Inkomensongelijkheid zorgt voor meer armoede in Europa
15 september 2015 -
In Europa zijn armoede en inkomensongelijkheid tot schokkende en onaanvaardbare hoogtes gestegen, zo stelt het nieuwe rapport 'A Europe for the Many, Not the Few' van Oxfam Novib.
Europa telt 342 miljardairs, maar 123 miljoen mensen - bijna een kwart van alle EU-inwoners - loopt de kans om in armoede te geraken of zijn economisch kwetsbaar. Tussen 2009 en 2013 is het aantal mensen dat onvoldoende geld heeft voor bijvoorbeeld verwarming van hun huis of onvoorziene uitgaven in negentien EU-landen met 7,5 miljoen gestegen.
Politieke keuzes
Esmé Berkhout belastingexpert Oxfam Novib : "We wonen op een rijk continent maar armoede en ongelijkheid nemen toe. Dit is het resultaat van politieke keuzes. De invloed van rijke en machtige partijen moet ingeperkt worden en de EU-beleidsvorming transparanter zodat duidelijk is wie het beleid maakt dat ons allen raakt."
Groeiende inkomensongelijkheid
'A Europe for the Many, Not the Few' geeft een analyse van data over armoede en rijkdom en onthult de groeiende inkomensongelijkheid in de EU. Net als in veel ontwikkelingslanden is de verdeling in Europa tussen degenen die profiteren van economische groei niet eerlijk. Bovendien treffen de overheidsmaatregelen die na de start van de financiële crisis in 2008 genomen zijn, zoals het privatiseren van overheidstaken en de deregulering van de arbeidsmarkt, de toch al kwetsbare groepen het hardst. Het huidige niveau van ongelijkheid, tussen diverse landen maar ook in landen zelf, is onacceptabel. Het rapport rangschikt de ongelijkheid in Europese landen en wordt gepubliceerd aan de vooravond van een informele bijeenkomst van de Europese Ministers van Financiën op 11 en 12 september.
Zeven maten
De ranglijst beoordeelt de EU-lidstaten op zeven verschillende maten van ongelijkheid en armoede en toont aan dat in de meerderheid van de EU de economische ongelijkheid toeneemt:
- Grootste inkomensongelijkheid in Duitsland, Griekenland en Portugal voordat belasting wordt betaald.
- Verschillen in besteedbaar inkomen zijn het grootst in Bulgarije, Letland en Litouwen. Frankrijk en Denemarken lieten een stijgende ongelijkheid in besteedbaar inkomen zien tussen 2005 en 2013.
- Armoede onder werkenden is het hoogst in Roemenië en Griekenland en stijgende in Duitsland en Slovenië.
- De inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen in Duitsland, Oostenrijk en Tsjechië zijn het hoogst van heel Europa.
Overheidsbeleid
De ranglijst laat ook zien hoe overheidsbeleid inkomens ongelijkheid omhoog of omlaag kan duwen. Bijvoorbeeld, het Zweedse belastingstelsel en sociale uitkeringen zorgen ervoor dat de inkomensongelijkheid met 53 procent wordt teruggedrongen. Het Spaanse model dringt inkomensongelijkheid maar met 32 procent terug.
Rijken
Oxfam Novibs rapport waarschuwt voor de buitensporige invloed van rijke individuen, grote bedrijven en belangengroepen op beleidsvorming op nationaal en Europees niveau, die armoede en ongelijkheid binnen de EU aanwakkert. Zo nemen vertegenwoordigers en lobbyisten van particuliere en commerciële partijen 82 procent van de adviezen aan de Europese Commissie over belastinghervormingen voor hun rekening.
Belastingstelsels
Oneerlijke en regressieve belastingstelsels laten toe dat multinationale bedrijven miljarden Euro's aan belastingen ontwijken, waardoor de fiscale lasten voor gewone burgers alleen maar zwaarder worden. In Spanje wordt 90 procent van de belastingopbrengsten door burgers opgebracht, zoals heffingen op arbeid, inkomens en consumptie, terwijl bedrijven slechts twee procent van de totale fiscale inkomsten opbrengen.
Berkhout: "Regeringen moeten hun oneerlijke belastingstelsels weer in evenwicht brengen, zodat bedrijven hun eerlijke bijdrage leveren. Regeringen moeten hun bezuinigingen ook heroverwegen, zodat de armsten niet langer de prijs van de financiële crisis betalen."
