en doe wat je zegt. En vertrouw op het lange-termijn effect.
Hilde Clement
|
|
14
-
05
-
2010
|
16
:
20
uur
Aanhoudend consistent gedrag loont. Zeg wat je denkt en doe wat je zegt. Maar dat betekent niet dat je je mening op gelijk welke manier kan uitspreken. Niet enkel wat je zegt maar vooral HOE je de boodschap overbrengt zal de relatie maken of kraken. Een boodschap vanuit een respectvolle en faire houding tegenover de ander waarbij rekening gehouden wordt met het effect van je boodschap op de situatie en de ander zal noch de ander noch de situatie schade berokkenen. Je spreekt immers voor en vanuit jezelf. Hierbij val je de ander niet aan als persoon maar vertel je op een 'gepaste' wijze wat het voorstel voor jou betekent; Dergelijk gesprek creëert op lange termijn randvoorwaarden voor vertrouwen. Dus 'eerlijkheid' betekent NIET ongezouten zomaar je mening zeggen.
jos janssen
|
|
14
-
05
-
2010
|
21
:
39
uur
eerlijkheid heeft te maken met respect voor je medemens,en niet het ikke gevoel normen en waarde handteren,en het niet zover laten komen dat de mens uitgeput raakt in het vertrouwen, haal op tijd hulp, mijn ervaring is dat mannen meestal willen overheersen, en de vrouw met woorden zich moet verdedigen zeg het als toon hermans : wat zijn vrienden ;mensen die met je lachen en grienen,[huilen] iemand die dat handteerd is ook gelukkig....dan kan je bergen verzetten, maar de meeste mensen raken verward van de overheerser,en delven het onderspit.kom op en denk een dag zonder te lachen is niet geleefd.xxxxxx.
p hansen
|
|
17
-
05
-
2010
|
10
:
26
uur
Eerlijkheid met respect verwarren lijkt me niet zinvol. Er zijn genoeg culturen waarin men overal ja op zegt/ja knikt, en vervolgens nee bedoelt. Uit respect. Dan maar liever gewoon zeggen wat je denkt.
Eerlijkheid eisen/verwachten in afhankelijkheidssituaties is wishful-thinking.
Johan
|
|
18
-
05
-
2010
|
08
:
49
uur
Eerlijkheid duurt het langst, maar wordt dat ook gewaardeerd? Nou niet door carrierejagers, die vinden het maar wat vervelend.
Toch zal het in je prive- en bedrijfsleven gewaardeerd worden als je eerlijk bent en zal het vaak ook een positief resultaat geven.
Het managment praat veel over integriteit (het moet ze wel goed uitkomen), dus wordt het door hun zelf meestal niet nageleefd.
Mijn advies is, blijf eerlijk het wordt vroeg of laat gegarandeerd gewaardeerd.
PHM
|
|
21
-
05
-
2010
|
10
:
38
uur
Wat mij verbaast in dit artikel is het gemak waarmee de schrijver de rol van de gesprekspartner over één kam scheert
Er is een collega, vriend of kennis begint een voorbeeld mee.
De manier waarop em de mate waarin je je eerlijkheid / authenticiteti laat zien/horen is afhankelijk van het belang wat je hebt. Daarmee zeg ik niet dat je bij een groot belang oneerlijk mag/moet zijn. Alleen de mate van tact speelt dan een belangrijke rol
Kortom: mager artikel waarin te eenzijdig een zo belangrijk onderdeel van communicatie/samenwerking/maatscappelijke verhoudingen wordt behandeld.
Over de auteur:
