U nodigt een zakenpartner uit voor een onderhandeling over een bepaalde kwestie. U heeft slecht nieuws voor een medewerker. U voert een selectiegesprek. U geeft een negatieve beoordeling. U zit bijeen om instructies te geven. Kiest u bij al deze tweegesprekken dezelfde plek aan tafel of maakt dat verschil? Heeft u wel eens gelet op de positie aan tafel die u aanneemt ten opzichte van elkaar? Zit u recht tegenover elkaar, naast elkaar of in een hoekpositie? Als u kijkt hoe u fysiek ten opzichte van elkaar staat of zit, vertelt dat ook veel over uw onderlinge verhoudingen op dat moment. Staat u rechtlijnig tegenover elkaar of aan dezelfde kant? Met een verandering in fysieke positie kunt u grote communicatieve effecten teweeg brengen. In dit artikel beschrijf ik vooral de effecten van uw plaatskeuze aan tafel.
De plaats aan tafel In een zakelijk gesprek zijn de onderlinge afstand en de hoek ten opzichte van elkaar, van groot belang. Een onderhandeling kan vallen of staan met de opstelling van de stoelen en de plaatskeuze.
U kunt recht tegenover elkaar zitten, naast elkaar aan dezelfde kant van de tafel, of schuin ten opzichte van elkaar in een hoek van 90 graden. Bij keuze daarvan maakt het uit wat voor een soort gesprek u wilt. Wilt u uw gesprekspartner overtuigen, confronteren of zijn medewerking verkrijgen? De strategische keuze van zitplaats bepaalt het verschil! Personen in onderlinge competitie verkiezen meestal de positie tegenover elkaar, personen die samen werken, meestal de positie naast elkaar en personen die met elkaar een persoonlijk gesprek voeren, de positie in een hoek van 90 graden. Tegenover elkaar Als u een gesprek voert met een medewerker, terwijl u recht tegenover hem aan tafel zit, doet dit een groot beroep op zijn appèl doordat u elkaar vanuit deze positie voortdurend recht in de ogen kijkt. Deze positie biedt uw medewerker weinig mogelijkheid om weg te kijken. Veel mensen vinden het onprettig om hun gesprekspartner voortdurend recht in de ogen te moeten aankijken. Als de inhoud van het gesprek confronterend is, kan uw blik zelfs zeer bedreigend overkomen. Over oogcontact bestaan veel misverstanden. Veel mensen hebben nog steeds het idee dat elkaar voortdurend aankijken een voorwaarde is voor een goed gesprek. Staren is echter dodelijk. Tijdens een gemiddeld tweegesprek kijkt de spreker de luisteraar maar 40% van de tijd aan. De overige 60% kijkt hij weg. De luisteraar kijkt 75% van de tijd. Dit patroon van aankijken en wegkijken is nodig voor de structuur van het gesprek en het creëren van een ontspannen ambiance.
