Get Involved: Vloeiend Vooruit mits werkgevers in Techniek zich laten zien!
7 januari 2013 -
Hoe ziet de wereld van Human Resource Management in 2020 eruit? Dat is de vraag van het event GetInvolvedHR2020. Helma van den Berg sprak ter voorbereiding op het congres met panellid Bas Delmee, arbeidsmarkttrendonderzoeker. Er werden een aantal scenario’s op de toekomst besproken.
De eerdere beschreven scenario’s Schokkend Samen en Dynamisch Divers vindt Delmee minder realstisch. Maar Delmee ziet wél wat in het voorgelegde scenario van Vloeiend Vooruit. "Ik vind dit beeld het meest waarschijnlijke voor de wereld van 2020. Ik zie wel dat HRM dan nog een flinke omslag moet maken omdat we weten dat er véél tekorten ontstaan aan technische mensen. Die mensen zijn juist nodig in Vloeiend Vooruit. Het tekort los je niet zomaar op. Daarvoor moeten werkgevers in Techniek zich laten zien."
Scenario 4 Vloeiend Vooruit
Hoe ziet de wereld eruit volgens het scenario Vloeiend Vooruit? De economen van Rabobank zetten een positief beeld neer, waarbij polderen de samenwerking in de hele wereld regelt. Er heerst harmonie en evolutie. Er zijn bewegingen in de wereldpolitiek in een relatief traag tempo. De EU en Verenigde Staten geven de BRIC landen machtsruimte. Door het vele polderen gaat besluitvorming en verandering traag. Er is ruimte voor export naar alle werelddelen. Er is een tekort aan fossiele brandstoffen, maar de gevolgen zijn te overzien doordat de overheid investeert in energiebesparende technologieën. Processen in de industrie zijn low-carbon ingericht: cradle-to-cradle is de norm. Door de gestage economische groei en uitbreiding van de wereldbevolking is er veel vraag naar voedsel. De vraag wordt opgevangen door de goede afspraken over optimalisatie van de voedselverdeling. Daarnaast worden bestaande voedselproductieprocessen verbeterd met technologische doorbraken. Delmee is hier blij mee: "Dit scenario vergt veel technische innovatie. Omdat te bereiken moeten we veel meer jongeren naar de techniek trekken. We weten dat er een groep van ongeveer 28% van de jongeren is die meer interesse heeft voor toepassing van techniek, duurzaamheid en gezondheid. Wij noemen deze groep "mensgerichte generalisten". Deze jongeren kiezen nu vaak helaas niet voor techniek. Met de juiste beelden en een ander imago kunnen zij echter wel naar de techniek geleid worden."
Goed bij kas
De economische groei van twee procent in het scenario Vloeiend Vooruit maakt dat we als burgers goed bij kas zitten. We geven ons geld uit aan dienstverlening, waardoor de commerciële dienstverlening bloeit en groeit. Landbouw en industrie hebben een bescheiden groei. Er is krapte op de arbeidsmarkt, waardoor we migranten welkom heten. De overheid investeert in arbeidsmarkthervormingen om arbeidsdeelname te vergroten. Doordat besluitvorming langzaam gaat, is de toename van arbeidsdeelname ook langzaam. Veel bedrijven zijn werkzaam in het kennissegment van de arbeidsmarkt, denk aan ICT, logistiek of finance. De overheid investeert volop in de scholing van de beroepsbevolking, zowel tijdens als na hun basisopleiding. Scholing is voor ieder toegankelijk, waardoor de inkomensverschillen klein zijn. Van den Berg: "dat de overheid veel invloed heeft op scholing na de basisopleiding verwacht ik niet zo, we zien nu al de trend dat iedereen 24 uur per dag wil leren. Dus een hele grote rol voor de overheid is hierbij niet nodig."
Gelijkmatige veranderingen
De veranderingen in de wereld gaan gelijkmatig. Dit maakt ondernemers behoudend en traag. Gevolgen hiervan zijn voorspelbare concurrentieverhoudingen en een stabiele afzetmarkt. Door de goede ICT-mogelijkheden stijgt de arbeidsproductiviteit in de commerciële dienstverlening en in vele andere branches. Onze overheid investeert vanuit verplichtingen uit internationale afspraken in Defensie. Hierdoor groeit de werkgelegenheid in de collectieve sector.
