Een voetbalelftal presteert niet alleen goed door de kwaliteit van de individuele spelers, maar door het onderlinge samenspel. In managementsituaties is het niet veel anders. Door uw lichaamstaal af te stemmen op anderen versterkt u elkaar. Daardoor komt u overtuigender over. Frank van Marwijk legt uit hoe dat werkt.
U heeft dit vast wel eens meegemaakt: u ging op bezoek bij een vriend en diens vriendin, waarmee hij al lange tijd samenleeft. De vriend vertelde u geanimeerd over iets dat hij en zijn vriendin samen hadden meegemaakt en zij volgde hem daarbij in woord en daad. Ze knikte en glimlachte naar hem bij passages in het verhaal die zij herkende. Zij volgde zijn mimiek en bewoog soms zelfs haar lippen alsof zijzelf aan het woord was. Terwijl uw vriend sprak blikte zijn vriendin heen en weer om hem te kunnen volgen en te zien hoe u op hem reageerde. Als uw vriend pauzeerde in zijn verhaal, soms midden in een zin, nam zij het over waar hij gebleven was. Uw vriend nam dan de lichaamstaal die zij eerst liet zien over. Door zijn manier van doen vulde hij haar aan en versterkte haar verhaal zoals zij dat eerst bij hem had gedaan.
Aanvullen en versterken In eerdere artikelen heb ik voorbeelden gegeven van hoe u kunt afstemmen op uw gesprekspartner. In gesprek met de ander kunt u met hem qua gedachten op één lijn komen door u een betrokken luisteraar te tonen. U knikt instemmend, glimlacht veel en toont belangstelling door de manier van doen van de ander over te nemen. In dit artikel wil ik benadrukken hoe u de boodschap van een collega of zakenpartner kunt versterken door hem aan te vullen. Wat is uw manier waarop u samen anderen tegemoet treedt? Door uw lichaamstaal op elkaar af te stemmen, vult u elkaar aan. Dit versterkt uw boodschap.
Eén en één is drie U heeft ongetwijfeld wel eens gehoord van het effect van synergie. Synergie is wat we zien wanneer het geheel meer is dan de som der delen. Door de manier waarop mensen samenwerken of elkaar aanvullen biedt het resultaat telkens net iets extra’s. Er kan sprake zijn van synergie bij de uitvoering van een toneelstuk waarna er een daverend staand applaus volgt, dat verschilt van de manier waarop dit normaal plaatsvindt. Synergie wordt ook getoond door een voetbalploeg die niet alleen wint, maar bovendien de indruk geeft niet te kunnen verliezen. Het kan er zijn tijdens een feestje waar iedereen zich werkelijk vermaakt met elkaar, waardoor het nét iets extra’s heeft. Het geheel blijkt een extra dimensie, een rijkheid, te bevatten die de som der delen niet kent.
Synergie in lichaamstaal In lichaamstaal komt synergie vooral tot uitdrukking in een gevoelige timing en synchroniciteit. Als twee sprekers een goed getimede presentatie neerzetten, waarbij ze naadloos op elkaar aansluiten is dat synergie. Als collega’s elkaar aanvullen in een bepaald ritme waardoor hun samenwerking een gevoel van magie verkrijgt, is dat synergie. Als iedereen zo goed op elkaar afstemt dat het aanvoelt alsof er niets mis kan gaan is dat synergie. Synergie kan worden bevorderd door goede timing in oogcontact, hoofdbewegingen, gebaren, en non-verbale aspecten van de spraak. Juist door gebruikmaking van dit soort subtiele lichaamstaal reageren mensen wezenlijk op elkaar en beïnvloeden zij elkaar. Zonder woorden geven zij reactie op wat er is gebeurd of gezegd en anticiperen zij feilloos op hetgeen door de ander is neergezet.
Hoe treedt u naar buiten? Het zou goed zijn als u en uw teamleden naar buiten treden als een eenheid. U laat zien aan uw klanten dat in uw bedrijf niet iedereen voor zich werkt, maar ieder elkaar aanvult in het uitdragen van uw product. Als u samen met een collega in gesprek bent met een klant, kunt u elkaar op een gelijksoortige wijze aanvullen, zoals uw vriend en zijn vriendin aan het begin van dit artikel. Kijk met een trotse blik naar uw collega als hij over uw zaken spreekt en vul hem op een ondersteunende manier aan. Als uw collega stopt met spreken, kunt u zijn verhaal zonder onderbreking voortzetten. Vervolg de zin van uw collega met woorden zoals: ‘en daarom... en bovendien... inderdaad... daar kan ik aan toevoegen...’. Herhaal daarbij in andere woorden hetzelfde als uw collega zojuist gezegd heeft. Zo geeft u de indruk van een goed gesmeerde machine waar alle radertjes soepel met elkaar bewegen. Maak dezelfde soort gebaren als uw collega en neem dezelfde houding aan. Kijk behalve naar uw klant ook naar uw collega die non-verbaal zal bevestigen wat u zegt. Op deze manier toont u een eenheid in presentatie en gedachten. U kunt zich ongetwijfeld voorstellen dat dit zeer overtuigend op uw klant overkomt.
Synergie in een vergadering Als twee mensen in een vergadering elkaar op een perfecte manier aanvullen, kan er sprake zijn van een synergie die een extra kwaliteit toevoegt aan hetgeen gezegd wordt. De synergie tussen beide deelnemers aan de vergadering versterkt hun uitstraling. Het enthousiasme dat ze daarmee laten zien, werkt uitermate motiverend voor de anderen. Ook lukt het hen beter te verduidelijken wat ze precies bedoelen. De afstemming tussen twee mensen moet bijzonder goed werken om synergie te laten plaatsvinden. Als dat lukt voegt dat dus zeker een extra kwaliteit toe die het waard maakt om voor te streven.
Samenwerking door synergetisch management Hoe ziet u uw organisatie voor ogen? Als een verzameling medewerkers die ieder voor zich hun bijdrage leveren aan het product of als een groep mensen die iets met elkaar delen waardoor ze gezamenlijk een product tot stand brengen? Met elkaar samenwerkend is er sprake van een levende organisatie, onafhankelijk van elkaar niet. Het 'meer' is dus gelegen in de combinatie van twee of meer mensen en hun middelen. En dat 'meer' dan de som der samenstellende delen is bepalend voor de eenheid van dit levende systeem. Vergeet niet dat u deel uitmaakt van dit geheel. Als u mét uw mensen werkt levert dat meer synergie op dan wanneer u hen slechts vóór u laat werken
