In het werk heeft u steeds te maken met de uiteenlopende meningen van andere mensen. Hoe goed u uw werk naar uw eigen idee ook doet, anderen kunnen daar verschillend over denken. Uw werk kan door de één gewaardeerd en door de ander bekritiseerd worden. Kritiek krijgen is niet erg leuk, maar vaak onvermijdelijk. Wat betekent kritiek krijgen voor u? Hoe neemt u kritiek in ontvangst en hoe gaat u er mee om?
Feedback of kritiek? In het bedrijfsleven wordt steeds vaker het woord feedback gebruikt als kritiek wordt bedoeld. Feedback is een veel breder begrip. Met feedback wordt elke terugkoppeling in de communicatie bedoeld. Iemand kan simpelweg laten blijken dat hij begrepen heeft wat u vertelt. Dat kan hij doen met een hoofdknik of door wat u vertelt in zijn eigen woorden te herhalen. Als u actief luistert, geeft u voortdurend feedback aan de spreker. Feedback kan een beoordelend karakter hebben, maar deze is niet altijd negatief. Ook een compliment is dus een vorm van feedback.
Een opsomming van verwijten Kritiek geven is een kunst waar niet iedereen even bedreven in is. Sommige mensen uiten hun langer durende ergernis over verschillende zaken plotseling in de vorm van kritiek. Eén aspect in uw werk wordt dan als aanleiding genomen, waarna de emmer wordt leeggegooid. Er worden allerlei zaken bij gehaald die niet ter zake doende lijken. Wellicht begrijpt u op zo’n moment niet waar deze verwijten opeens allemaal vandaan komen. Zeker als u nooit eerder iets heeft gehoord, kan een emotionele opsomming van kritiekpunten als donderslag bij heldere hemel komen. Dit is er de reden van dat vaak met weerstand op kritiek wordt gereageerd.
Naar kritiek wordt vaak slecht geluisterd. Veel mensen gaan meteen in de verdediging zonder te onderzoeken of er tussen alle verwijten door ook nuttige informatie te vinden is die bij kan dragen tot verbetering. Kritiek leidt vaak tot boosheid, onbegrip of nonchalance bij de ontvanger. En dit is er weer de oorzaak van dat kritiek vaak maar weggelaten of opgespaard wordt. Mensen durven elkaar vaak geen kritiek te geven uit angst voor de verkeerde reactie. Hoe u met kritieken omgaat, maakt nogal verschil. Hieronder vindt u dertien manieren om kritiek in ontvangst te nemen.
1. Met gebogen hoofd Veel medewerkers zijn bang voor kritiek, vooral van hun leidinggevenden. Ze doen hun best om alles altijd zo goed mogelijk te doen en vinden het vervelend om te horen dat zij iets niet goed hebben gedaan. Zij zien kritiek dan ook als een persoonlijk falen. Ze ervaren elk verwijt als een vernedering. Zij nemen de kritiek in ontvangst als een geslagen hond. Ze hechten veel waarde aan de mening van anderen en beloven meteen verbetering zonder daar vragen over te stellen.
Deze slaafse opstelling kan er voor zorgen dat de eigenlijke boodschap niet begrepen wordt en de medewerker weer vervalt in dezelfde fouten. Probeer altijd helder te krijgen waarop de kritiek zich toespitst. Vraag de kritiekgever ook om suggesties ter verbetering.
2. Schouderophalend Als u uw schouders ophaalt bij het aanhoren van kritiek, laat u blijken dat wat er gezegd wordt u allemaal niet zoveel uitmaakt. Vooral managers die al lang op dezelfde plek werken kunnen deze instelling ontwikkelen. Als u al jaren op dezelfde manier heeft gewerkt en daar nooit iets over gehoord heeft, kunt u de adviezen van een nieuweling gemakkelijk in de wind slaan. Naar uw idee doet u het al die tijd goed en als een ander daar anders over denkt, moet hij dat zelf weten.
Uw schouderophalen kan een gewoonte worden, waardoor u slecht open staat voor hetgeen anderen aan u willen terugkoppelen. Op een gegeven moment krijgt u niets meer te horen en dat komt de samenwerking niet erg ten goede. Andere mensen en veranderende tijden zorgen ervoor dat men anders aankijkt tegen uw jarenlange ervaring. Door open te blijven staan voor de meningen van anderen houdt u contact.
3. Met gebalde vuisten Hoe durft men u te bekritiseren! U beantwoordt de aanval met een tegenaanval. U loopt rood aan en spreekt met stemverheffing. Wat u zegt is emotioneel gekleurd en heeft meestal weinig te maken met de geuite kritieken. Dat is logisch, want erg goed heeft u daarnaar niet geluisterd. Er verandert dan ook weinig aan uw werkwijze naar aanleiding van de kritieken. En dat wordt alleen maar erger, want niemand durft u nog op uw gedrag aan te spreken uit angst voor zo’n escapade. Bovendien lijkt kritiek geven aan een manager die voortdurend agressief reageert zinloos.
Het wordt tijd dat u verandering brengt in uw mokkige en weerstandige attitude. U kunt dat wel een poosje volhouden, maar naar verloop van tijd gaan steeds meer mensen zich ergeren aan uw houding en daar met elkaar over spreken. Als u zich niet meer openstelt voor de meningen van anderen kan het collectief zich tegen u keren.
4. Wegwuivend Als u kritiek krijgt, bagatelliseert u die meteen. Waar maken mensen zich toch zo druk over? Iedereen doet wel eens wat fout, maar daar hoef je elkaar niet meteen op aan te spreken, meent u. Na dit project volgt er weer een ander project en dan is alles wat u nu wordt verweten niet eens meer actueel. Gisteren is voorbij en morgen is alles weer anders, dus waarom zou u zich om al die kritieken druk maken?
Door deze houding geeft u de indruk van complete desinteresse. De kans is groot dat uw medewerkers u niet meer aanspreken op uw instelling, maar tegelijkertijd volledig hun eigen gang gaan. U luistert immers toch niet!
5. Met uw kin omhoog Sommige managers kunnen hun personeel benaderen met een bepaalde arrogantie die ze zelf niet eens in de gaten hebben. Ze stralen uit alsof ze het idee hebben dat ze zelf nooit fouten maken. Als iemand hen kritiek geeft, rationaliseren zij zodanig dat de kritiek henzelf niet meer betreft. Zij verdraaien de kritiek en geven die terug aan de boodschapper. Deze laatste heeft met zijn kritiek namelijk laten blijken dat hij de ‘onfeilbare’ manager helemaal niet heeft begrepen. In het gunstigste geval vertaalt de manager de kritiek in een plan om de samenwerking te optimaliseren, waarbij eenieder een duit in het zakje moet doen. Het ligt immers nooit aan de manager alleen! Natuurlijk bent u niet zo’n manager!
6. Met opgetrokken wenkbrauwen Als een collega u benadert met zijn kritiek valt uw mond open en uw ogen worden zo groot als schoteltjes. "Nou, daar snap ik niets van", zegt u verbaasd en u geeft te kennen dat wat u nu hoort volslagen nieuw voor u is. Als de medewerker u vervolgens aanspreekt op uw beperkte geheugencapaciteit, gaat deze boodschap volslagen langs u heen. Mensen hebben vaak de neiging om hun eigen werkwijze te idealiseren. Kritiek van anderen past niet in dat plaatje en wordt meteen weggestopt.