\HRM heeft geweldige uitdaging
De rol van HRM in een wereldbeeld als Vloeiend Vooruit is belangrijk. Van den Berg verwacht dat HRM de goede manier van samenwerken en de vele afspraken die er gemaakt worden, borgt. "Ik voorspel dat doordat HRM structureel inzet op het belang van goed menselijk kapitaal, integraal management gangbaar is geworden. De manager is in staat om de personele taken in zijn rol goed uit te voeren. Door het gestructureerde contact met de HR-business partner leert hij veel en weet hij wat er van hem verwacht wordt."
Delmee is genuanceerd over de rol van HRM als het over de Techniek, Zorg en ICT-bedrijven gaat. Hij ziet een grote uitdaging in het om krijgen van de heersende overtuigingen. HRM moet daar een rol in nemen. Delmee: "Als er niets verandert, krijgen we onvoldoende jongeren naar de Techniek, ICT en Zorg. De heersende overtuigingen zitten op vele vlakken. Zo worden jongeren beïnvloed door hun ouders. Die denken nog vaak dat bijvoorbeeld technisch werk vieze handen geeft en dat er weinig verdiend wordt. Dat is lang niet altijd zo. Verder wil een jongere zichzelf profileren of zelfs beroemd worden. De ouders voeden ze op met de gedachte dat ze speciaal zijn en profileren zijn ze gewend geraakt op social media. Techniek leent zich nauwelijks om jezelf mee te profileren vinden de jongeren, dus kiezen ze er ook niet voor. HRM zal er dus alles aan moeten doen om jongeren naar de techniek te trekken. Dat lukt alleen als er een andere mentaliteit komt in de technische wereld. De huidige technische engineers zijn niet bezig om zichzelf te profileren. Als er een brug festelijk opgeleverd wordt ontbreekt vaak de engineer, die is dan al lang weer met zijn volgende uitdaging bezig. Dat moet anders worden. Een toekomstig jonge engineer wil juist wel die aandacht en eer krijgen voor zijn geweldige brug."
Kiezen voor techniek
Kunnen we dan wel de jongeren zover krijgen om voor de techniek te kiezen? Of is dat een onbegonnen zaak? Delmee: "het is te doen, maar we moeten wel bewust stilstaan bij hetgeen we moeten doen. Onderwijs en bedrijfsleven/HRM moeten gezamenlijk bewust aan de toekomst werken. Techniek is natuurlijk een sector waar bij uitstek onderwijs belangrijk is. Jongeren moeten op jonge leeftijd al met techniek besmet worden én ze moeten merken dat ze er bijvoorbeeld ook ondernemer in kunnen worden. Veel jongeren zien de kansen voor ondernemerschap in techniek niet. Ze kiezen voor een opleiding in de richting van economie, management of communicatie, maar kunnen na afronding van die opleiding nog relatief weinig. Ondernemer in de techniek wordt u juist als u een basis in de techniek hebt én u daarnaast gevoel hebt voor management en marketing. Dat moet nog wel tussen de oren komen van ouders en jongeren. We zien wel pogingen om via zij-instroom mensen naar Techniek te trekken. Maar heeft u de opleiding niet, dan is het een lastig verhaal. Dan wordt er veel basisonderwijs weggegooid en krijgen we dubbele (of zelfs meervoudige) opleidingskosten én instroom op late leeftijd. Zonde van de vele kansen die er al zoveel eerder waren in de Techniek."
Waarom ziet Delmee het beeld Vloeiend Vooruit dan toch zitten? "We weten dat een derde van de jongeren interesse heeft voor de Techniek. Een ander derde deel ziet Techniek ook zitten, mits de salarissen, baanzekerheid en secundaire voorwaarden in orde zijn. Dan hebben we de laatste groep jongeren die vooral maatschappelijk willen bijdragen. Als techniek de kant van bijvoorbeeld cradle-to-cradle op gaat, dan zal deze laatste groep ook sneller voor Techniek kiezen. Hun bijdrage is essentieel om het duurzaamheidprobleem op te lossen. Dit is op te lossen door inzet van Techniek én gedragsverandering. Jongeren willen dan zeker aansluiten en hun bijdrage doen in Techniek."
